СИЛЛАБУС
МИКРОБИОЛОГИЯ _______
(пәннің аталуы)
Пән коды________ Mic2215__________________________________
Мамандығы______051301 – «Жалпы медицина»__________
(мамандықтың шифрі және аталуы)
Дәріс ___36__ сағат
Тәжірибелік сабақ __108__ сағат
СӨЖ ___72___ сағат
Емтихан ____IV_____
(семестр)
Диф. сынақ ___–____
(семестр)
Барлығы __216____сағат
Курс___________II_______
Семестр_________III–IV_____
Силлабус микробиология пәнінен 051301 – «Жалпы медицина» мамандығы бойынша ҚР мемлекеттік жалпыға білім беру стандартына (Астана, 2006), типтік оқу бағдарламасы (Бакалавриат) және жұмыс бағдарламасына сәйкес дайындалған.
Дайындаған: м.ғ.д., профессов Досмағамбетов М.Ө.
м.ғ.к., доцент Досмағамбетова А.М.
ассистент Ахаева М.А.,
ассистент Абишева А.М.
Силлабус 051301 – «Жалпы медицина» мамандығы бойынша «Астана медицина университеті» АҚ-да оқитын студенттерге арналған.
20__ жылы «» _________________ айында кафедра мәжілісінде талқыланып бекітілген, №___ хаттама.
1.7 Кафедра оқытушылары туралы мәліметтер:
- Досмағамбетов Марат Өтеуұлы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д., профессор. №1 Сеченов атындағы Маскеудің медицина академиясында күндізгі бөлімінің аспирантурасын бітірді.
Ғылыми ізденістері: микроорганизмдердің экологиясы, топырақ биотасының құрамына және қасиеттеріне жоғары дозадағы радиацияның әсері.
- Рахметова Нүрила Беркенқызы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының доценті. б.ғ.к., Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университетін бітірген. 2003 жылы «Озонотерапия гнойно-воспалительных заболеваний мягких тканей» атты тақырыпта кандидаттық диссертация қорғады. Ғылыми ізденістері: іріңді-қабыну ауруларының микробиологиясы, медициналық паразитология және энтомология.
- Байдүйсенова Әлия Өтешқызы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының доценті, м.ғ.к. Қарағанды мемлекеттік медицина институтының медико-профилактикалық факультетін бітірген. 1999 жылы 07.00.03-микробиология, 14.00.36-аллергология және иммунология мамандықтары бойынша «Использование показателей противоинфекционной защиты в комплексном обследовании лиц с иммунологической недостаточностью» атты тақырыпта кандидаттық диссертация қорғады. Докторлық диссертация жұмысымен айналысады. Мемлекеттік және орыс тілдерде дәріс оқиды, тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: клиникалық-диагностикалық микробиология, медициналық микология, иммунология, дәрілердің микробиологиялық зерттеулері.
- Сейтғалиев Ғалымжан Мұқатұлы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының доценті, м.ғ.к. АкмолММИ педиатрия факультетінің түлегі. 2001-2005 жылдары ҚазММА аспирантурасын тәмамдап шықты. «Качественный и количественный состав бактериальной, грибковой флоры и акарофауны в жилищах детей с бронхиальной астмой» атты тақырыбына кандидаттық диссретациясын қорғады.
Ғылыми ізденістері: балалардың бронх демікпесі, балалардың тыныс алу жолдарының микрофлорасы, ПТР, ИФТ.
- Асемова Гүлжан Данқыбекқызы, Ш, И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының доценті, м.ғ.к. АкмолММИ емдеу факультетінің түлегі. Мемлекеттік және орыс тілдерде дәріс оқиды, тәжірибелік сабақтар жүргізеді. «Күйік инфекцияларын емдеудегі эфматол тиімділігін микробиологиялық турғыдан бағалау» атты тақырыбына кандидаттық диссертацияны қорғап шықты.
Ғылыми ізденістері: күйік жараларының қоздырғыштары, дисбактериоз.
- Досмағамбетова Айгүл Мұқатқызы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының доцент қызметін атқарушы, м.ғ.к. ҚазММА медико-биологиялық факультеттің түлегі. Профессор Қазымбет П.К. жетекшілігімен «Техногенді ластану жағдайындағы қоршаған орта және адам қалыпты микрофлорасының биологиялық ерекшеліктері» тақырыбында кандидаттық диссертациясын қорғады. Мемлекеттік және орыс тілдерде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: уран кең тау өндірісімен техногенді ластанған аймақтар топырақтарындағы микромицеттердің құрамы және қасиеттері.
- Бекниязова Гүлімшат Алпысбайқызы, Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының аға оқытушысы. ҚазММА медико-биологиялық факультеттің түлегі. Мемлекеттік және орыс тілдерде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: Лактобациллалардың биологиялық қасиеттері.
- Акимбекова Гульнара Муханмадиевна Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының аға оқытушысы. Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ жаратылыстану факультетінің түлегі. Мемлекеттік және орыс тілде тәжірибелік сабақтар жүргізеді
Ғылыми ізденістері: Қазақстан Респубикасындағы ЖИТС бойынша жағдай.
- Ахаева Мария Адиллаевна Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының ассистенті. Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ жаратылыстану факультетінің түлегі. Мемлекеттік және орыс тілдерде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: стрептококк антигенінің индикациялау әдістерін жетілдіру
- Қуанышқалиева Айнура Кайратовна. Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының ассистенті. Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ жаратылыстану факультетінің түлегі. Мемлекеттік тілде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: Биосластелиннің гуморальды және клеткалық иммунитетке әсері.
- Абишева Айгерім Маратовна Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының ассистенті. Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ жаратылыстану факультетінің түлегі. Орыс тілінде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: Candida туыстығына жататын саңырауқұлақтарының адам патологиясындағы рөлі.
- Ботбаева Мадина Тұрлыбековна Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының ассистенті. «АМУ» АҚ медико-профилактикалық факультетінің түлегі. Мемлекеттік тілде тәжірибелік сабақтар жүргізеді.
Ғылыми ізденістері: Ақмола облысындағы тұрғын пункттарындағы ауаның санитарлық зерттеуі.
Микробиология пәнін өткізетін орыны және уақыты
Тәжірибелік сабақтар «АМУ» АҚ Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология кафедрасының оқу зертханаларында жүргізіледі (Сары-Арқа көшесі, 33 үй, 5-ші қабат), дәрістерді оқу процесін жоспарлайтын және мониторингін жүргізетін бөлімі құрастырған кесте бойынша дәрістер оқылады.
1.9 Пәннің саясаты:
Кафедраның студенттерге оқу процесінде қоятын талаптары, жұмыс бөлімдерін және т.б. орындамаған жағдайда айыптау шаралары
Микробиология базалық пән болғандықтан, оны білу әр бір дәрігерге, әрбір медицина қызметкеріне қажет. Микробиология ғылым ретінде теориялық және клиникалық медицинаның өзекті маңызды сауалдарын шешуін қамтамасыз етеді. Студенттер теориялық білімдерді және келешекте кәсіби тәжірибеге қажетті дағдыларды тәжірибелік сабақтарда алып шығады. Студенттер бірінші тәжірибелік сабақтан бастап дәріске арналған қалын дәптер (45 беттен кем емес), үлкен альбом, түрлі-түсті карандаштар, медициналық халат, калпақ, екінші ауыстыратын аяқ-киім қажет. Кафедраның негізгі талаптарының бірі әрдәйім дәрістерге, тәжірибелік сабақтарға қатысып жүру. Себепсіз қалдырған сабақтарды студент ақылы түрде өтейді. Студент сабаққа 15 минуттан көп кешігетін болса, бұл сабақты ақылы түрде толығымен өтейді. Сонымен қатар, академия мүлігін бұзған жағдайда ақылы түрде өтейді.
