Асқазан обыры

Асқазан рагі, ісігі

Асқазан обыры — асқазанның шырышты қабатындағы эпителиальды жасушалардан дамитын, қатерлі ісік. Обыр асқазанның әртүрлі аймақтарынан дамуы мүмкін.

Асқазан обыры мәселесінің маңыздылығы.

• Әлемде жыл сайын асқазан обыры ауруының 1 млн- нан астам жаңа түрі диагностикаланады
  
• ҚР асқазан обыры онкологиялық сырқаттанушылық және өлімділік құрылымында екінші орында тұр
• Асқазан обырын емдеу нәтижесі ең алдымен аурудың анықталу уақытына байланысты.
• Ісік инвазиясының асқазанға неғұрлым терең болса, биологиялық белсенділігі лимфогенді қарқындылығы және гематогенді таралуы көп болса, соғұрлым емнің тиімділігі аз. Біржылдық өлім 60% жетеді;
• Әйелдерге қарағанда ерлер арасында сырқаттанушылық 2 есе жоғары.

Асқазан обырының дамуындағы қауіпті факторлар

• Тағамға ысталған немесе тұзды тағамдарды, афлатоксиндерді және көп мөлшердегі рафинадталмаған майларды пайдалану.
• Асқазан обырына шылым шегетіндердің икемділігі жоғары.
• Сонымен қатар, асбестпен байланысы бар және әлеуметтік экономикалық жағдайы төмен адамдарда сырқаттану қаупі жоғары
• Пернициозды анемиямен ауыратын науқастарда асқазан обыры 20 есе жиі кездеседі.
• Пептикалық жаралары бойынша асқазан резекциясы болған науқастарда 10-30 жылдан кейін асқазан обырының дамуына икемділік жоғары.
• Алкоголді шектен тыс пайдалану, әсіресе уақытында тамақтанбау және күйзеліс жағдайымен бірге жүрсе.
• Helicobacter pylori асқазанда колонизация болуы, асқазан обырының даму себебі болып табылады.

 Асқазан обырының жиі кездесетін морфологиялық түрлері.

• АО безді эпителидің қатерлі ісігі – аденокарциномалар шамамен 95 пайызды құрайды
• Қалған бөлімдері: жалпақ клеткалы обыр, лимфомалар, карциноидты ісіктер және лейомиосаркомаларды құрайды.

Клиникалық көріністері:

Кіші көлемді обыр симптомсыз өтеді. Кей жағдайларда науқаста мынадай көріністер болуы мүмкін:

• тәбет төмендеуі;
• тағамдық дәм сезудің өзгерістері: мысалы, ет немесе балыққа қарай алмау;
• температура жоғарылауы (жиі37-38 градус);
• анемия (гемоглобиннің төмендеуі).

Ісіктің өсуіне байланысты мынадай симптомдар пайда болады:

• тамақтан соң асқазанда байқалатын ауырсыну, жүрек айну, құсу;
• үлкен дәреттің өзгерістері;
• іштің жоғары бөлігіндегі ауырсыну
• іштің көлемінің үлкеюі;
• арықтау;

Обыр алды жағдайы бар ма? Жапониядағы жүргізілген зерттеулер асқазан эпителиінің ішек метаплазиясы кейде жоғары дифференциалды полип тәрізді ісікте болатын обыр алды жағдайына жатады. Анапластикалық және асқазан скиррозды обырының ішек метаплазиясы мен байланысы бар.

Обыр алды жағдайға полиптер мен жаралар жата ма? Көбіне асқазан полипінде обыр клеткалары болмайды және обырға әкеліп соқпайды. 40 пайызға жуық түкті полиптер обырға айналады, бұл гиперпластикалық аденоматозды және гамартомды полиптерде сирек немесе ешқашан болмайды. предрасполагают к развитию рака желудка Асқазан жарасы асқазан обырының дамуына себепкер болады, бірақ жара ісік дамуынан кейін пайда болуы да мүмкін. Сол себептен обыр асқазан резекциясынан кейінгі науқастардың 3 % (пайыз) табылады.

Асқазаның қай бөлімінде обыр анықталады? Ісіктер көбінесе асқазаның төменгі бөлігінде орналасады, обыр кардиалды бөлімді сирек зақымдайды.

Асқазан обыры кезінде скрининг болжамды жақсарта ала ма? Жапонияда эндоскопиялық скриниг асқазан сыртындағы ісіктердің саның неғұрлым азайтып, өмір сүруді жоғарылатты. Сонда да Жапониядағы асқазан обырынан болған өлім барлық бөлімнің 40 пайызын құрайды. АҚШ-та скрининг қауіп тобына кіретін топ адамдарда , мысалы пернициозды анемиямен және Чили, Жапониядан келген иммигрант науқастар арасында жүргізіледі.

