Микропрепарат.
- Гепатоциттердің гидропиялық дистрофиясы
1Гидропиялы, немесе сулы, дистрофия кезінде жасушаның цитоплазмасына сұйықтық жиналған вакуольдер п.б.
2Вирусты гепатит
3Дистрофия→паренхималық→белокты→(гидропиялық,гиалинді тамшылы,патологиялық түлеу)
4Гепатоцитте цитоплазмасында су толған мөлдір вакуольдер көбейіп, көлемі ұлғаяды.Жасушаның ядросы шетке ығысып, кейде көпіршіктенеді немесе бүріседі.
5фокальді колликвациялық некроз
6 Қолайсыз
- Бауырдың майлы дистрофиясы.
Рис. 2-3. Микропрепараты (а-г). Стеатоз печени (жировой гепатоз, жировая дистрофия печени, «гусиная» печень): отложения липидов в цитоплазме гепатоцитов выглядят как прозрачные пустые вакуоли при окраске гематоксилином и эозином; окрашиваются в желто-оранжевый цвет суданом III. Обычно мелкие капли жира (мелкокапельное ожирение) наблюдаются в гепатоцитах центров долек, а крупные (крупнокапельное ожирение) – в клетках периферических отделов долек (в).
- Көкбауыр капсуласының гиалинозы
1.Гиалиноз кезінде дәнекер тінде біртекті көмескі гиалинді шеміршек тәрізді, тығыз жентек – гиалин түзіледі.тін тым қатаяды, сондықтан гиалиноз склероздың бір түрі деп есептеледі. Фибриноидті ісіндің жалғасы – гиалиноз.
2.ревматитті аурулар,
3.Дәнекер тіндік будалар ісініп, талшықтық құрылымын жоғалтып, бірігіп, шеміршек тәрізді біртекті тығыз затқа айналады. Жасушалық элементтер гиалин қысымынан ығысып, семеді.
4А)Стромалық дистрофия→мукоидті,фибриноидті, гиалиноз→Тамырлық, дәнекер тіні в)Жергілікті, жалпы гиалиноз
5.Гипертониялық ауру, АҚ жоғары
6.Қолайсыз, қайтымсыз
- Көкбауыр амиолоидозы
1Амилоидоз – белок алмасуы терең бұзылып, аномальдық фибриллалы белок пайда болып, аралық тінде күрделі құрылымды зат – амилоид түзіліетін строма-тамырлық диспротеиноз.
2Туберкулез, артрит,остеомиелит
3А)Этиологиясы: біріншілікті, екіншілікті, тұқымқуалаушылық, салдарлық В)морфологиясы: периколлогенді, периретикулярлы
С)клиникасы: нефропатикалық, кардиопатикалық, гепатопатиялық
4 Амилоид көкбауырдың фолликулдарын ғана немесе пульпасын толық қамтиды. Алғашқысында талақтың амилоид шөккен фолликулдары ұлғайып, қатаяды, кесіндісіндегі фолликулдар саго дәніне ұқсап, тіні көмескі реңді болады.→майлы көкбауыр
5пневмония, жүрек гипертрофиясы
6Қолайсыз-амилоидоклазия, паренхима жасушасының атрофиясы
- Механикалық сары ауру кезіндегі бауыр
А. Пат.процестің анықтамасы. Механикалық сары ауру (бауырастылық сарғаю) – кезінде өт өз жолдары арқылы дұрыс жүрмей, экскрециясы (шығару) қиындап, кейде кері ағады (регургитация). Ол өт жолдарының ішінде немесе сыртында өтті бауырдан шығаруға кедергі туғызатын себептерден дамиды.
В. Этиологиясы –
*өт жолдарының тасты ауруында;
*қатерлі ісігінде;
*ұйқы безінің бас жақ бөлігінің немесе өлтабардың қатерлі ісігінде;
*өт өзектері тума бітеу болғанда (атрезия) немесе дұрыс жетілмегенде (гипоплазия);
*қақпалық лимфа түйіндері мен бауырда қатерлі ісік метастаздары пайда болғанда байқалады.
С. Жіктелуі: Сарғаюдың 3 түрлі даму механизмі бар:
а) бауырүстілік (гемолиздік)
б) бауырлық (паренхималық)
в) бауырастылық (механикалық)
Механикалық сары ауру кезінде 3 кезең болады:
- Холестатикалық – өт жолдары бітелген кезде өт ағысы бұзылады.