Емтихан мен қорытынды тестілеуге егер студенттің дәрістерге, тәжірибелік сабақтарға, СӨЖ-на себепсіз қатыспауы, барлық аралық бақылауы (коллоквиумдары) тапсырылған жағдайда жіберіледі. Кафедраның оқу талабын (тәжірибелік сабақтардан, СӨЖ тапсырмаларын толығымен орындамаған жағдайда, аралық бақылауы (коллоквиумдар) тапсырылмаса) орындамаған студент ақылы түрде қайтадан пәнді оқиды.
2 Бағдарлама
2.1 Кіріспе
Микробиология базалық пән ретінде білуі әрбір дәрігерге, әр бір медицина қызметкеріне қажет. Микробиология ғылым жағынан клиникалық және теориялық медицинаның маңызды мәселелерін шешеді.
Медициналық микробиологияның зерттейтін нысанасы – микроорганизмдердің жүйелеуін, морфологиясын, физиологиясын, генетикасын, экологиясын зерттейді; адамға патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдерін, аурулар қоздырғыштарының патогенді факторларын, олардың клеткалық және молекулярлы-генетикалық деңгейде әсер ету механизмдерін, оларды бөліп алуы мен идентификациясын, спецификалық терапиясы мен алдын алуы.
Микробиологияны оқымай медицинаның аса маңызды мәселелерін шешуі мүмкін емес, мысалы адамдардың жұқпалы ауруларын төмендету және жою, шартты-патогенді микроорганизмдер тудырған ауруханаішілік инфекцияларды төмендету және жою, олардың арнайы сақтандыруы мен терапиясы.
2.2 Пәннің мақсаты
Студенттерде экожүйесіндегі микроорганизмдердің ролі, микробтық табиғаты бар аурулардың этиологиялық диагностика негіздері, қоршаған орта объектілерінің биологиялық ластану деңгейінің индикациясы және тұрғындардың денсаулық сақтауына қолдануы туралы заманауи білім қалыптастыру.
2.3 Пәннің міндеттері:
- патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдердің биологиялық ерекшеліктерін зерттеу (морфологиялық, физиологиялық, молекулярлы-генетикалық);
- табиғатта (макроэкология) микроорганизмдердің таралуы және олардың жұқпалы аурулар тудыруындағы маңызды ролі туралы білім қалыптастыру;
- жүйелі білім қалыптастыру: микроорганизм мен макроорганизмнің өзара қарым-қатынасы және қоршаған ортамен. Нормофлора (микроэкология) және оның дисбактериоз дамуына маңызы;
- заманауи микробиологиялық, иммунологиялық және молекулярлы-генетикалық зерттеу әдістерін емдеу-профилактикалық мекемелер тәжірибесінде қолдануы туралы білім қалыптастыру;
- кең таралған микробты табиғаты бар аурулардың типті зертханалық диагностика әдістерін, қоршаған орта объектілерінен микробтарды анықтау әдістерін үйрету;
- қоршаған орта объектілерін микробиологиялық бақылау әдістерін үйрету;
- биопрепараттар дайындау үшін микроорганизмдерді қолдану туралы білім беру;
- аурудың даму механизмдері (ауру патогенезі) және олардың алдын алу жолдары мен емдеу туралы қазіргі замаңғы білім қалыптастыру.
2.4 Оқытудың соңғы нәтижелері
Студент
білуі тиісті:
- пәннің мақсатын, міндеттерін және келешек мамандыққа олардың алатын ролін;
- микробиология және иммунологияға қарасты экожүйенің қызмет атқару заңдылықтарын: микроб-адам-қоршаған орта;
- микробты табиғаты бар микроорганизмдердің ролін және олардың микробиологиялық диагностикасын;
- қоршаған орта объектілерін микробиологиялық тестілеу әдістерін және олардың микробиологиялық қауіпсіздік тұрғыдан бағалау;
істей алуы тиісті:
- микробтық табиғаты бар аурулардың диагностикасы және қоршаған орта объектілерінен санитарлық-көрсеткіштік микроорганизмдерді анықтау үшін стандартты микробиологиялық зерттеу әдістерін қолдануын;
- микробиологиялық зерттеулер қорытындыларын интерпретация жасауын;
- клиникалық-микробиологиялық, санитарлық-микробиологиялық және санитарлық-вирусологиялық зерттеулер үшін материал алу және жолдама құжаттарын толтыру;
- жұқпалы аурулар эпидемиясы даму күдік туған жағдайда микробиологиялық қауіпсіздік туралы білімін қолдану;
дағдыларын меңгеруі тиісті:
- тексеру материалын алу және бактериологиялық зертханаға жеткізу;
- микроскопиялық зерттеу әдісін жүргізу.
- 2.5 Пәннің алғы реквизиттері
Химия, экология, биохимия, медициналық биофизика, молекулярлы биология және медициналық генетика, физиология, гистология.
2.6 Пәннің кейінгі реквизиттері
Жалпы гигиена, эпидемиология, жұқпалы аурулар, қоршаған орта және денсаулық, тағам гигиенасы.
2.7 Пәннің қысқша мазмұны
Микробология пәні, мақсаты, міндеттері, зерттеу әдістері; микроорганизмдрдің жітелуі. Бактериялар, саңырауқлақтар мен ашытқылар, вирустардың морфологиясы, генетикасы мен физиологиясы, таралу жолдары, олардан организмнің қорғану механизмдері, зертханалық идентификациясы. Түрлі ағзалар мен жүйелерде ауру тудыратын қоздырғыштарды биологиялық қасиеттері, патогенді факторлары, зертханалық диагностика ерекшеліктері, арнайы емі мен сақтандыру. Адам организмінің қалыпты микрофлорасы. Дезинфекция, асептика, антисептиканың микробиологиялық негіздері. Микроорганизмдердің экологиясы. Жалпы иммунологияның негідері, иммунды статусты бағалау. Ксенобиотиктердің, ионизациялық сәулелердің, электромагнитті және микротолқнды сәулелердің иммунодепрессивті әсері, иммунопрофилактикасы.
