Тјжірибелік сабаќќа јдстемелік нўсќау №6
1.Таќырыбы: Сїйектіѕ шыєуы. Классификациясы. Шыгып кетуініѕ механизмдері. Клиникасы жјне емі. Сїйектіѕ сынуы. Классификациясы. Клиникасы. Жабыќ сыныќ кезіндегі алєашќы кґмек. Транспортты иммобилизация. Сыныќтарды шўєыл емдеу кезіндегі кґрсеткіштер жјне ќарсы кґрсеткіштер. Сїйектіѕ мїйізделуініѕ пайда болу сатысы мен кґзі. Сыныќтарды емдеудіѕ принциптері.
- Маќсаты: Студенттерді сыныќтардыѕ, шыєулардыѕ клиникасы, диагностикасы, емдеу, алєашќы кґмек кґрсету приниптерімен таныстыру.
- Оќыту тапсырмалары: Студент сыныќтарєа, шыєуларєа диагноз ќоя білуі, дўрыс емдеудіѕ жолын, тасымалдаусы шина ќойып, алєашќы дјрігерлік кґмек кґрсетіп, шўєыл емдеу кезінде кґрсекіштерді аныќтап білуі керек. Студенттерді буындардыѕ биомеханикасы мен шыєып кетулердіѕ механизмі, тасымалдаушы иммобилизацияныѕ јдістеріне оќыту.
- Таќырыптыѕ негізгі сўраќтары:
| 1. Сїйектердіѕ сынуы. Аныќтамасы, классификациясы. |
| 2. Сїйек мїйізделуініѕ кґзі мен пайда болу сатысы. |
| 3. Сыныќтардыѕ клиникасы жјне диагностикасы. |
| 4. Ашыќ жјне жабыќ сыныќтар кезіндегі алєашќы кґмек. Тасымалдаушы иммобилизация. |
| 5. Сыныќтарды емдеудіѕ жалпы принциптері. Сыныќты емдеудіѕ кезеѕдері. |
| 6. Сыныќтардыѕ асќынуы. |
| 7. Шўєыл емдеу кезіндегі кґрсеткіштер мен ќарсы кґрсеткіштер. |
| 8. Жалєан буындар мен ќисыќ сыныќтарды емдеудіѕ принциптері. |
| 9. Шыєулар. Аныќтамасы. |
| 10. Шыєулардыѕ классификациясы. |
| 11. Буындардыѕ биомеханикасы мен шыєудыѕ пайда болуларыныѕ механизмі туралы тїсінік. |
| 12. Туа пайда болєан шыєулар. Клиникасы, диагностикасы. |
| 13. Жїре пайда болєан шыєулар. Клиникасы, диагностикасы. |
| 14. Патологиялыќ шыєулар, себептері жјне пайда болуына јсер ететін факторлар. |
| 15. Сынулар мен шыєулар жјне басќа да шыєулардыѕ асќынуы. |
| 16. Алєашќы кґмек, тасымалдаушы иммобилизация жјне шыєулардыѕ жалпы емдеу принциптері. |
| 17. Шыєулардыѕ шўєыл емдеудегі кґрсеткіштері. |
- Оќыту јдістері: Студенттерді кіші топтарєа бґлу, єалымдардыѕ тарихи рольдері туралы талќылау, сыныќты емдеудегі жїргізуші хирургтыѕ ролі, буындардыѕ биомеханикасы мен шыєу пайда болулардыѕ механизмі туралы, студенттердіѕ сабаќ їстінде ашыќ жјне жабыќ сыныќтарєа алєашќы кґмек кґрсету жўмыстары, иыќ, бел шыєу кезіндегі тасымалдаушы иммобилизация. Сыныќтарды емдеудегі жаѕа технологиялар (Ќаѕќаныѕ созуын ќамтамасыз ететін аппарат, Илизаров аппараты, интрамедуллярлы остеосинтез кезіндегі формасы саќталєан металдар), туа пайда болєан шыєулар. Ситуациялыќ тапсырмаларды талќылау.