- Цитолитикалық – өттің тұрып қалуы гепатоцитолизді шақырады.
- Аралас – холангиттің пайда болуы мен бауырдың құрылымдық – функционалдық өзгерістерінің бірігуі.
Д. Микроскопиялық белгілері:
Микропрепараты (а, б). Механикалық сары ауру кезінде бауыр: өт капиллярларында, гепатоциттердің цитоплазмасында, бауыр үлестерінің купфер жасушаларында, үлесше аралық өт жолдарында сары-қоңыр түсті өттің жиналуы. ( жасуша ішілік және жасуша сыртылық холестаз). Өт капиллярларының жарылысы гепатоциттер некрозына әкеледі және бауыр тінінде қоңыр түсті «өт өзеншелері» түзіледі. Кеңейген, өтке толы өт жолы (1), «өт өзеншелері» (2б), дистрофия және гепатоцит некроздары.
Окраска гематоксилином и эозином: а – х200, б – х 100
Е. Асқынулары:
– өт іркілген жерде өлі ошақтар қалыптасып, орнын дәнекер тін жайлап, салдарлық билиарлы цирроз дамиды.
– іркілген өт өзекшелерді кернеп, өт капиллярлары жыртылады.
– қанда өт қышқылы көбейіп (холемия), тері ғана сарғайып коймай,оның жалпы уытты әсерінен организм уланады.(холалемия).
– уытты әсерден қанның ұю қасиеті құлдырап, қанды ошақтар пайда болады. (геморрагиялық синдром).
– организмнің аутоулануынан бүйрек зақымдалып, бауыр-бүйрек қызметінің жеткіліксіздігі байқалады.
Ж. Нәтижелері: Бауыр жеткіліксіздігі
- Лимфа түйіндерінің казеозды некрозы (петрификациямен бірге)
А. Пат.процестің анықтамасы. Казеозды некроз – биологиялық тіндердің өлімінің сипаттамасы; сыртқы белгілері ерекше коагуляциялық некроздың бір түрі. Өлі тін жұмсақ, ақ нәруызды ірімшік секілді некроздық масса түрінде көрінеді.
Б. Этиологиясы –
туберкулез; сифилис; анықталған саңырауқұлақ түрлерімен; гистоплазмоз;
криптококкоз; кокцидиоидомикоз
С. Жіктелуі. Коагуляциялық некроздың жіктелуі:
- Казеозды некроз
- Ценкеровский некроз
- Фибриноидты некроз
Д. Микроскопиялық белгілері:
Микропрепараты «Казеозный лимфаденит». Лимфа түйінінің құрылым суреті көрсетілген: ірі казеозды (ірімшікті) некроз ошағы анықталған (1), эпителиоидты жасуша, лимфоцит, макрофагтармен қоршалған (2)- туберкулезді грануема казеозды некроз ошағымен x 100.
Е. Асқынулары:
– қара қоңырлану (рубцевание);
– қапшықтану(инкапсуляция);
Ж. Нәтижелері:
Лимфа түйіні казеозды некрозының өзгермелі құрылымы созылмалы ауруға әкеліп соғады. Ауру дәрілердің көмегімен жазылмайтын дәрежеге жетеді, себебі қан тамырлары түйін капсуласында ғана сақталады және сұйықтықтың енуі төмендейді.
- Өкпе инфаркты
А. Пат.процестің анықтамасы. Инфаркт – (латынша – тығыздап толтыру) қанмен қамтамасыз ету тым жеткіліксіз болғанда дамитын ишемиялық некроз. Инфаркт некроздың ең жиі түрі.
Б. Этиологиясы –
Перифериялық веналар тромбозы; қабынулық тромбофлебит; жүрек тромбозы мен тромбоэндокардит;
С. Жіктелуі: Сыртқы түсіне қарай: ақ, қызыл, кемері геморрагиялы ақ
*ақ инфаркт – ми,талақ
*қызыл инфаркт – өкпе, ішек
*кемері геморрагиялы ақ инфаркт – жүрек, бүйрек
Д. Микроскопиялық белгілері: Өкпедегі инфарктының өлі тіні тығыз, ұсақ түйіршікті, қоңыр қызыл түсті.