2.8 Дәрістер, тәжірибелік сабақтар және СӨЖ тақырыптық жоспары
2.8.1 Дәрістердің тақырыптық жоспары
| № | Дәрістің тақырыптары | Өткізу формасы | Сағаттың саны |
| 1. | Медицина микробиологияның мақсаттары мен міндеттері. Микроорганизімдердің систематикасының жане казіргі кезде жіктелуінің принциптері. Вириондардың және бактериальді жасушаның құрлысы. Саңырауқұлақтардың, бактериялардың, вирустардың морфологиясы. | Обзорная лекция | 1 |
| 2. | Бактериялардың физиологиясы және биохимиясы. | Обзорная лекция | 1 |
| 3. | Жалпы вирусология. Вирус систематикасының негізі. Вириондардың құрлысы және химиялық құрамы. Бактериофагтар | Тақырыптық дәріс | 1 |
| 4. | Химиялық емдеудің микробиологиялық және молекулярлы биологиялық негіздері. Антибиотиктер. Бактериялардың дәрі дәрмек тұрақтылықтың механизімдері. | Обзорная лекция | 1 |
| 5. | Микроорганизімдердің экологиясы. Адам организімнің микрофлорасы. Дисбактериоз. | Обзорная лекция | 1 |
| 6. | Инфекция бойынша оқу. Жұқпа үрдістің сипаттамасы. Бактериялардың патогендігі және вирулентігі. Вирустардың жұқпалығы. Микроорганизімдердің персистенциясы. Патогендік және вируленттік факторлардың генетикалық бақылау. | Тақырыптық дәріс | 1 |
| 7. | Иммунитет. Иммунитеттің түрлері және формалары. Қорғаныштың бейспецификалық факторлары. Антигендер. | Тақырыптық дәріс | 1 |
| 8. | Антиденелер. Иммуноглобулиндердің кластары. Антиген-антидене реакциялар. Зерттеудің серологиялық әдісі. | Тақырыптық дәріс | 1 |
| 9. | Жұқпалы аурулардың иммунотерапия және иммуносақтандыру негіздері. | Обзорная лекция | 1 |
| 10. | Жеке микробиологияның мақсат пен міндеттері. Грам оң коктар (стафилококтар, стрептококтар). | Обзорная лекция | 1 |
| 11. | Грамтеріс коктар (менингококтар, гонококтар) | Мәселелі дәріс | 1 |
| 12. | Патогенді және шартты патогенді анаэробтар (клостридиальді және клостридиальді емес) | Мәселелі дәріс | 1 |
| 13. | Патогенді және шартты патогенді энтеробактериялар. Эшерихиялар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 14. | Бактериальді дизентирияның микробиологиялық диагностикасы.. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 15. | Ішек сүзек, паратиф А, В, С және басқа сальмонеллездердің микробиологиялық диагностикасы. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 16. | Тырысқақтың микробиологиялық диагностикасы. Тырысқақ вибрионы. Кампилобактериялар Геликобактериялар.. Геликобактерии. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 17. | Зоонозды жұқпалардың қоздырғыштары (оба, бруцеллез, туляремия, түйнеме). Бактериологиялық қару. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 18. | Патогенді және шартты патогенді коринеобактериялар. Бордотеллалар.. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 19 | Патогенді және шартты патогенді микобактериялар. Микобактериоздардың және туберкулез қоздырғыштың микробиологиялық диагностикасы. Алапес. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 20 | Жыныстық аурулардың қоздырғыштары. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 21 | Патогенді рикетсиялар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 22 | Патогенді және шартты патогенді саңырауқұлақтар. Микоздардың микробиологиялық диагностикасы. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 23 | Ортомиксовирустар. Парамиксовирустар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 24 | Қызылша вирусы. Аденовирустар. Поксовирустар.. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 25 | Рабдовирустар. Арбовирустар | Мәселелі дәріс | 1 |
| 26 | Адамның имунотапшылық вирусы. Онковирустар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 27 | Үшық вирусы. Табиғат-ошақты вирусты жұқпалардың қоздырғыштары. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 28 | Пикорновирустар. Полиомиелит, ЕСНО, Коксаки вирустары. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 29 | Вирусты гепатит қоздырғыштары. . | Мәселелі дәріс | 1 |
| 30 | Баяу инфекциялардың микробиологиялық диагностикасы. Прионды инфекциялар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 31 | Патогенді қарапайымдар. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 32 | Санитарлы микробиология. Мақсат пен міндеттері. Зерттеу әдістері. Санитарлы-көрсеткіш микроорганизімдері. Ауаның, судың, топырақтың микрофлорасы. Сынамалардың жинау және зерттеу әдістері. Сапасын бағалау критерийлері. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 33 | Клинико-диагностикалық микробиологияның пәні, мақсаттары. Эпидемиялық емес аурулардың этиология, патогенез жане клиника ерекшелері. Этиологиялық диагнозын қою. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 34 | Дисбактериоз, диагностика және коррекциясы. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 35 | Тыныс алу жол, АҚЖ, зәр шығару жынысты мұщелер, ірінді инфекциялар, сепсис аурулардың микробиологиялық диагностикасы. | Мәселелі дәріс | 1 |
| 36 | Ауруханаішілік инфекциялар диагностикасы және сақтандыру. | Мәселелі дәріс | 1 |
| Барлық сағаты: | 36 |
2.8.2 Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
| № | Тәжрибелік сабақтардың тақырыптары | Жүргізу түрі | Сағат саны |
| 1. | Жалпы микробиология. Бактериологиялық зертхана құрылысы. Жұмыс істеу ережелері. Микроорганизмдердің жіктелуі және жүйелеуі. Прокариоттар. Шар тәрізді, таяқша және иілген бактериялардың морфологиясы. Жағынды-препарат дайындау техникасы. Қарапайым бояу әдісі. Микроскоптан қарау техникасы. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 2. | Бактериялық клетка құрылысы: нуклеоид, цитоплазма, қосындылар, клетка қабырғасы, капсула, спора, оларды анықтау әдістері. Жағынды-пре-парат дайындау техникасы. Күрделі бояу әдістері. Грам бойынша бояу. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 3 | Қышқылға тұрақты бактериялар және оларды Циль-Нильсен әдісімен бояу. Тірі күйінде бактерияларды зерттеу. Спирохеталар, актиномицеталар, риккетсиялар, микоплазмалар, саңырауқұлақтар, вирустар морфологиясы. Фазалы-контрастты, люминесцентті және электронды микроскоппен жұмыс істеу принциптері. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 4 | Бактериологиялық зерттеу әдісінің сызба нұсқасы. Аэробты микробтардың таза дақылын бөліп алу (1-і зерттеу күні). | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 5. | Аэробты (2-і күні) және анаэробты микробтардың таза дақылын бөліп алу. Микробтардың қоректенуі, тыныс алуы. Қоректік орталар. Сұйық және тығыз қоректік орталарда бактерия дақылы өсу сипаттамасын зерт-теу. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 6 | Бактериялардың биохимиялық белгілері. Ферменттік белсенділігін зерт-теу (3-і зерттеу күні). Бактериялардың идентификациясы. Саңырауқұлақтар, құрылысы, жіктелуі және дақылдандыру әдістері. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 7 | Вирустар. Құрылысы және жіктелуі. Вирустардың репродукциясы. Вирустарды дақылдандыру. Вирусологиялық зерттеу әдісі. Бактериофагтар. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 8 | Аралық бақылау: №1-7 сабақ бойынша тесттер, коллоквиум. | Тестілеу. | 3 |
| 9 | Бактериялардың генетикасы.Модификациялар. Мутациялар. Генетикалық рекомбинациялар№ плазмидалар. Микроорганизмдердің экологиясы. Адам денесінің қалыпты микрофлорасы. Дисбактериоз. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 10 | Санитарлы микробиология негіздері. Қоршаған орта микрофлорасы. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 11. | Стерилизация. Дезинфекция. Антибиотиктер. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау.
| 3 |
| 12. | Инфекция. Бактериялардың патогенді факторлары. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 13. | Иммунитет. Бейспецификалық қорғаныс факторлары. Фагоцитоз. Опсониялық индекс. Комплементті, лизоцимді титрлеу. Антигендер, антиденелер. Агглютинация реакциялары. Преципитация реакциясы. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау. | 3 |
| 14. | Лизис, бактериолиз реакциялары, комплементті байланыстыру реакциясы. Бейтараптау реакциясы. Радиоиммунды реакция, иммуноферментті анализ. Бактериялардың иммобилизация реакциясы. Полимеразалық тізбекті реакция. | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау.
| 3 |
| 15. | Жұқпалы аурулардың иммунопрофилактикасы мен иммунотерапиясы. Иммунопатология (Иммунитет тапшылығы, гиперсезімталдық реакциясы, аутоиммунды процестер). | Тақырыпты қысқаша талдау. Жұптасып тәжірибелік жұмыс жасау.
| 3 |
| 16. | Аралық бақылау: №9-15 сабақ бойынша тесттер, коллоквиум. | Тестілеу. | 3 |
| 17. | Жеке микробиология. Инфекциялық ауруларда тексеру материалын жинау және микробиологиялық зертханаға жеткізу ережелері. Грам оң кокктар. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 18. | Грам теріс кокктар. Менинго- және гонококктар. Ішек тобына тексеру матреиалын егу. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 19. | Ішек таяқша тобы бактерияларының жалпы сипаттамасы. Эшерихиялар. Шигеллалар. Энтеробактериялардың таза дақыл бөлуінің 2-і күні. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 20 | Сальмонеллалар. Энтеробактериялардың таза дақылын бөлуінін қорытындысы. Тырысқаққа тексеру материалын егу. Тырысқақ вибрионы. Кампилобактер. Хеликобактер. Иерсиниялар. Зертханалық диагноз қою принципі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 21 | Зоонозды инфекциялар (бруцеллез, оба, сібір түйнемесі, туляремия, лептоспироз, листериоз) қоздырғыштары. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 22 | Патогенді және шартты-патогенді коринебактериялар. Дифтерия қоздырғышы. Бордетеллалар. Көкжөтел мен паракөкжөтел қоздырғыштары. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 23 | Патогенді және шартты-патогенді микобактериялар. Туберкулез. Алапес. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 24 | Венерологиялық аурулар қоздырғыштары. Спирохеталар. Микоплазмалар. Хламидиялар. Зертханалық диагноз қою принципі. Алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау.. | 3 |
| 25 | Анаэробты инфекциялар қоздырғыштары. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 26 | Риккетсиялар, боррелиялар. Зертханалық диагноз қою принципі. Алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 27 | Аралық бақылау: №17-26 сабақ бойынша тесттер, коллоквиум. | Тестілеу. | 3 |
| 28 | Вирустар – респираторлы инфекциялардың қоздырғыштары. Ортомиксовирустар (грипп вирусы). Парамиксовирустар (парагрипп, эпидемиялық паротит, қызылша, респираторлы-синцитиалық вирустар). Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 29 | Қызамық вирусы. Аденовирустар. Зертханалық диагноз қою. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 30 | Поксвирустар. Рабдовирустар. Арбовирустар. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау.
