СИЛЛАБУС
Жедел кезек күттірмейтін көмек бойынша – SNMP 4307
Специальность: 051301 – «Жалпы медицина»
Лекциялар 30 (сағат)
Тәжірбиелік
(семинар) сабақ 240 (сағат)
СӨЖО – (сағат)
СӨЖ 135 (сағат)
Емтихан (есеп) IX – X
(семестр)
Барлық сағат 405
Курс 5
Семестр IX – X
Силлабус «Жедел және кезек күттірмейтін көмек» пәні бойынша 051301 – «Жалпы медицина» мамандығы үшін жұмыс бағдарламасынның негізінде жасалған.
Ұстаздар жайында ақпарат:
- Жакупов Рамазан Калиевич – кафедра меңгерушісі, м.ғ.д., профессор, жоғары санатты дәрігер, денсаулық сақтау озаты. «ҚР ЖОО үздік ұстазы» грантының иегері.
- Ермеков Жомарт Муканович –кафедра профессоры, м.ғ.д., профессор.
- Малтабарова Нурила Амангалиева – м.ғ.к., доцент, жоғары санатты дәрігер, денсаулық сақтау озаты, кезек күттірмейтін көмек бойынша «жалпы медицина» факультеті 5 курс студенттеріне арналған бағдарламаның авторы.
- Разумов Сергей Андреевич – кафедра доценті, м.ғ.к., жоғары санатты дәрігер, кезек күттірмейтін көмек бойынша «жалпы медицина» факультеті 5 курс студенттеріне арналған бағдарламаның авторы.
- Кокошко Алексей Иванович – кафедра доценті, м.ғ.к., жоғары санатты дәрігер.
- Бердиярова Гульбану Сансызбаевна – м.ғ.к. кафедра ассистенті.
- Насыров Владлен Владимирович – кафедра ассистенті, жоғары санатты дәрігер.
- Сейтжанов Нурлан Ерболович – кафедра ассистенті.
- Мусалимов Аскар Балтабаевич – кафедра ассистенті, жоғары санатты дәрігер.
- Иванова Марина Петровна – кафедра ассистенті.
- Исламгалиев Арман Хасанович – кафедра ассистенті.
Пән саясаты:
- Тәжірбиелік сабақтар мен лекцияларды уақытында қатысу.
- Лекцияларда медициналық халат және колпакта болу.
- Тәжірбиелік сабақта медициналық халат, колпак, маска, ауыстыратын аяқ киімі болуы шарт.
- Лекция және сабақтарда ұялы телефондар сөндірілуі керек.
- 1-5 СӨЖ тақырыптары №4 блок соңында, 6,7 тақырыптар№7 блок соңында тапсырылуы тиіс.
- Лекция, тәжірбиелік сабақтардан кешігуге, оларды себепсіз босатуға тиім салынады. Лекция, тәжірбиелік сабақтан 5 минут кешіккен студент оқу аудиториясына кіргізілмейді.
- Студент тәжірбиелік сабаққа, СӨЖ тапсырмасына дайын болуы тиіс.
- Аралық бақылау, СӨЖ тапсырмасын уақытында тапсыру.
- Клиника айналасында шулауға, жүгіруге, шылым шегуге, ішімдік ішуге қатаң тиім салынады.
- Клиника маңында, оқу аудиторияларын шашуға тиім салынады.
Кафедра шешімі бойынша студенттің рейтингтік бағасынан келесі оқу тәртібтерін бұзғаны үшін 1 балл алынады:
– лекция, тәжірбиелік сабақтардан кешігу;
– студентте халат болмауы;
– студентте колпак болмауы;
– студентте маска болмауы;
– студентте ауыстыратын аяқ киім болмауы;
– СӨЖ уақытында тапсырмау
Студенттің рейтінгтік бағасына кафедраның оқу-зерттеу және қоғамдық жұмысына қосымша 1 балл қосылады.