Асқазан обыры кезінде хирургиялық араласу қандай рөл атқарады? Субтотальды гастрэктомияға қарағанда, асқазанның тотальды резекциясы емделіп шығуға көп мүмкіншілік береді, сонымен қатар оның ішінде ісіктің локализациялы түрінде. Паллиативті операцияның қажеттілігі жағдайында субтотальды гастрэктомияға көп көңіл бөлінеді. Сондықтан резекция жүргізу алдында ірі метастаздардың жоқтығына көз жеткізу керек. Өкінішке орай асқазан култінде (кесілген мүшенің ұшы) ісіктің рецидиві үнемі кездесіп отырады немесе радикальды операция жүргізгеннен кейін регионалды лимфа түйіндерде де кездеседі.

Асқазан обыры хирургиясының тарихы

• 1810 ж. – Merrem алғаш рет иттің асқазанына дистальды резекция жасады.
• 1879 ж. Jules E. Pean (France) және 1880 Ludwig Rydygier (Poland) обырға байланысты асқазан резекциясын орындады – науқастар операциядан кейін көп ұзамай қайтыс болды.
• 29 қаңтар 1881 ж. Theodor Billroth гастродуоденоанастомоз қалыптастыруымен алғашқы асқазан резекциясын сәтті орындады. Науқас 4 ай өмір сүрді және ісіктің өршуінен қайтыс болды.
• 1891 жылы асқазан обыры бойынша 41 асқазан резекциясы орындалды. 19 науқас операция жасалды. (өлім 53,7%).
• 1897 ж. Karl Schlatter (Швейцария, кл. Крёнлейн) алғашқы гастрэктомияны сәтті орындады. Науқас 14 ай өмір сүрді;
• 24 ақпан 1898 ж. Charles Brigham (АҚШ) эзофаго-дуодено-анастомозды гастрэктомияны алғаш орындады. Науқас 18 жыл өмір сүрді.

Асқазан обырының сипаттамасы:

• Мультиорталықтың өсу мүмкіндігі;
• Ерте лимфогенді метастаздану;
• «Қозғалмалы» метастаздың пайда болу мүмкіндігі;
• Консервативті ем түрлеріне төмен сезімталдық.

Онкохирургияның негізгі ережелері

• Іш құрылысына және құрсақ қуысы мүшелеріне мүмкіндіктердің молдығына
• Операция тек жедел жолмен орындалады
• Комплекс мобилизациясы ісік маңайынан басталады
• Мобилизация артериялар және көк тамырларды жеке таңу элементтерінен басталады
• «лимфодиссекция» термині, «лимфаденэктомия» терминіне қарағанда көлемді моноблокты алып тастау тек қана лимфа түйіндерді емес, барлық лимфалық аппараттар мен бірге фасциальды футляр көлемінде

Хирургиялық араласудың жіктелу түрлері (JGCA, 1998)

5-жылдық өмір сүруге негізделген болжам факторлары

• Парааортальды лимфотүйіндердің үш жылға дейін метастазды зақымдануы;
• Ісік өсуінің экзофитті түрі;
• Алғашқы ісіктің аздаған көлемі, 5 см аз;
• Процестің интраперитонеальды диссеминация жүйелі белгілерінің болмауы.

Асқазан обыры: ерте

Макроскопиялық өсу формасы (M.Nishi. с соав.) III түрі

• I – жоғарылаған
• II – шеттері анық жалақтану
• III – шеттері анық емес жалақтану және инфильтративті өсу

Асқазан обыры: таралған

Өсу түрі бойынша (Borrmann) IV түрі

• I – полип тәрізді жоғарылаған
• II – шеттері анық жалақтану
• III – шеттері анық емес жалақтану және инфильтративті өсу
• IV – диффузды – инфильтративті обыр

Асқазан обыры науқастарына химиотерапияны, сәулені қолданудың қажеттілігі бар ма?

Қазіргі уақытта асқазан обырын емдеуде химиотерапияны қолданудың рөлі дәлелденбеген. Сәулемен емдеу анықталмаған, бірақ ескеретін нәтижелер берген. Асқазан обыры сәулемен емдеу және кейбір химиопрепараттарға және олардың тәсіліне, мысалы цисплатинге, 5-фторурацилге, доксорубицинге, митомицинге – С нитрозомочевинге сезімтал. Обыр ісігі метастаздары бар науқастың 50 пайызында осы препараттарды қолдану толық және жартылай тиімді қолдану бақыланды. Асқазан резекциясындағы радикалды операциядан кейін де ісіктің рецедиві (қайталануы) болады, мұндай науқастар үшін химиотерапияны сәулемен бірге немесе онсыз қабылдау дұрыс.

Ұқсас материалдарды қарай кетіңіз:

1. Ісіктер (обыр)
2. Өкпе обыры
3. Жатыр мойыны обыры
4. Өңеш рагі (обыры)
5. Аналық без обыры