| 3 |
| 31 | Адам иммунитет тапшылығы вирусы. Онковирустар. Зертханалық диагноз қою принципі. Алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау.
| 3 |
| 32 | Герпесвирустар (альфа-, бета-, гамма-герпесвирустар). Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 33 | Пикорнавирустар – полиомиелит, Коксаки, ECHO қоздырғыштары. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 34 | Вирусты А, В, С, Д, Е, F, G, TTV гепатиттері. Зертханалық диагноз қою принципі. Арнайы алдын алуы және емдеуі. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 35 | Патогенді және шартты-патогенді саңырауқұлақтар. Микологиялық зерттеулер. Паразитоздардың зертханалық диагноз қою принципі. Клиникалық-диагностикалық микробиология. Ауруханаішілік инфекциялар. Емдеу-сақтандыру мекемелерінің микробиологиялық бақылауы. Қорытынды кеңес беру. | Тақырыпты қысқаша талдау. Іскер ойынды орындау. | 3 |
| 36 | Аралық бақылау: №28-35 сабақ бойынша тесттер, коллоквиум. | Тестілеу. | 3 |
| Барлық сабағы: | 108 |
2.8.3 Студенттің өзіндік жұмысының (СӨЖ) тапсырмалары
| № | СӨЖ тақырыптары | Тапсырмалар | сағаты | Тапсыру мерзімі (апта) |
| 1. | Медицина жетістіктеріндегі медициналық микробиологияның қосқан үлесі. Тарихи даму барысында микробиология, вирусология және иммунологияның мақсаттары және міндеттері. Дәрігердің тәжірибесінде осы пәндердің маңызы. | Әдибиеттпен жұмысістеу аузша баяндамен | 1 | 2 |
| 2. | Инфектология – ғылым ретінде және онда микробиологияның алатын орны. Микроскопиялық әдістер. | Тақырып бойынша оқу-сүретті дәрісті жазу | 1 | 3 |
| 3. | Клеткалар мен тіндер дақылдары, вирустарды дақылдандыру әдістері, вирусологиялық зерттеу әдістері. | Презентацияны көру және талдау | 1 | 7 |
| 4. | Микроорганизмдердің генотипін карталау. Тұқымқұалаушылықтың хромосомадан тыс факторлары: плазмидалар, транспозондар, Is-тізбектер. Бактериялар және вирустардың генетикасы. | Презентацияны көру және талдау | 2 | 8 |
| 5. | Микроэкология негіздері. | Баяндама тыңдау. | 1 | 10 |
| 6. | Микробтық паразитизмі және патогенді микроорганизмдер пайда болу эволюциясы. | Презентацияны көру және талдау | 1 | 12 |
| 7. | Вирустых инфекциялардың химиотерапия ерекшеліктері. | Тақырып бойынша оқу-сүретті дәрісті жазу | 2 | 11 |
| 8 | Инфекциялық процестің сипаттамасы. Бактериялардың патогенділігі және вирулентігі. Вирустардың жұқпалылығы. Патогенділік және вирулентіліктің генетикалық бақылау факторлары. | Баяндама тыңдау. | 1 | 12 |
| 9 | Құрсақ ішілік инфекциялар. Инфекциялық процестің жасқа байланысты ерекшеліктері. Әр бір жастағы балалар инфекциясының патогенетикалық ерекшеліктері. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 12 |
| 10 | Организмнің бейспецификалық қорғаныс факторлары, ішкі және сыртқы тосқауылдары. Фагоцитоз. Табиғи киллер клеткалары және жедел фазадағы белоктар. Микробтарға қарсы адам организмінің гуморальды бейспецификалық қорғаныс факторлары. Цитокиндер және ингерферондар. | Тақырып бойынша оқу-сүретті дәрісті жазу. | 1 | 13 |
| 11 | Адам организмінің иммунды жүйесі. Иммунокомпетентті клеткалар, олардың негізгі қызметтері. Иммуногенезде клеткааралық кооперация туралы түсінігі. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 1 | 13 |
| 12 | Антигендердің жалпы сипаттамасы. Бактериялар мен вирустардың антигендері, суперантигендер. Адам организмінің антигендері. Антигеннің адам организмінің иммунокомпетентті клеткаларымен өзара байланысы. | Презентацияны көру және талдау | 2 | 14 |
| 13 | Анасы мен ұрығында антиденелердің жиналуына байланысты нәресте иммунитетіне иммуноглобулиндер кластарының ролі. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 14 |
| 14 | Иммунопатология. Инфекциядан кейін дамитын иммунды тапшылықтар. Гиперсезімталдылық. Аутоиммунды аурулар. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 13 |
| 15 | Таңдамалы иммунология. | Баяндама тыңдау. | 2 | 13 |
| 16 | Молекулярлы-биологиялық әдістер: НҚ гибридизациясы, ПТР, ДНҚ секвенірлеуі. | Презентацияны көру және талдау | 2 | 8 |
| 17 | Клебсиеллалар. Патогенділігі. Этиологиялық және патогенетикалық ролі. Экологиясы. Ауруханаішілік инфекциялардағы ролі. Зертханалық диагностикасы. Алдын алуы және емдеуі. | Ситуациялық есептерді құрастыру | 2 | 34 |
| 18 | Протей. Экологиясы. Іріңді және аралас инфекцияларда, тағамдық токсикоинфекцияларда протейдің этиологиялық және патогенетикалық ролі. Балалар емханаларында ауруханаішілік инфекциялар таралуына олардың маңызы. Зертханалық диагностикасы. Алдын алуы және емдеуі. | Тестілік сұрақтарды шешу және талдау | 2 | 34 |
| 19 | Көкіріңді таяқша. Экологиясы. Резистенттілігі. Адамға патогенділігі және науқас адамның организмінде орналасуы. Ауруханаішілік инфекцияларда көкіріңді таяқшаның ролі. Антибиотиктерге резистенттілігі. Зертханалық диагностикасы. Алдын алуы және емдеуі. | Презентацияны көру және талдау
| 2 | 34 |
| 20 | Гемофилді таяқша. Морфологиялық және биохимиялық белгілері. Науқас организмінде орналасуы. Адам патологиясындағы ролі. Алдын алуы және емдеуі. | Ситуациялық есептерді құрастыру | 2 | 34 |
| 21 | Гарднерелдер. Экологиясы. Адамға патогенділігі және науқас организмінде орналасуы. | Ситуациялық есептерді құрастыру | 2 | 34 |
| 22 | Листериялар. Листериялардың морфологиясы, физиологиясы, антигендері. Экологиясы. Балалар патологиясындағы ролі. Иммунитеті. Зертханалық диагностикасы. Алдын алуы және емдеуі. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 34 |
| 23 | Актиномицеттер – актиномикоздар қоздырғыштары. Адамға және жануарларға патогенділігі. Организмде орналасуы. Иммунитеті. Актиномикоздардың зертханалық диагностикасы. Алдын алуы және емдеуі. | Тестілік сұрақтарды шешу және талдау | 2 | 34 |
| 24 | Атипті микобактериоздардың қоздырғыштары. Экологиясы, таралуы. Патогенділігі. Иммунитеті. Зертханалық диагностикасы. Алдын алуы, емдеуі. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 34 |
| 25 | Бәсендеп дамитын вирустық инфекциялардың қоздырғыштары. Приондар – бәсендеп дамитын инфекциялардың қоздырғыштары. | Презентацияны көру және талдау | 2 | 34 |
| 26 | Саңырауқұлақтардың жүйелеуі, дақылдық және морфологиялық қасиеттері. Микоздардың қоздырғыштары. | Тестілік сұрақтарды шешу және талдау | 2 | 34 |
| 27 | Ауруханаішілік инфекциялар қоздырғыштары. | Ситуациялық есептерді құрастыру | 2 | 34 |
| 28 | Жаңа шыққан және жаңадан пайда болған инфекциялардың қоздырғыштары. | Рефератты қорғау, оны талдау, рефератқа пікір жазу | 2 | 34 |
| 29 | Тағамдық токсикоинфекция және интоксикация қоздырғыштары. Балалардың колиэнтериттер қоздырғыштары. | Тестілік сұрақтарды шешу және талдау | 2 | 34 |
| 30 | Трансмиссивті инфекциялар қоздырғыштары. | Әдибиеттпен жұмысістеу аузша баяндамен. | 2 | 34 |
| 31 | Энтеровирусты және нейровирустық инфекциялардың қоздырғыштары: ротавирустар, энтеровирустар, тогавирустар, рабдовирустар. Балалардағы ротавирустық инфекциялар. | Тестілік сұрақтарды шешу және талдау | 2 | 34 |
| 32 | Зең саңырауқұлақтары және олардың адам патологиясындағы ролі. | Ситуациялық есептерді құрастыру | 2 | 34 |
| Жалпы сағаты: | 72 | |||
Кафедра оқытушыларының кеңес беру уақыттары.