Бағдарлама:
2.1 Кіріспе
Түрлі өмірлік жағдайларға байланысты жедел және кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету қажет болады, оны дұрыс көрсетуге зардап шегушінің немесе ауырған адамның тағдыры байланысты болады Медицина қызметкерінің мамандығына байланыссыз кезек күттірмейтін көмек көрсету оның бірден бір міндеті. Өмірге қауіп төндіретін кезек күттірмейтін жағдайларды анықтаудың негізгі принциптерін, дәрігерлік көмек көрсетудің ережелерін білу медициналық қызметкерге дұрыс көмек көрсетуге, мыңдаған адамның өмірін сақтап қалуға көмек етеді. 2.2 Пән мақсаты: ішкі мүшелері ауруларымен, ауыр жағдайдағы науқастарға, жасына байланысыз, жедел және кезек күттірмейтін көмек мәселелері бойынша білім мен дағдыларды қалыптастыру, сонымен қатар, экстремалды жағдайларда (суға бату, тұншығу, жарақат, улану және т.б.) алғашқы дәрігерлік анықтау және кезек күттірмейтін көмек көлемінде медициналық көмек көрсету.
2.3 Пән мәселелері:
- Студенттерді кезек күттірмейтін жағдайларды анықтаудың негізгі принциптеріне үйрету;
- Студенттерге түрлі кезек күттірмейтін жағдайларда алғашқы дәрігерлік көмек көрсетуді үйрету;
- Тұлға аралық қатынас және пациенттерге кеңес беру дағдыларын жетілдіру;
2.4 Оқытудың соңғы нәтижелері:
Студент білу керек:
· науқас (зардап шегуші) өміріне қауіп төндіретін және кезек күттірмейтін көмек қажет ететін патологиялық жаңдайлардың негізгі клиникалық белгілерін; · зардап шеккендердің және кенет науқастанғандардың өмірін сақтап қалуға бағытталған шаралардың тәртібін және кезегін білу;· экстремалды жағдайларда жұмыс істегенде науқасты және дәрігерді қауіпсіздендіру жолдарын; Студент істей білу керек: · зардап шеккендердің және кенет науқастанғандардың жалпы жағдайын бағалау; · өмірге қауіп төндіретін жағдайларда кезек күттірмейтін көмек көрсету;
- пациентпен, оның туыстарымен, әріптестерімен және басқа медицина қызметкерлерімен барынша сенімді қарым-қатынас орнату;
- командада жұмыс істеу.
Студент дағдыларды игеруі тиіс:
- «ауыздан ауызға» және «ауыздан мұрынға» жасанды тыныс алуды жүргізү;
- Жүректің жабық массажы;
- коникотомия;
- қуықты жұмсақ катетермен катетеризациялау;
- гипертониялық кризді тоқтату;
- дефибрилляция;
- бронхообструктивті синдромды басу;
- талуда көмек көрсету;
- сыртқы қан кетуді тоқтату;
- асқазанды зондпен шаю;
- жарақат алғанда аяқ-қолды иммобилизациялау;
- анафилактикалық шок, Квинке ісінуі және есекжемді емдеу;
- гипогликемиялық жағдайды емдеу;
- жіті коронарлы синдромда ауырсынуды басу;
- ЭКГ түсіру және оқу.
2.5 Пәннің пререквизиттері: ішкі аурулар, хирургиялық аурулар, акушерия және гинекология, балалар аурулары.
2.6 Пәннің постреквизиттері: жалпы дәрігерлік тәжірбие бойынша интернатура, хирургиялық аурулар, акушерия және гинекология бойынша интернатура, балалар аурулары бойынша интернатура, ішкі аурулар бойынша интернатура.