Микропрепараты (а, б). Өкпенің геморрагиялы инфаркты: инфаркт аймағында альвеолааралық қатпар бұзылыстары болғандықтан қан элементтері сіңіп қалған. Альвеолярлы эпителий мен септальды жасушаларды ядро жоқ; Инфаркт аймағының төңірегінде қабыну лейкоциттердің көп болуымен көрінеді. Өкпе тінінде ісінулік сұйықтық, альвеолааралық кеңістікте – ісіну, гиперемия, стаз.
Окраска гематоксилином и эозином: а – х100, б – х200
Е.Асқынулары:
– пневмония немесе плеврит (жиі геморрагиялық, сирек іріңді);
-сирек өкпе тінінің массалық некрозы мен өкпе гангренасы;
Ж. Нәтижелері: Қан іркіліп, өкпе артериясы тармақтарының саңылауы бітелген кезде, өкпенің өлі тініне бронхылық артериялар арқылы келе берген қан капиллярларды жыртып жібереді де, альвеолаларға құйылады. Инфарктының төңірегіндегі тін, әдетте қабынады (периинфарктылық пневмония). Өкпедегі инфарк тым ауқымды болса, бауырүстілік сарғаю байқалуы мүмкін.
- Өкпенің қоңыр индурациясы
А. Пат.процестің анықтамасы. Индурация – дәнекер тін паренхима-лық элементтерін ығыстырған мүше мен тін қатаяды; бұл үдеріс іркілулік қатаю (индурация) деп аталады.
Б. Этиологиясы –
– кіші қан айналым шеңберіндегі гемодинамика бұзылыстары мен гипоксия;
-қан тамыр өткізгіштігінің артуы;
-диапетезды геморрагия;
-қан тамыр жүйесінің туа пайда болған бұзылысы.
С. Жіктелуі:
Өкпеде веналық қан ұзақ іркілген кезде екі түрлі өзгерістер орын алады – өкпе гемосидерозын дамытатын қанды дақтар пайда болады және дәнекер тін өседі( склероз).
Д. Микроскопиялық белгілері:
Микропрепараты (а, б).Өкпенің қоңыр индурациясы: гематоксилин мен эозинмен боялған. Гемосидерин қоңыр пигментінің гранулалары, ондай гранула альвеола жасушаларында, бронхтарда, альвеолааралық қатпарда,перибронхтық тінде, лимфалық түйінде.Альвеола аралық капиллярлардың қанға толуы, склероз есебінен альвеолааралық қатпар мен перибронхты тіннің жуандауы.
При реакции Перлса (б) цвет гранул гемосидерина синевато-зеленый (образование берлинской лазури благодаря присутствию железа): а – х200, б – х100
Е. Асқынулары:
-іркілулік склероз
-пневмосклероз
Ж.Нәтижелері:өкпе веналары мен артерияларының эластикалық пен бұлшықеттік құрылымдарында гипертрофия үдерісі өрістеп, қан тамыр құрылысы өзгереді. Қан өкпе капиллярларына тым толып кетеді. Тінде гипоксия үдейді. Диапедездік қанды ошақтар пайда болады, өкпе лимфалық түйіндеріне гемосидерин жиналған жасушалар – сидеробластылар, сидерофагтар шоғырланады. Ақырында өкпенің диффузды гемосидерозы қалыптасады.
- Бүйрекүсті безіне қан құюлу.
Пат. Процестің анықтамасы: Бүйрекүсті безіне қан құюлу –
Этиологиясы:
- Инфециялық аурулар кезінде;
- Қатерлі ісік;
- Перитонит;
- Бүйрекүсті венасынасының тромбозы кезінде;
- Гемофилия;
- Лейкоз;
Микроскопиялық белгілері:
Асқынуы:
Нәтижесі:
- Өкпенің майлы эмболиясы.
Пат. Процестің анықтамасы. Эмболия кезінде қанайналымды қалыпты жағдайда болмайтын бөлшектер пайда болады. Қан тамырын бітейді. Бұл бөлшектер – эмбол деп аталады.