Кафедраның оқытушылары кеңес беру кестесі бойынша апта сайын кеңес береді:
| 1. | Доцент Рахметова Н.Б. | Дүйсенбі | 15.00 – 18.00 |
| 2. | Доцент Байдуйсенова А.У. | Дүйсенбі | 15.00 – 17.00 |
| 3. | Доцент Сейтгалиев Г.М. | Сейсенбі | 16.00 – 18.00 |
| 4. | Доцент Асемова Г.Д. | Сейсенбі | 11.00 – 13.00 |
| 5 | Доцент Досмағамбетова А. М | Сәрсенбі | 14.00 – 16.00 |
| 6. | Ст. преп. Бекниязова Г.А | Сейсенбі | 15.00 – 17.00 |
| 7. | Ст преп. Акимбекова Г.М. | Сәрсенбі | 16.00 – 18.00 |
| 8. | Асс.Ахаева М.А. | Жұма | 16.00 – 18.00 |
| 9 | Асс. Куанышкалиева А.К. | Жұма | 14.00 – 16.00 |
| 10 | Асс. Абишева А.М. | Сейсенбі | 17.00 – 19.00 |
| 11 | Асс. Ботбаева М.Т. | Бейсенбі | 16.00 – 18.00 |
2.10 Оқыту әдістері
- Дәрістер: жалпы шолу және проблемалық дәрістер.
- Тәжірибелік/зертханалық сабақтар: тәжірибелік жұмыстарды орындау, микробиологиялық зерттеу әдістерін игеру, алынған қорытындыларына хаттама толтыру және интерпретация беру, ситуациялық есептер шешу, бактериологиялық анализаторда жұмыс істеу, мультимедиялық ақпаратты базалармен, компьютерлік модельдермен және бағдарламалармен жұмыс.
- Студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ): әдебиеттермен, мәліметтердің электронды базалары мен компьютерлік оқулық бағдарламалармен жұмыс атқару, ситуациялық есептерді шешу, демонстрациялық тапсырмаларға өздігімен талдау жасау және интерпретациясын беру, интерактивті оқулық бағдарламаларды, микробтық табиғаты бар аурулардың диагностика және алдын алу алгоритмдерін табу және оны қолдану, тест тапсырмаларын орындау, ғылыми-оқулық және интернет конференцияларына ғылыми рефераттар дайындау және презентация жасау.
2.12 Білімдерін бағалау белгілері және ережелері:
– Ағымды бақылау: тестілеу, жазбаша және ауызша сұрақтар, зертханалық зерттеулер жүргізу, ситуациялық есептерді шығару, орындалған тапсырмалар қорытындыларын дұрыс толтыру (альбом), шағын топтарда жұмыс істегенде өзін-өзі және топтың басқа мүшелерінің білімін бағалау, рефераттарын қорғау.
– Аралық бақылау: коллоквиум, тестілеу, тәжірибелік дағдыларын бағалау
– Қорытынды бақылау: емтихан (ауызша/жазбаша, тестілеу, тәжірибелік дағдыларын бағалау).
2.12.1 Білімін бағалау критерийлері мен ережелері:
«Микробиология» пәнін оқып болған студенттің білімін, меңгерген дағдыларын бағалау үшін бақылау әдістері қолданылады. Бағалау әдістері қайтару байланыс бойынша жүргізіледі, себебі студенттің қай материалды түсінбеген деңгейін айғару үшін қолданады.
- Тәжірибелік сабақтар, ОСӨЖ – тестілеу, меңгерген тәжірибелік дағдыларды тікелей тәуелсіз сыртқы бақылаушы (оқытушы) арқылы бағалау;
- СӨЖ – рефератты қорғау, осындай рефераттарға рецензия беру, презентация, ауызша баяндама жасау, ситуациялық есептер, тест тапсырмаларын құрастыру.
Оқу қорытындысын бақылауы мен бағалануы «АМУ» АҚ қабылданған рейтингтің унификацияланған әдістемесімен есептелінеді және оның құрамына кіреді: ағымды, аралық және қорытынды бақылау.
Ағымды бақылау пән бойынша келесіге сүйенеді: жеке теориялық білім деңгейін бағалайтын тест тапсырмаларын шешу, теориялық материалды, зертханалық сабақтар және т.б. орындау әдістемелерін талдау үшін жекелеген немесе фронтальды ауызша сұхбаттасу жасау; тәжірибелік дағдыларды меңгеру және қорытынды есептер (тәжірибелік жұмыс дәптерін және альбомды толтыру) негізінде зертханалық жұмыстар орындалуын бақылау. Тәжірибелік дағдыларды меңгеру үшін интерактивті оқу әдістемелерін қолдану. Ағымды бақылауда жазбаша жұмысты кредиттің негізгі тақырыптары бойынша жүргізіледі және оқытушымен бағаланады.
Аралық бақылау компьютерлік тестілеу түрінде өткізіледі
Қорытынды бақылау (емтихан) кешенді тестілеу түрінде өткізіледі
Білімді бақылау және бағалау. «АМУ» АҚ бойынша студенттің білімі бақылануы және бағалануы «Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың рейтингтік жүйесі» туралы Қаулысына сәйкес 100 баллдық шкала бойынша жүргізіледі.
Тәжірибелік сабақтар мен оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысының (ОСӨЖ) бағалану критерийлері:
- Тест тапсырмаларды шешу:
тесттік тапсырмаларды орындағаны үшін балл келесі пропорцияны құрастыру арқылы саналады:
| х | = | у*100 |
| n |
Мұндағы: х – студентке қойылатын балл мөлшері;
n – жалпы дұрыс жауаптарының саны;
у – студент берген дұрыс жауаптарының саны.