- Јдебиеттер:
- Жалпы хирургия бойынша лекция
- Петров В.С. Общая хирургия- С.-Петербург, 2000
- Стручков В.И., Стручков Ю.В. Общая хирургия. – М.: Медицина, 1998
- Гостищев В.К. Общая хирургия. – М.: Медицина, 1996
- Рычагов Г.П. Общая хирургия. – Минск, 2002
- Дўрманов Ќ.Д. Жалпы хирургия, 2006
- Баќылау: Ашыќ жјне жабыќ сыныќ кезіндегі алєашќы кґмек кґрсетудегі тјжірибелік даєды, иыќ, бел шыєуларды орнына келтіру, сыныќтар мен шыєулардыѕ диагностикасы, тасымалдаушы иммобилизация, травматологиялыќ шоктыѕ алдын алу, сўраќтар, тесттер, ситуациялыќ тапсырмалар.
Сўраќтар:
Сыныќтардыѕ абсолютті симптомдарын атаѕыздар
Сыныќтардыѕ ќатыстыќ симптомдарын атаѕыздар
Сыныќтарды емдеудіѕ їш негізгі емдеу жолын атаѕыздар
Сыныќтар кезінде алєашќы кґмек ќандай шарадан басталады
Ќаѕќаны созудыѕ кемшіліктері мен артыќшылыќтарын атаѕыздар
Формалы металл дегеніміз не
Ошаќтан тыс компресті- дистракциялыќ остеосинтезді орналастыру їшін кандай аппараттар ќолданады
Жалєан буын дегеніміз не
«Јдетті» шыєу дегеніміз не
Пайда болу уаќытына байланысты шыєулар ќалай бґлінеді
Ерте симптомдар, белдіѕ туа пайда болєан шыєуына мінездеме
Джанилидз, Кохер, Гиппократтардыѕ јдістері бойынша иыќтыѕ шыќќанын сылу
Шыєулардыѕ хирургиялыќ емініѕ кґрсеткіштерін атаѕыздар
Шыєуды салєаннан кейін не маќсатта рентгендік зерттеу жїргізіледі
Ситуациялыќ тапсырмалар:
1 .Бґлімшеге омыртќа жотасыныѕ бел бґлімініѕ ауырсынуымен шаєымданєан науќас тїсті. Їш метрлік биіктен ќўлаєан, тїскенде аяєы тїзеуленіп ќалєан. Тексергенде: науќас ќозєалмастан жатыр, белі ќозєалады. Пальпациялаєан уаќытта ґткір локальды ауырсыну жјне IY бел омыртќаныѕ бўлшыќеттер куші артќан. Болжамдыќ диагнозыѕыз?
- +IY бел омыртќаныѕ компресивті сынуы
- Бїйректіѕ соєылуы
- IY бел омыртќаныѕ шыєуы
- Жамбастыѕ жабыќ сыныєы
- Сегізкґз аймаєындаєы бўлшыќеттердіѕ созылуы
- Жол апаты болєан жерден аймаќтыќ ауруханаєа науќас келіп тїсті. Тїскен уаќытта науќас сўраќтарєа ќиындыќпен жауап ќайтарады. Іш бґлігініѕ тґменгі бґлігі ауырсынуына шаєымы бар жјне аяќтарын ќозєалта алмайды. Пальпациялаєан кезде сан буыныныѕ айналмалы ауырсынуы байќалады. Ауырлыќтар ауыру сезімін кїшейтеді. Табаныѕ симптомдары тексеріледі. Болжамдыќ диагнозыѕыз?