Этиологиясы:
Шел май, сүйек кемігі,жанышталаган жаракатта, май ерітіндісінен дайындалған дәрілерді немесе контрастылық заттарды құйғанда;
Микроскопиялық белгілері:
Альвеолярлы капиллярлардың көп бөлігі май тамшысымен толған. Май сары – қызыл түске боялған.
Жіктелуі:
Қан ағысының сипатына қарай:
- Ортоградты эмболия
- Ретроградты эмболия
- Парадоксты эмболия
Эмболдың құрылымдық тегіне қарай:
- Тромбылы, тіндік, газды, майлы, микробты, ауалы, бөгде денелік эмболия.
Асқынуы: Майлы эмболдар өкпе капиллярларының 2/3 бітесе, өмірге қауіп туады; өкпенің жедел жеткіліксіздігі дамып, жүрек тоқтайды.
Нәтижесі: Майлы эмболдар ми капиллярларын бітесе, ми тінінде көптеген қанды дақтар пайда болады. Өлумге ұшыратуы мүмкін.
- Организация белгілері бар тромб.
Пат. Процестің анықтамасы: Тромб – қанның тірі организмнің тамырларында немесе жүрек қуыстарында ұюы. Ұйыған қанның жентегі – тромб деп аталады.
Этиологиясы: қандағы немесе тіндегі жолашар белоктар, яғни ұю факторлары біртіндеп жанданып, баспалдақтап жүзеге асатын үрдіс. Қанды ұйытатын ішкі және сыртқы жүйелер бар.
Микроскопиялық белгілері:
1) Интимадан шыққан дәнекер тінмен жабылған. 2) Эндотелиймен шақырылған каналдың тромбтары, саңылаулары байқалады.
Жіктелуі: ақ тромб, қызыл тромб, аралас тромб, гиалинді тромб.
Асқынуы:
- Тромбылы васкулит;
- Тромбылы эндокардит;
- Инфаркт ошақтары;
- Атеросклероз;
Нәтижесі:
Қолайлы ақыры:
- Тромбының асептикті аутолизі.
- Қолайсыз ақыры:
- Тромб бактериялық эмболдар жайылады.
- Грануляциялық тін.
Пат. Процестің анықтамасы: Гранулярлық тін – жарақаттың жазылуынан пайда болатын, қантамырларға бай жас байланыстырушы тін.
Этиологиясы:
- Инфекциялық гранулемалар – бөртпе сүзек, іш сүзегі, ревматизм, құтыру, мерез, алапес, склерома.
- Бейинфекциялық гранулемалардың қалыптасуына тозаңдық аурулар – силикоз, талькоз, асбестоз, дәрі-дәрмектер.
Микроскопиялық белгілері:
Жаңадан пайда болған қантамырларының ішінде көптеген дәнекер тіндер орналасады. Мысалы, лимфоциттер, плазмалық клеткалар, губ клеткалар, фибробластар, бірінші полиморфты – ядролық лейкоциттер. Осы клеткалар арасында бос заттар бор.
Жіктелуі:
Морфологиялық бейнесі тұрғысынан:
- Макрофагтық гранулема (жайгранулема, фагоцитома)
- Эпителиоз – жасушалы гранулема (эпителиоцитома)
- Алып жасушалы гранулема;
Метаболизм деңгейіне қарай:
- Зат алмасу қарқыны жоғары деңгейлі;
- Зат алмасу қарқыны төмен деңгейлі;
Микроскопиялық белгілері:
Асқынуы: склероз бен гиалиноз дамиды.
Нәтижесі:
- продуктивный межуточный миокардит.
Аралық қабыну-организмнің стромасында клеткалы инфилтраттардың пайда болуы.
Этиологиясы. Аралық қабыну басқа аурулардың асқынуы нәтижесінде пайда болады, сондай ақ инфексиялар мен жіті токсикоз кезінде де пайда болады.
Жіктелуі.
Аралық миокардит;
Гранулематозды
Қабынулық
Микропрепарат. Аралық миокардит: стромасында полиморфты клеткалық инфильтрат плазмалық клеткада көбіне макрофактар лимфациттер араласқан, плиморфты яролық ликоциттер,фибробастар. Стормада склероз белгіленген қарағанда майлы ақуызды дистрофия некроз және апаптоз кардиомиоциттердің қабынулық гиперемия байқалады. Гемотоксилин мен эозинмен боялған.