- Ауызша сұхбаттасу және альбом арнауы:
| 95-100 балл | Жауап толық, тиянақты. Студент бағдарламамен ұсынылған негізгі және қосымша әдебиеттер бойынша толық білімді көрсете алады. Негізгі терминдер мен ұғымдарды, арнаулы терминологияны жауап беру кезінде еркін қолдана алады. Пререквизиттер мен постреквизиттер арасындағы логикалық байланысты дәлелдей алып, микробиология пәні бойынша білімін өзге пәндермен келістіре алады. Тәжірибелік тапсырмаларды қатесіз орындап, зерттеу нәтижелерін дәл талдап, тиянақты шешімге келе алады. Тәжірибелік жұмыстың нәтижелерін ұқыпты, қатесіз әрі уақытында альбомға енгізеді. |
| 90-94 балл | Жауабы толық, тиянақты. Студент бағдарламамен ұсынылған негізгі және қосымша әдебиеттер бойынша толық білімді көрсете алады. Негізгі терминдер мен ұғымдарды, арнаулы терминологияны жауап беру кезінде еркін қолдана алады. Тәжірибелік тапсырмаларды қатесіз орындап, зерттеу нәтижелерін дәл талдап, тиянақты шешімге келе алады. Тәжірибелік жұмыстың нәтижелерін ұқыпты, қатесіз әрі уақытында альбомға енгізеді. |
| 85-89 балл | Жауабы жеткілікті дәрежеде толық, қателері жоқ. Студент бағдарламамен ұсынылған негізгі және қосымша әдебиеттер бойынша толық білімді көрсете алады. Арнаулы ұғымдарды еркін пайдаланады. Түрлі үрдістердің, құрылымдық элементтердің рөлін сенімсіз алайда дұрыс түсіндіре алады. Жауабында жіберілген қателерін өзі дұрыстай алады. Тәжірибелік тапсырмаларды орындай алады әрі тәжірибелердің нәтижелерін альбомға енгізе алады. Жұмыс нәтижелері альбомда бірқатар қателермен толтырылған. |
| 80 – 84 балл | Жауап толық, қателері жоқ. Студент бағдарламаның негізгі әдебиеттері бойынша білімін көрсете алады. Бірқатар қателерді жіберіп, оқытушының арнайы сұрақтарынан кейін өзі жөндеп бере алады. Тәжірибелік тапсырмаларды орындай алады әрі тәжірибелердің нәтижелерін альбомға енгізе алады. Жұмыс нәтижелері альбомда бірқатар қателермен толтырылған. Суреттері толық, жазулары жоқ. |
| 75 – 79 балл | Жауабы толық, бірақ тиянақты емес. Студент негізгі әдебиеттерді меңгеріп, оқу материалы бойынша жеткілікті дәрежеде білімін көрсете алады. Арнайы терминологияны дұрыс пайдаланады. Бірқатар қателерді жіберіп, оқытушының арнайы сұрақтарынан кейін өзі жөндеп бере алады. Тәжірибелік тапсырмаларды орындай алады, бірақ оларды талдау мен қорытындылауында бірқатар қателіктерді жібереді. Жұмыс нәтижелері альбомда бірқатар кемшіліктерімен толтырылған. Суреттрі жоқ, толтырылмаған. |
| 70-74 балл | Жауабы толық емес, бірқатар кемшіліктері байқалады. Оқытушының көмегімен жөндей алады. Студент меңгерген мәлімет көлемі оқуды жалғастыруына жетерлік, негізгі әдебиеттерді біледі. Белгілі бір тапрсырмаларында білімін толық көрсете алмайды. Жұмыс техникасын жеткілікті дәрежеде меңгере алады. Тәжірибе нәтижелерін талқылау мен толтыруында қиналады. Альбомында тапсырмалар толық емес немесе қателермен толтырылған. Ситуациялық есеп бірқатар қателермен орындалған, бакпрепараттардың атаулары толық жазылмаған. |
| 65 -69 балл | Жауабы толық емес, бірқатар мағынасыз және мағыналы кемшіліктерді жіберіп, оқытушының арнаулы сұрақтарының көмегімен дұрыстап бере алады. Арнайы ұғымдарды кейбір қателермен қолданады. Тапсырмалады орындау техникасын біледі, бірақ орындау ретін шатастырады. Нәтижелерді талқылау мен толтыруында қиналады. Альбомында тапсырмалар толық емес немесе қателермен толтырылған. Ситуациялық есеп үлкен қателермен орындалған, бакпрепараттардың атаулары толық жазылмаған. |
| 60 – 64 балл | Жауабы толық емес, бірқатар мағынасыз және мағыналы кемшіліктерді жіберіп, оқытушының арнаулы сұрақтарының көмегімен қателерінің жартысын дұрыстап бере алады. Арнайы ұғымдарды қателермен қолданады. Тапсырмалады орындау техникасын толық білмейді (кейбір кезеңдерін). Тапсырмалардың нәтижелерін талқылай алмайды. Альбомында 70% тапсырмалары ғана орындалған . |
| 55 – 60 балл | Жауабы толық емес, қателері көп. Арнайы терминологияны қолдануында көп қате жібереді. Пән бойынша негізгі ұғымдар мен терминдерге анықтамаларды үлкен қателермен жауап береді. Тапсырмалады орындау техникасын толық білмейді (кейбір кезеңдерін). Тапсырмалардың нәтижелерін талқылай алмайды. Альбомында 60% тапсырмалары орындалған. |
| 50 – 54 балл | Жауабында көптеген қателері бар. Арнайы терминологияны үлкен қателермен пайдаланады, жіктелуін білмейді, кейбір қателерін тіпті оқытушының жәрдемімен де жөндей алмайды.Тапсырмаларды орындау техникасын жартылай ғана біледі, зерттеу нәтижелерін талқылай алмайды. Альбомында жұмыстардың 50% толтырылған. Ситуациялық есеп қателермен орындалған, бакпрепараттардың атаулары толық жазылмаған. |
| 21 – 49 балл | Білімі толық емес, байланыссыз, арнаулы терминологияны пайдаланбайды. Альбомында жұмыстардың 40%-дан төмен орындалған. |
| 1-20 балл | Сұрақ қойған кезде студент тақырып бойынша білімінің жоғын көрсетіп тұр. Альбом мүлдем жоқ немесе тапсырмалардың 25% ғана толтырылған. |
| 0 | Жауаптан бас тартады. Альбомы жоқ. Альбомы толық толтырылмаған, сабақ аяқталуымен оқытушының назарына ұсынылмады. |
Реферат жазу «Микробиология» пәнін оқу барысында міндетті болып келеді. Тәжірибелік сабақ жүргізетін оқытушы рефератты тексереді.
Рефератты тексеру барысында рефератты дайындаудың жалпы ереже талаптарына сай орындалуын ескере отырып бағаланады. Рефератты дайындау талаптары келесідей.
Реферат осындай жазбаша жұмысқа қойылатын талаптарды көрсететін нормалар мен стандарттартарға байланысты орындалады (яғни, тақырыптың негізгі текстіне, библиографиясына, қосымшаларына қазақ тілі ережелерін сақтауына назар аудару және т.б). Рефераттың көлемі жазу бетінен аспау керек (қолданатын шрифті, форматы және басқа да тексті безендіруінің техникалық талаптарына сәйкестігі).