- +Жалбастыѕ бґлігініѕ сынуы
- Бґксеніѕ жабыќ сыныєы
- Бґксеніѕ шыєуы
- Іштіѕ тўйыќ жараќаты
- Жўмсаќ тіндердіѕ соќќысы
- ФАБ бґліміне оѕ бўєана їсті аймаєыныѕ ауырсынуымен науќас шаєымданып келді. Жўмыс уаќытында ќўлап, оѕ иыєын ў рып алды. Тексергенде: оѕ иыќ буыныныѕ ќимылы тежелген, орташа оѕ бўєана ісінген жјне деформацияланєан. Пальпациялаєанда деформацияланєан жерде крепитация аныќталєан. Болжамдыќ диагнозыѕыз? ФАП жаєдайындаєы жараўат кезіндегі фельдшер тактикасы?
- +Оѕ бўєананыѕ жабыќ сыныєы. Жансыздандыру, Дезо таѕєышын ќою, науќасты аурухана жіберу керек.
- Оѕ бўєананыѕ ашыќ сыныєы. Жансыздандыру, Дезо таѕєышын ќою, науќасты аурухана жіберу керек.
- Оѕ бўєана аумаєыныѕ соќќысы. Салќындыќ.
- Оѕ иыќтыѕ шыєуы. Жансыздандыру, Дезо таѕєышын ќою, науќасты травмпунктке жіберу керек.
- Жараќаттыќ шок. Шокўа ўарсы іс јрекет
- ФАП бґліміне сол ќол білезігі буыныныѕ ауырсынуымен науќас келіп тїсті. Кґшеде кїшпен сол ќолымен ќўлап тїскен. Тексергенде: сол ќол білезігініѕ буыны ќозєалєан, штык тјрізді деформацияланєан. Пальпациялаєанда ќол сїйегініѕ жылдам ауырсынуы байќалады. Сол ќол білезігі буыныныѕ ќозєалысы шектелген, ауырады. Болжамдыќ диагноз?
- +Сол ќол білезігініѕ ќалыпты орныныѕ жабыќ сыныєы
- Сол ќол білезігініѕ ќалыпты орныныѕ ашыќ сыныєы
- Сол ќол білегі аумаєы буыныныѕ шыєуы
- Сол ќол білегі аумаєы буыныныѕ соќќысы
- Сол ќол білегі аумаєы буыныныѕ созылуы
- Стационарєа жедел жјрдеммен оѕ бґксеніѕ ортаѕєы бґлігініѕ ауырсынуымен 68 жастаєы науќас јкелінді. Анамнезі бойынша, 2 саєат бўрын кґшеде тайып кетіп, жиектік тасќа ќўлап, ўрылєан. Клиникалыќ тексеріс жїргізгенде оѕ бґксеніѕ ортаѕєы бґлігініѕ деформациясына назар аударылады, пальпациялаєанда ауыру сезімі бар, кїш тїсуді кґтере алмауы. Науќаста ќандай ауру?
- + Оѕ бґксеніѕ ортаѕєы бґлігініѕ жабыќ сыныєы
- Оѕ бґксеніѕ ортаѕєы бґлігініѕ ашыќ сыныєы
- Оѕ бґксеніѕ ортаѕєы бґлігініѕ соќќысы
- Оѕ бґксеніѕ шыєуы
- Жамбас сыныєы
- Фельдшерлік-акушерлік бґлімшеге 20 минут бўрын оѕ тізеніѕ алдыѕєы бетін ауыр ќаппен соєып жараќат алєан науќас келіп тїсті. Жараќат алєаннан кейін тізе буыны аймаєында ќатты ауырсыну сезімінен аяєын баса алмаєан. Науќас бозарєан, аденамиялыќ. Јкелуші науќастыѕ ауыру сезімі аќырындап азая тїскендігін айтты. Оныѕ ќалі жаќсара тїсті,- деп айтты. АЌ-110/50 мм.рт.ст. Пульсі-120 рет 1минутта, јлсіз. Тізе буыныныѕ аймаєы деформацияланєан. Буынныѕ алдыѕєы бетінде аныќ тіндердіѕ ісінулері кґрінеді. Науќас ќатты ауырсынудан аяєыныѕ тізе буынын бїге алмайды. Болжамдыќ диагноз?