Асқынулары: Кадиосклероз.
Бугорок туберкулезный-бұл эпителиалды клеткадан тұратын гранулема, лимфойдты және үлкен көп ядролы лангханс клеткасынан тұрады. Лангханс клеткасы негізгі морфологиялық көрінісі болып табылады, орталығында негізінен казеозды некроз және цитоплазмада гигенты туберкулез микобактериясы анықталады.
2.Этиологиясы:
Инфекциялық
Бейинфекция
Жіктелуі
Макрофактық гранулема
Эпетелиоид-жасушалы гранулема
Алып жасушалы гранулема
Туберкулезный бугорок с казеозным некрозом в центре.
Құрамында казеозды некроз ошағы,шетін макрофактар мен плазмалы жасушалар араласқан эпителиоид жасушалар және лимфациттер жолағы шектейді. Эпетелиоид жасушалар мен лимфациттердің арасында туберкулездік гранулемағағана тән пирагов-Ланхганс алып жасушалары жайғасады, Күміс тұзының ерітіндісімен өңдегенде гранулема жасушаларының арасынан пргирофильді талшықтар айшықталады. Қан капиллярлары шет жағыда ғана көп болады. Циль-Нильсен әдісін қолданғанда алып жасушалардан туберкулез микобактериясы табылады.
Ақыры.гранулеманың ақырында әдетте некроз немесе склероз дамиды.
- Ми альвеококкозы-Альвеококкоз(alveococcosіs; синонимі: көп камералы эхинококкоз — эхинококк тектес таспа құрттардың (echіnococcosіs alveolars) әрекетінен болатын ауру.. Көбінесе бауырда, өкпеде, кейде бүйректе және жүректе де орналасады. Құрт дернәсілі өсе келе сол орналасқан ағзаның бөліктерін біртіндеп зақымдайды. Ауру көп жылдар бойы адамға еш белгі бермеуі мүмкін. Құрт өсіп, көбейе, келе А. белгісі пайда болып, паразит орналасқан органның көлемі ұлғаяды.
- Мидың гуммасы (мерездік гранулема)
Анықтамасы:мерездің кеш сатысынан кейінгі 3-5 жылдан кейін дамитын,мидың жұмсақ қабығының зақымдалуы. Сирек кездеседі
Этиологиясы:жыныстық жол арқылы беріледі, белгілі бір венерологиялық немесе инфекциялық аурулармен ауырған кезде. Қан арқылы да, гигиеналық заттарды ортақ қолданудан да пайда болады.
Микроскопиялық белгілері: лимфоциттер, плазмалы жасушалар,эпителиоид жасушалардан
құралған. Инфильтратпен шектелген.
Жіктелуі: мидың гуммасы: Бас миының гуммасы және жұлын миы гуммасы
Асқынуы:мидың жұмсақ қабығынан қатты қабығына жайылуы мүмкін. Бас миында бассүйек ішілік қысымның жоғарылауына алып келеді. Жұлын миында мойын және ортаңғы кеуде аймақтарына таралады.
Нәтижесі.Көбінесе қолайлы, егер де дұрыс ем жүргізілсе. Алайда мүгедектікке әкеліп соқтыруы мүмкін.
Тері папилломасы
Анықтамасы:жайпақ және өтпелі эпителийден дамыған қатерсіз ісік.
Этиологиясы:көбінесе вирусты. Эпителийдің базальды қабығының астында орналасқан эпителий жасушасының ядросында пайда болады . Қоздырушы вирусы-папилломавирус .
Микроскопиялық белгілері:Көпқабатты жалпақ қасаңданатын эпителиймен жабылған. Отмечается Эпителий қабаттары мен қасаң қабаттарының үлкеюімен сипатталады.Эпителий полярлы және кешенді.
Жіктелуі:Туа біткен,жүре пайда болған, Ювенилді, Рецидивті
Асқынуы:Әртүрлі инфекциялық аурулар,терінің басқа бөлігіне және мүшелерге ауысуы мүмкін,қатерлі ісікке айналуы мүмкін.
Нәтижесі:Оңай зақымдалып,тез қабынады. Папилломаны алып тастағаннан кейін кейбіреуі қайталанса, кейде қатерлі ісікке айналады.