Рефератты дайындау жұмысын бағалау төменде көрсетілген талаптарға, яғни бұл жұмыс түрін бағалаудағы маңызды аспектілерін көрсететін жалпы критерийлеріне сүйеніп жасалынады. Осы талаптарға сәйкес болуы 100-балды жүйемен бағаланады, яғни:
| 96-100 Балл | – мақсаты мен міндеттері нақты құрастырылған, таңдап алынған тақырыпқа сәйкес келеді, жаңалығымен ерекшелінеді; – мазмұны толығымен таңдалып алынған тақырыпқа сәйкес келеді, зерттеу барысы, оның қорытындыларын баяндау стилі мен формасы талапқа жауап береді; – жұмыстың құрылымы нақты белгіленген және толығымен дәлелденген; – жұмыс үлгі ретінде нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жақсы жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін дұрыс табу, маңызды өзектілігін айқындау, өздігімен және творчестволық қорытынды беру қабілетілігі бар екенін көрсетеді; – автор таңдап алған тақырыпты ашу үшін үлкен тапқырлық және творчестволық көзқарас танытты, зерттеу барысында алынған қорытындылар тұжырымы, ұсыныстары жаңа табыстарға иелігін көрсетеді; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келеді, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданған, ойы-пікірі нақты логикамен түсіндіріледі, қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.); – зерттеу барысында қорытындылардың тұжырымдары тақырыптың мазмұнына сәйкес келеді, автордың өзіндік позициясы, ұстанымы бар екенін дәлелдейді, тұжырымдардың жаңа өзгешелігі және ғылыми құндылығы бар; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалған; – реферат уақытынан бұрын тапсырылған (тапсыратын уақыттан бұрын). |
| 90-95 балл | – мақсаты мен міндеттері нақты құрастырылған, таңдап алынған тақырыпқа сәйкес келеді, жаңалығымен ерекшелінеді; – мазмұны толығымен таңдалып алынған тақырыпқа сәйкес келеді, зерттеу барысы, оның қорытындыларын баяндау стилі мен формасы талапқа жауап береді; – жұмыстың құрылымы нақты белгіленген және толығымен дәлелденген; – жұмыс үлгі ретінде нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жақсы жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін дұрыс табу, маңызды өзектілігін айқындау, өздігімен және творчестволық қорытынды беру қабілетілігі бар екенін көрсетеді; – автор таңдап алған тақырыпты ашу үшін үлкен тапқырлық және творчестволық көзқарас танытты, зерттеу барысында алынған қорытындылар тұжырымы, ұсыныстары жаңа табыстарға иелігін көрсетеді; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келеді, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданған, ойы-пікірі нақты логикамен түсіндіріледі, қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.); – зерттеу барысында қорытындылардың тұжырымдары тақырыптың мазмұнына сәйкес келеді, автордың өзіндік позициясы, ұстанымы бар екенін дәлелдейді, тұжырымдардың жаңа өзгешелігі және ғылыми құндылығы бар, жасалынған қателіктер дұрыс тұжырым жасауға кедергі жасамайды; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалған; – реферат уақытылы тапсырылған. |
| 85-89 балл | – құрастырылған мақсаты мен міндеттері таңдап алынған тақырыпқа сәйкес келеді, дегенмен нақтылы көрсетілмеген; – мазмұны таңдалып алынған тақырыпқа сәйкес келеді, зерттеу барысы, оның қорытындыларын баяндау стилі мен формасы талапқа жауап береді; – жұмыстың құрылымы маңызды элементтер талқылауында толығымен ұсталынып отырылған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жақсы жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу, маңызды өзектілігін айқындау, қорытынды беру қабілетілігі бар екенін көрсетеді; – автор таңдап алған тақырыпты айқындатуын өзі жүргізген, зерттеу барысында алынған қорытындылар тұжырымы, ұсыныстары жаңа табыстарға иелігін көрсетеді; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына сәйкес келеді, үштен астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданған, ойы-пікірі логикамен түсіндіріледі, қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: беске дейін сыпайы өзгертулер, бесеу қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – зерттеу барысында қорытындылардың тұжырымдары тақырыптың мазмұнына сәйкес келеді, автордың өзіндік позициясы, ұстанымы бар екенін дәлелдейді, жасалынған қателіктер (төрттен аспайды) дұрыс тұжырым жасауға кедергі жасамайды; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 10 пайыздан асады; – реферат уақытылы тапсырылған. |
| 80-84 балл | құрастырылған мақсаты мен міндеттері таңдап алынған тақырыпқа сәйкес келеді, дегенмен нақтылы көрсетілмеген; – мазмұны таңдалып алынған тақырыпқа сәйкес келеді, зерттеу барысы, оның қорытындыларын баяндау стилі мен формасы талапқа жауап береді; – жұмыстың құрылымы маңызды элементтер талқылауында толығымен ұсталынып отырылған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жақсы жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу, маңызды өзектілігін айқындау, қорытынды беру қабілетілігі бар екенін көрсетеді; – автор таңдап алған тақырыпты айқындатуын өзі жүргізген, зерттеу барысында алынған қорытындылар тұжырымы, ұсыныстары жаңа табыстарға иелігін көрсетеді; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына сәйкес келеді, үштен астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданған, ойы-пікірі логикамен түсіндіріледі, қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: алтыға дейін маңызды өзгертулер, алтау қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – зерттеу барысында қорытындылардың тұжырымдары тақырыптың мазмұнына сәйкес келеді, автордың өзіндік позициясы, ұстанымы бар екенін дәлелдейді, жасалынған қателіктер ( бестен аспайды) дұрыс тұжырым жасауға кедергі жасамайды; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 12 пайыздан асады; – реферат шектелген уақыттан 2 күн кешіктіріліп тапсырылған. |
| 75-79 балл | құрастырылған мақсаты мен міндеттері таңдап алынған тақырыпқа сәйкес келеді, дегенмен нақтылы көрсетілмеген; – мазмұны таңдалып алынған тақырыпқа сәйкес келеді, зерттеу барысы, оның қорытындыларын баяндау стилі мен формасы талапқа жауап береді; – жұмыстың құрылымы маңызды элементтер талқылауында толығымен ұсталынып отырылған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жақсы жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу, маңызды өзектілігін айқындау, қорытынды беру қабілетілігі бар екенін көрсетеді; – автор таңдап алған тақырыпты айқындатуын өзі жүргізген, зерттеу барысында алынған қорытындылар тұжырымы, ұсыныстары жаңа табыстарға иелігін көрсетеді; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына сәйкес келеді, үштен астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданған, ойы-пікірі логикамен түсіндіріледі, қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: жетіге дейін маңызды өзгертулер, жетеу қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – зерттеу барысында қорытындылардың тұжырымдары тақырыптың мазмұнына сәйкес келеді, автордың өзіндік позициясы, ұстанымы бар екенін дәлелдейді, жасалынған қателіктер ( алтыдан аспайды) дұрыс тұжырым жасауға кедергі жасамайды; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 15 пайыздан асады; – реферат шектелген уақыттан 1 апта кешіктіріліп тапсырылған. |
| 70-74 балл | – жұмыстың мақсаты мен міндеттері қаумақты және нақты емес, тек жалпы сұрақтары таңдалған тақырыптқа сай келеді; – таңдалған тақырыптың мақмұны жалпылама сақталынады, сонымен қатар, мақсатына жауап беретін материалдан алшақ кетіп қалады, сондықтан берілген қорытындылары нақты емес, жұмыс қиын оқылып қабылданады; – жұмыстың құрылымы анық берілмеген, толығымен нақтыланбаған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілетілігі шектелгенін, төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және өз бетінше дайындауы фрагменттермен шектелген, жасалған қорытындылары мен тұжырымдары толық емес, өзектілігі және жаңалығы бар; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келмейді, жетіден астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданбаған, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылғанымен қателіктері бар (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: сегізге дейін өзекті өзгертулер, сегіз қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдардың төртеуі жасалынған зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген және осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 20 пайыздан асады; – реферат кешіктіріліп тапсырылған, шектелген уақыттан 3 аптаға дейін. |