- +Тізе буыныныѕ шыєуы. Гемартроз
- Тізе сїйегініѕ жабыќ сыныєы
- Тізе сїйегініѕ ашыќ сыныєы
- Оѕ бґксеніѕ шыєуы
- Оѕ бґксе сїйегініѕ жабыќ сыныєы
- ФАП бґлімшесіне тґселес кезінде тґменгі жаќ сїйегіне заќым алєан науќас келіп тїсті. Тексергенде сілекей бґлініп, сойлей алмайды. Науќасќа не болєан?
- +Тґменгі жаќ сїйектіѕ бет сїйегіндегі проекциясыныѕ шыєуы
- Тґменгі жаќ сїйектіѕ ашыќ сыныєы
- Тґменгі жаќ сїйектіѕ жабыќ сыныєы
- Бас миыныѕ ќозєалып кетуі
- Бас миыныѕ соќќы алуы
- Науќас сол иыќ буыныныѕ ауырсынумен келіп тїсті.Жарты саєат бўрын турниктан ќўлап тїскен. Тексергенде: сол ќолы бір жаќќа ќисайєан, дельтатјрізді бўлшыќеттіѕ аймаєында деформация бар. Буын ќимылы шектелген, ауырсынады, серпімді. Болжамдыќ диагноз? Дјрігерге дейін кґмек ќалай болу керек?
- +Сол иыќтыѕ шыєуы. Сол иыќ ортасына дґѕгелек салып, ќолдыќ заттар салып иммобилизациялау. Науќасты травмпункке жеткізу керек
- Сол иыќ сїйегініѕ жабыќ сыныєы. Сол иыєын иммобилизациялап, науќасты ауруханаєа жеткізу керек
- Сол иыќ сїйегініѕ ашыќ сыныєы. Сол иыєын иммобилизациялап, науќасты ауруханаєа жеткізу керек
- Дельтатјрізді бўлшыќеттіѕ жыртылуы. Сол иыєын иммобилизациялап, науќасты ауруханаєа жеткізу керек
- Дельтатјрізді бўлшыќет аймаєында созылу. Физиоемдеу.
- ФАП бґлімшесіне науќас ќаралды. Не болєанын ґзі айта алмайды. Тексергенде: аузы жартылай ашыќ (науќас толыќ жаба алмайды), тґменгі жаќ сїйек алдыєа ќарай жылжыєан. Сілекей бґлініп жатыр. Алдыда оѕ жјне сол жаќ ќўлаќ тґмендеген, ал бет сїйегі їсті ісінген. Науќасќа не болєан?
- + Тґменгі жаќ сїйектіѕ бет сїйегіндегі проекциясыныѕ шыєуы
- Тґменгі жаќ сїйектіѕ ашыќ сыныєы
- Тґменгі жаќ сїйектіѕ жабыќ сыныєы
- Бас миыныѕ ќозєалып кетуі
- Бас миыныѕ соќќы алуы
- Науќастыѕ жасы 78де. Оѕ иыќ буыныныѕ ауырсыну шаєымымен келіп тїсті. Келіп тїскенннен 40 минут бўрын баспалдаќтан ќўлап тїскен. Тексергенде: оѕ ќолы бір жаєына ќисайєан, дельтатјрізді бўлшыќеттіѕ аймаєында деформация бар. Буын ќимылы шектелген, ауырсынады, серпімді. Науќас соѕєы айда їш рет травмпунктке оѕ иыќ буыныныѕ ауырсынумен ќаралєан, осы жараќатќа механизмімен жаќын. Науќасќа кґмек кґрсетілгеннен кейін, їйіне кетті. Болжамдыќ диагноз?
- +Оѕ иыќтыѕ јдеттік шыєуы
- Оѕ иыќтыѕ туєаннан бергі шыєуы
- Оѕ иыќтыѕ сїйегініѕ жоєарєы бґлігініѕ жабыќ сыныєы
- Оѕ иыќтыѕ сїйегініѕ жоєарєы бґлігініѕ ашыќ сыныєы
- Дельтатјрізді бўлшыќет аймаєында созылу.