- Жайпақ жасушалы қасаңды рак
Анықтамасы:жалпақ және өтпелі эпителиймен жабылған кілегейлі қабықшаларда дамитын қатерлі ісік.
Этиологиясы: темекі шегу, күйдіретін заттарды ішкен кезде көмейдің жайпақ жасушалы қасаңды рагына алып келеді.Экологиялық қолайсыздық;зиянды өндірістердегі жұмыс; тым ыстық тағамдарды қолдану;алкоголь пайдалану.
Микроскопиялық белгілері:Ұялар түзетін атипиялы эпителий тізбектерінен құралады,інжуге ұқсас құрылымдар түзіледі (рак інжуі)
Жіктелуі:Жайпақ жасушалы рак 2-ге бөлінеді: қасаңды және қасаңсыз
Асқынуы:метастазданады, лимфа түйіндеріне қатерлілік туғызады, ісік дамыған жерінен қасындағы мүшелерді зақымдайды.
Нәтижесі: қауіпті,бірақ химиотерапия арқылы кейбір түрлерінің (көмейдегі,терідегі) қолайлы нәтижесін алуға болады.
- Асқазанның аденокарцинома
Анықтамасы:бұл асқазанның безді эпителиийінің қатерлі ісігі
Этиологиясы: Созылмалы атрофиялық гастрит, асқазанның ойық жарасы.Темекі шегу, А, Е, С витаминдерінің жетіспеуі.Асқазан резекциясынан кейінгі дуоденалды-асқазан рефлюксі
Жіктелуі: Тип I: полипозды карцинома
Тип II: эксульцурирленген карцинома
Тип III: эксульцурирленген карцинома, инфильтративті өскен
Тип IV: диффузды-инфильтративті карцинома
Микроскопиялық белгілері: Ісік полиморфизм жасушаларынан құралған атипиялық безді кешендерден тұрады. Строма дамымаған.
Асқынуы: стеноз привратника, асциттің перитонеалдыкарцинномасы , қан ағу
Нәтижесі: қолайсыз,өлімге әкеледі.
- Бауырдың каверналы гемангиомасы:
- Пат. процестің анықтамасы. Гемангиома – мезенхималық қатерсіз ісік, дисэмбриоплазиялық және бластомалық жаңа құрылымдарды қамти сипаттайтын жалпылама ұғым. Каверналы гемангиома – төңірегіндегі тіннен айқын шектелген, қызыл көк түсті кеуекті түйін. Ол бауырда, теріде, сүйек кемігінде, бұлшықетте, асқазан – ішек жолында, мида кездеседі.
- Этиологиясы –
- Тұқым қуалайтын патология
- Эмбриогенез бұзылысы салдарынан дамыған тума ауру : ауыр вирустық инфекция, жүктілік кезінде анадан балаға өту.
- Шала туған балада, бауырдың қантамырлар жүйесі және басқа да мүшелердің толық жетілмеуінен.
- Негізінен әйелдерде жиі дамиды
- Жіктелуі. Гемангиома капиллярлық, веналық, каверналы және қатерсіз гемангиоперицитома болып бөлінеді.
- Микроскопиялық белгілері. Бұл түйін ішінде сұйықтық немесе ұйыған қан толған, эндотелиймен астарланған іргесі жұқа ірі қан тамырлары қуыстарынан (каверна) түзіледі.
- Аскынулары .
- Өт жолдарының қысылып қалуына байланысты механикалық сары аурудың дамуы
- Қақпалық гипертензия (портальная гипертензия)- қақпа венасы қысымының жоғарылауы, асцит.
- Ірі гемангиома қан тамырларының жарылуынан, құрсақ ішілік қан кету.
- zНәтижелері. Қауіпті емес, бірақ гемангиома ісіктерінің жарылуы, ішкі қан кетуге алып келіп, летальды нәтиже береді. (өлімге алып келеді)
Гематоксилин және эозинмен боялған: x 100
- Дифференцировкаға ұшырамаған жұмыр жасушалы саркома.
А. Пат. процестің анықтамасы. Саркома – мезенхималық тіндердің қатерлі ісігі. Бұл ісіктің паренхимасы фибробластыға ұқсас, жұмыр жасушалардан тұрады.