| 65 -69 баллов | – жұмыстың мақсаты мен міндеттері қаумақты және нақты емес, тек жалпы сұрақтары таңдалған тақырыптқа сай келеді; – таңдалған тақырыптың мақмұны жалпылама сақталынады, сонымен қатар, мақсатына жауап беретін материалдан алшақ кетіп қалады, сондықтан берілген қорытындылары нақты емес, жұмыс қиын оқылып қабылданады; – жұмыстың құрылымы анық берілмеген, толығымен нақтыланбаған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілетілігі шектелгенін, төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және өз бетінше дайындауы фрагменттермен шектелген, жасалған қорытындылары мен тұжырымдары толық емес, өзектілігі және жаңалығы бар; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келмейді, жетіден астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданбаған, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылғанымен қателіктері бар (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: тоғызға дейін өзекті өзгертулер, тоғыз қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдардың бесеуі жасалынған зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген және осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 22 пайыздан асады; – реферат кешіктіріліп тапсырылған, шектелген уақыттан 4 аптаға дейін. |
| 60 – 64 баллов | – жұмыстың мақсаты мен міндеттері қаумақты және нақты емес, тек жалпы сұрақтары таңдалған тақырыптқа сай келеді; – таңдалған тақырыптың мақмұны жалпылама сақталынады, сонымен қатар, мақсатына жауап беретін материалдан алшақ кетіп қалады, сондықтан берілген қорытындылары нақты емес, жұмыс қиын оқылып қабылданады; – жұмыстың құрылымы анық берілмеген, толығымен нақтыланбаған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілетілігі шектелгенін, төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және өз бетінше дайындауы фрагменттермен шектелген, жасалған қорытындылары мен тұжырымдары толық емес, өзектілігі және жаңалығы бар; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келмейді, жетіден астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданбаған, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылғанымен қателіктері бар (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: онға дейін өзекті өзгертулер, он қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдардың жасалынған зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген және осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 24 пайыздан асады; – реферат кешіктіріліп тапсырылған, шектелген уақыттан 5 аптаға дейін. |
| 55 – 60 баллов | – жұмыстың мақсаты мен міндеттері қаумақты және нақты емес, тек жалпы сұрақтары таңдалған тақырыптқа сай келеді; – таңдалған тақырыптың мақмұны жалпылама сақталынады, сонымен қатар, мақсатына жауап беретін материалдан алшақ кетіп қалады, сондықтан берілген қорытындылары нақты емес, жұмыс қиын оқылып қабылданады; – жұмыстың құрылымы анық берілмеген, толығымен нақтыланбаған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілетілігі шектелгенін, төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және өз бетінше дайындауы фрагменттермен шектелген, жасалған қорытындылары мен тұжырымдары толық емес, өзектілігі және жаңалығы бар; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келмейді, жетіден астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданбаған, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат талаптарға сай негізделіп құрастырылғанымен қателіктері бар (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: онға дейін өзекті өзгертулер, он қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдардың жасалынған зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген және осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 26 пайыздан асады; – реферат кешіктіріліп тапсырылған, шектелген уақыттан 6 аптаға дейін. |
| 50 – 54 баллов | жұмыстың мақсаты мен міндеттері қаумақты және нақты емес, тек жалпы сұрақтары таңдалған тақырыптқа сай келеді; – таңдалған тақырыптың мақмұны жалпылама сақталынады, сонымен қатар, мақсатына жауап беретін материалдан алшақ кетіп қалады, сондықтан берілген қорытындылары нақты емес, жұмыс қиын оқылып қабылданады; – жұмыстың құрылымы анық берілмеген, толығымен нақтыланбаған; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілетілігі шектелгенін, төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және өз бетінше дайындауы фрагменттермен шектелген, жасалған қорытындылары мен тұжырымдары толық емес, өзектілігі және жаңалығы бар; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына толығымен сәйкес келмейді, жетіден астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратының негізгі терминдерін дұрыс қолданбаған, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырмайды; – реферат қойылған талаптарға сайкес емес қателіктермен безендірілген (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау, әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген тұжырымдардың жасалынған зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, және осындай кемшіліктер 26 пайыздан асады; – реферат кешіктіріліп тапсырылған, шектелген уақыттан 7 аптаға дейін. |
| 21 – 49 баллов | – мақсаты мен міндеттері толығымен ажыратылмаған, түсініксіз берілген, негізінен белгілеген тақырыпқа және жұмыс мазмұнына сәйкес келмейді; – ұсынған тақырыптың мазмұны толығымен сәйкес келмейді, тақырыптың мақсатынан аластайтын көптеген материалдар келтірілген, автордың зерттеу бағытын баяндайтын стилі мен формасы жұмыстың қорытындысын қабылдау және бағалауына қиындықтар тудырады; – жұмыстың құрылымы толығымен көрсетілмеген, оны дәлелдейтін белгілер жоқ; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілеті өте төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және де олардың материалы бұрмаланып, қателіктермен көрсетілген, берілген қорытындылары мен тұжырымдарының өзектілігі және жаңалығы байқалмайды; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына сәйкес келмейді, оңнан астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратын қолданғанда қателіктер (бестен көп) жіберу, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырады; – реферат талаптарға сай құрастырылмаған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: жетіден астам сыпайы өзгертулер, тоғыздай қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдар зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген, осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, осындай кемшіліктер 30 пайыздан асады; – реферат тапсыру уақытынан кейін 8 аптадан астам кешіктіріліп тапсырылған. |
| 1 – 20 баллов | – мақсаты мен міндеттері толығымен ажыратылмаған, түсініксіз берілген, негізінен белгілеген тақырыпқа және жұмыс мазмұнына сәйкес келмейді; – ұсынған тақырыптың мазмұны толығымен сәйкес келмейді, тақырыптың мақсатынан аластайтын көптеген материалдар келтірілген, автордың зерттеу бағытын баяндайтын стилі мен формасы жұмыстың қорытындысын қабылдау және бағалауына қиындықтар тудырады; – жұмыстың құрылымы толығымен көрсетілмеген, оны дәлелдейтін белгілер жоқ; – жұмыс нормативті құжаттармен, ғылыми және оқу әдебиетімен жұмыс істеу, олардан зерттелетін мәселенін контекстін табу қабілеті өте төмендігін көрсетеді; – таңдап алған тақырыпты айқындайтын мәселесі басқа зерттелушілердің ой-өрістеріне сүйенген, және де олардың материалы бұрмаланып, қателіктермен көрсетілген, берілген қорытындылары мен тұжырымдарының өзектілігі және жаңалығы байқалмайды; – жазылу стилі орындалған жұмыстың бағытына сәйкес келмейді, оңнан астам қателіктер (дұрыс емес тұжырымдар) бар, түсіндіру аппаратын қолданғанда қателіктер (бестен көп) жіберу, ойы-пікірі қарама-қайшылық тудырады; – реферат талаптарға сай құрастырылмаған (яғни, қосымшаларға сүйену, библиография, техникалық талаптарын орындау және т.б.), рұқсат беріледі: жетіден астам сыпайы өзгертулер, тоғыздай қателіктер (әріптерді дұрыс термеу, рефератты дұрыс безендірмеу және т.б.); – берілген барлық тұжырымдар зерттеу мазмұнына сәйкес келмейді, жалпылама және маңыздылығын көрсетпейтін тұжырымдар көрсетілген, осындай тұжырымдар автордың өздігімен зерттеу жұмысын жүргізбегенін көрсетеді; – рефераттың көлемі талаптарға сай дайындалмаған, осындай кемшіліктер 35 пайыздан асады; – реферат тапсыру уақытынан кейін 10 аптадан астам кешіктіріліп тапсырылған. |
| 0 | – реферат тапсырылмаған немесе 11 аптадан астам уақыттан соң кешіктіріліп тапсырылған. |
Студенттің оқу білімін қорытынды бағасының әріптік жүйесі сандық эквивалетпен төрт балдық жүйеге сәйкестігі:
| Әріптік жүйе бойынша баға | Балдың сандық эквиваленті | Пайыздық көрсеткіш | Дәстүрлі жүйе бойынша баға |
| А | 4,0 | 95-100 | Өте жақсы |
| А- | 3,67 | 90-94 | |
| В+ | 3,33 | 85-89 | Жақсы |
| В | 3,0 | 80-84 | |
| В- | 2,67 | 75-79 | |
| С+ | 2,33 | 70-74 | Қанағаттанарлық |
| С | 2,0 | 65-69 | |
| С- | 1,67 | 60-64 | |
| D+ | 1,33 | 55-59 | |
| D | 1,0 | 50-54 | |
| F | 0 | 0-49 | Қанағаттанарлықсыз |