2.7 Лекциялардың тақырыптық жоспары
№ | Тақырып аты | Сағат саны |
1 | Жедел және кезек күттірмейтін көмек көрсету қызметін ұйымдастыру. | 2 |
2 | Төтенше жағдайлар мен апаттарда жедел және кезек күттірмейтін көмекті ұйымдастыру. | 2 |
3 | Орталық нерв жүйесінің өмірге қауіп төндіретін зақымдалуларын анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
4 | Тыныс алу жүйесінің өмірге қауіп төндіретін зақымдалуларын анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
5 | Жүрек қантамыр жүйесінің өмірге қауіп төндіретін зақымдалуларын анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
6 | Өмірге қауіп төндіретін аллергиялық жағдайлар және инфекциялық ауруларды анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
7 | Шок жағдайларын анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
8 | Комаларды анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
9 | «Жедел іш» синдромында анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
10 | Қан кетуде анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
11 | Улану және жәндіктер шаққанда анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
12 | Суға батуда, тұншығу, электрожарақат, жылу және күн өткенде, үсу жағдайларында анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
13 | Жарақаттануларды анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
14 | Көз және ЛОР мүшелері зақымдалуларын анықтау және жедел көмек көрсету алгоритмі. | 2 |
15 | Эпидемиялық ошақта жедел және кезек күттірмейтін көмек көрсету қызметін ұйымдастыру. | 2 |
Барлығы: 30 сағат. | 30 |
Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
№ | Тақырып аты | Өткізу түрі | Сағат саны |
БЛОК №1 ОНЖ зақымдалуларында кезек күттірмейтін көмек | |||
1 | Нейротоксикоз | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Нейроинфекция | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Тырысу | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | ЖМҚЖ | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Кома. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Аралық бақылау | |||
Барлығы: 30 сағат. | 30 | ||
БЛОК №2 Кардиологиядағы кезек күттірмейтін көмек | |||
1 | Жедел жүрек қан айналым жетіспеушілігі. Кардиогенді шок | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Жүрек ырғағы және өткізгіштігі бұзылуы. Кенет өлім. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Жедел коронарлы синдром. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Жедел коронарлы жетіспеушілік және миокард инфарктісінде реанимация. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Гипертониялық криздер. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Аралық бақылау | |||
Барлығы: 30 сағат. | 30 | ||
БЛОК №3 Пульмонологиядағы кезек күттірмейтін жағдайлар | |||
1 | Жедел тыныс алу жетіспеушілігі | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | ЖРВИ | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Ларингоспазм. Бронхоспазм | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Жоғарғы тыныс алу жолдарының обструкциясы | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Астматикалық статус. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Өкпеден қан кету | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | ||
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
1 | БЛОК №4 Аллергиялық және инфекциялық аурулар кезіндегі кезек күттірмейтін жағдайлар | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 2 |
2 | Дәрілік аллергия. Анафилаксия. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 2 |
3 | Ангионевротикалық ісік (Квинке). | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 2 |
4 | Есекжем | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Гипертермия. Инфекциялық аурулардағы қалтырау | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
6 | Аса қауіпті инфекция. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
7 | Тағамдық токсикоинфекция | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Инфекциялық- токсикалық шок. | |||
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
1 | БЛОК №5 Травматологиядағы кезек күттірмейтін жағдайлар | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Жабық бас сүйек жарақаты | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Жаралар | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Жарақаттар (көз, ЛОР-мүшелер, жоғарғы және төменгі тыныс алу жолдары, омыртқа, сүйектердің ашық жарақаты, буындардың ашық жарақаты). | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Шок. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Политравма. | |||
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
1 | БЛОК №6 Акушерия-гинекологиядағы кезек күттірмейтін жағдайлар | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Жатырдан тыс жүктілік | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Ауруханадан тыс босану | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Аналық без кистасының аяқшасы айналуы | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Пельвиоперитонит | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Жатырдан қан кету | |||
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
1 | БЛОК №7 Хирургиядағы кезек күттірмейтін жағдайлар | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Аппендицит. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Ішек инвагинациясы. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Қысылған шап жарығы | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Іштің жабық жарақаты. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Асқазаннан қан кету. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | ||
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
БЛОК №8 Оқыс кезек күттірмейтін жағдайлар | |||
1 | Суға бату, тұншығу | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
2 | Электрожарақат. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
3 | Үсу. Ыстық және күн өту. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
4 | Улану | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
5 | Жәндік шағу. | -ауызша сұрау, -жалпы қарауға қатысу, -кіші топта жұмыс істеу, -дискуссиялар. | 6 |
Аралық бақылау | 30 | ||
Барлығы: 30 сағат. | |||
Қорытынды консультация | 240 | ||
Барлығы: 240 | |||
2.9 Темы самостоятельной работы студентов (СРС)
№ | Тақырып аты | Өткізу түрі | Сағат саны |
1 | Зардап шеккендерді және науқастарды жедел көмек машинасымен тасымалдау | Презентация | 21 |
2 | Терминалды жағдай: кезеңдері, клиникасы, анықтау, науқас жағдайы ауырлығын бағалау критерийлері. | Презентация | 21 |
3 | Апат медицинасын ұйымдастыру принциптері. | Презентация | 21 |
4 | Жедел көмек диспечерлік станциясы жұмысын ұйымдастыру. | Презентация | 15 |
5 | Мамандандырылған және жалпы жедел көмек тобының жұмысын ұйымдастыру. | Презентация | 21 |
6 | Кезек күттірмейтін дәрігерге дейінгі көмек алгоритмдерін құру. | Презентация | 15 |
7 | Тәжірибелік дағдыларды ОКО-да атқару | Презентация | 21 |
Барлығы : 135 сағат | 135 |
2.11 Оқыту әдістері
- Лекциялар: жалпы
- Тәжірбиелік сағаттар: ауызша сұрау, жалпы қарауға қатысу, кіші топтарда жұмыс, дискуссиялар, презентациялар, кері байланыс.
- Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ): студенттердің оқу және қосымша әдбиетпен, интернет және электронды тасымалдаушыдағы әдебиетпен жұмысы; кезек күттірмейтін көмек алгоритмдерін құру; презентациялар дайындау, ОКО-та жұмыс.
- 12 Оқушылардың білімі мен дағдыларын бағалау әдістері
- Ағымдық бақылау: сұқбат, мәселе есептерді шешу, кіші топтарда топтық бағалау, тәжірбиелік дағдыларды науқаспен немесе ОКО бағалау.
- Аралық бақылау: коллоквиум.
- Шешуші бақылау: сұқбаттасу мен тәжірибелік дағдыларды бағалаудан тұратын емтихан.
Бақылаудың барлық түрінде білім дәрежесін бағалау балмен ҚР мемлекеттік білім берудің жалпыміндетті «ҚР білім жүйесі-жоғарғы білім орындарындаға білімді бақылау және бағалау» қалпына сай рейтингті- әріптік жүйеде жүргізіледі(ГОСО РК 05.03.006 – 2006). Бақылаудың барлық түрлері келесідей бағаланады («2» – қанағаттанарлық емес; «3» – қанағаттанарлық; «4» – жақсы; «5» – өте жақсы).
№ | әріп | Сандық эквивалент | Рейтинг | Баға |
1. | А | 4,0 | 95-100 % | Өте жақсы |
2. | А- | 3,67 | 90-94 % | |
3. | В+ | 3,33 | 85-89 % | жақсы |
4. | В | 3,0 | 80-84 % | |
5. | В- | 2,67 | 75-79 % | |
6. | С+ | 2,33 | 70-74% | Қанағаттанарлық |
7. | С | 2,0 | 65-69 % | |
8. | С- | 1,67 | 60-64 % | |
9. | Д+ | 1,33 | 55-59 % | |
10. | Д | 1,0 | 50-54 % | |
11. | Д- | 0 | 0-49 % | Қанағаттанарлық емес |
Білім деңгейі анықталады:
ҚБ = ОРД х 0,6 + ОИК х 0,4, мұнда
ҚБ – қорытынды баға,
РРБ – рейтінгтің рұқсат бағасы, пән бойынша қорытынды бағаның 60% құрайды
ҚББ – қорытынды бақылау бағасы (емтихан), қорытынды бақылаудың 40% алынады
РРБ саналады:
РРБ = (ОТК х 0,3 + ОРК х 0,5 + СРС х 0,2), где
ТОБ – тәжірбиелік сабақтың орташа бағасы
АББ – аралық бақылаудың орташа бағасы,
СӨЖ – СӨЖ орташа бағасы
Рейтингтің рұқсат пайызы келесідей анықталады (%):
РРБ х 100% , мұнда
5
«5» – оқушының білімін бағалаудың максималды бағасы.
Рейтингтің рұқсат пайызы 50% төмен болғанда, студент қорытынды бақылауға жіберілмейді