В. Этиологиясы:
- Генетикалық фактор
- Сыртқы ортаның механикалық, биологиялық, физикалық факторлары. Мысалы, иондаушы сәуле әсерінен, жарақаттар, вирустар.
- Полихимиотерапия, иммуносупрессивті терапия.
С. Жіктелуі жоқ.
- Микроскопиялық белгілері. Жұмыр жасушалы саркома микроскоп астында қарағанда, ретсіз буда болып немесе жалғыз өседі. Шумақ тәрізді болып, бір – біріне қарағанда әр түрлі бағытта өседі. Негізінен ісік түгелдей жұмыр жасушалардан тұрады. Бір – бірінен тар арақашықта орналасқандықтан (жабысып), жасушааралық затты табу қиынға түседі. Кейде кейбір аймақтарынан өте майда талшықшалар мен түйіршіктер көруге болады. Жұмыр жасушалы саркоманың қан тамырлары өте жіңішке капиллярлы қабырғаны және сай емес кең саңылауды құрайды.
Е. Асқынулары:
- Нәтижесі: Ауыр, өлімге алып келуі мүмкін.
- Меланома.
А. Анықтамасы. Меланома – меланин түзетін тіннің қатерлі ісігі, метастаз жаюға өте бейім қатерлі ісіктердің бірі. Ол теріде, көздің пигментті қабықшасында, ми қабықшаларында, бүрекүстті безінің милы қабатында дамып, кілегейлі қабықшаларда кездесіп тұрады. Ол невустардан дамуы мүмкін.
В. Этиологиясы:
- Невустар – қара түсті томпақ құрылымдардың пайда болуы.
- Гормональда факторлармен байланыстың болмауы.
- Мең бетін жарақаттап алу салдары
- Әр түрлі физиотерапиялар мен күнмен сәулелену.
С. Жіктелуі. Жайылмалы беткейлік меланома, түйінді меланома, пигментсіз меланомалар.
- Микроскопиялық белгілері: ісік жасушалары полиморфты, олардың көбінде цитоплазмасында қоңыр пигмент – меланин бар. Ісіктің стромасы аз. Ол меланин түйіршіктерімен толтырылған, бірақ меланин түйіршіктері кездеспейтін жасушалары да бар. Кейде жасушадан тыс меланин түйіршіктері байқалады. Ядросы үлкен, ядрошықтары бірнеше. Жасушалық және тіндік атипизм тән. Гемотоксилин және эозинмен боялады.
Егер ол тері меланомасы болса, ісікте кездесетін 4 меланоцит түрін ажыратады.
- Сары- қоңыр түсті пигментті, мол ашық түсті цитоплазмасы және гиперхромды ядросы бар эпителийге ұқсас жасушалар. Ядродағы хроматині жіп тәрізді.
- Ретсіз, араласқан шумақтарды құрайтын жұмыр тәрізді жасушалар.
- Невус тәрізді жасушалар – майда, домалақ және оваль формалы жасушалары гиперхромды ядролардан тұрады.
- Баллон тәрізді жасушалар. Кең оптикалық бос цитоплазмамен қоршалған майда гиперхромды ядродан тұрады.
Е. Асқынуы.
- Метастаз беру (айналасындағы жасушалар мен ағзаларды зақымдау)
- Нәтижесі. Операцияның сәтті орындалуы нәтижесінде қатерсіз. Егер рецидив берсе қатерлі.
- Мультиформды глиобластома.
- Анықтамасы. Глиобластома – Ми қабықшаларының толыспаған және эмбриондық ісіктері қатарына жатады. Қатерлі және жиі тараған түрі. Ер адамдарда жиі кездеседі.
- Этиологиясы.
- Глиальды жасушалардың типі болып табылатын астроциттерден дамиды.
- Цитомегаловирустар
- Иондаушы сәуле
- Жіктелуі.
- Микроскопиялық белгілері: Ісік жасушалары атипизмды және полиморфты, ретсіз орналасқан. Қан тамырларынан қан кету болады. Некроз ошақтары, кең перифокальды ісіну байқалады. Көпядролы ірі жасушаларымен ерекшеленеді.
- Асқынуы. Қан тамырларынан қан кету болады. Айналасындағы жасушаларды қысады.
- Нәтежесі. Ауыр, өлімне алып келеді.