Күйіктер

1.Таќырыбы: Куйіктер. Классификациясы. Клиникасы жјне емі. Їсіктер. Классификациясы, патогенезі, клиникасы жјне емі. Электрожараќатќа алєашќы кґмек. Электрожараќат кезіндегі аєзаныѕ жергілікті жјне жалпы реакциясы. Алєашќы кґмек кґрсету. Емі.

2. Маќсаты: Студенттерге классификация, клиника, диагностика, кїйіктерді емдеу, алєашќы кґмектіѕ принциптерін таныстыру. Студенттерді электрожараќаттыѕ патогенезі, клиникасы, алєашќы кґмек кґрсету принциптері жјне тоќпен, найзаєаймен жараќаттанєандардыѕ емі , ішкі аєзалардыѕ заќымдану деѕгейін аныќтау, науќастаєы їсіктіѕ дјрежесін аныќтау, алєашќы кґмек кґрсету, стационарда науќасќа ем таєайындау, шўєыл емдеудіѕ кґрсеткіштерін аныќтау.
3. Оќыту тапсырмалары: Суденттерді кїйік ауруларыныѕ патогенезі мен клиникалыќ белгілеріне оќыту. Студент кїйген терініѕ алаѕы мен дјрежесін аныќтап, дўрыс ем јдісін таѕдап, стационар жаєдайындаєы науќасќа алєашќы кґмек кґрсетіп, шўєыл емдеудіѕ кґрсеткіштерін жјне тері ќабыќшаларын аныќтап білуі керек. Студенттерді заќымдалу деѕгейіне, жїрек бўлшыќетініѕ ґткізгіштігініѕ бўзылуына, кардиогенді шоктыѕ патогенезі мен клиникалыќи кґріністеріне, талма, тыныс алу тоќтауы, сонымен ќатар зардап шегушіге дўрыс алєашќы кґмек кґрсетуге їйрету.
4. Таќырыптыѕ негізгі сўраќтары:

 Оќыту јдістері: Студенттерді кіші топтарєа бґлу, кїйіктік аурулардыѕ патогенезі мен клиникалыќ кґріністері бойынша талќылау жїргізу, сабаќ їстінде студенттердіѕ жўмысы- јртїрлі јдістермен кїйік алаѕын аныќтау. Камбустиологиядаєы жаѕа технологиялар («жасанды тері», аутодермапластика). Ситуациялыќ есептерді шешу.

5. Јдебиеттер:
6. Жалпы хирургия бойынша лекция
7. Петров В.С. Общая хирургия- С.-Петербург, 2000
8. Стручков В.И., Стручков Ю.В. Общая хирургия. – М.: Медицина, 1998
9. Гостищев В.К. Общая хирургия. – М.: Медицина, 1996
10. Рычагов Г.П. Общая хирургия. – Минск, 2002
11. Дўрманов Ќ.Д. Жалпы хирургия, 2006
12. Баќылау: Кїйік кезінде тјжірибе даєдыда алєашќы кґмек кґрсетуді тексеру, кїйіктік ауруларды емдеу, кїйіктіѕ алаѕын аныќтау, сўраќтар, тесттер, ситуациялыќ тапсырмалар. Їсік шалєан, электрожараќаттанєан науќастарды ґзіндік даєдымен тексеру жјне емдеу. Диагностика, алдын алуы жјне емделуіне электрожараќаттанєан жјне їсік алєан науќастар бойынша ситуациялыќ тапсырмаларды ќўрастыру жјне шешу.

Сўраќтар:

Беткейлік жјне тереѕ кїйіктерге ќандай тїрлері жатады.

А. Уоллес, И.И. Глумов, Б.Н. Постников, Г.Д. Вилявин кїйіктерді емдеу мен диагностикасына ќосќан їлестері.

Сілтімен кїйген кезде ќандай некроз болады?

Сјулемен кїйгенде ќандай 3 фаза болады?

Кїйіктік ауру кезіндегі 3 катетер ережесі.

Кїйіктік ауру кезінде алєашќы кґмек кґрсетудіѕ реті.

« жїздік ережелері» жјне Франка индексін ќандай маќсатта ќолданылады?

Ситуациялыќ тапсырмалар:

1.Бізге жедел жјрдем бригадасымен ґрт болєан їйден науќас јкелінді. Есі, јлсіз, ќозєалысыз, ўйќышыл, ќолыныѕ ауырсынуына, іші ысып, аузы ќўрєауына шаєымданады.Екі ќолыныѕ тері ќабаты, жамбас алдыѕєы жартысы кызарєан, кґпіршіктері бар 2,0-ден  15,0 см. дейін диаметрі,  серозды сўйыќтыќпен толєан; дененіѕ ќалєан бґлігі бозарєан. Дем алуы спонтанды, тахикардия минутына 110 соќќы, пульсы јлсіз. АЌ 100/70 мм.рт.ст.  Іші толєан, перистальтикалыќ шуы активті. Ректальды температурасы 40⁰C. Сіздіѕ диагнозыѕыз? Науќасты дереу ќайда жатќызу керек?

• +Науќаста кїйіктік шок. Реанимацияда жатып интенсивті ем ќабылдау керек, кїйіктік орталыќта болєаны жґн.
• Науќаста I-II дјрежелі беткейлік кїйік. Амбулаториялыќ ем.
• Науќаста кїйіктік шок. Амбулаториялыќ ем.
• Науќаста жараќаттыќ шок. Реанимацияда жатып интенсивті ем ќабылдау керек.
• Науќас улы газбен уланєан. Реанимацияда жатып интенсивті ем ќабылдау керек.

2. Сіз ґндіріс заводыныѕ медпунктыныѕ дјрігерісіз, еріктен тыс сіз баќытсыз жаєдайдыѕ кујгері болдыѕыз: жўмыстыќ жаєдайда байќаусызда ќолына сынаптыќ ќышќылды тґгіп алды. Сіздіѕ диагнозыѕыз. Алєашќы кґмек.

• +Ќолдыѕ химиялыќ кїйігі, коагуляциялыќ некроз дамуымен жїреді. 10 минут бойы сумен жуу.
• Ќолдыѕ термиялыќ кїйігі. Асептикалыќ таѕєыш ќою.
• Ќолдыѕ сјулелік кїйігі. Асептикалыќ таѕєыш ќою.
• Ќолдыѕ їсуі. Жылы суда ќолды жылыту.

3. Јйел адам киімдерді ќайнатып жїреді. Суєа кір жуєыш ўнтаќ пен аєартќыш ќосты. Газ плитадан ыдысты тїсіріп жатып, байќаусызда їстіне ќўйып алып, кїйіп ќалды. Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі, иыќ алды жјне ќолдары ќызарєан, жараланєан беткей аќшылдау ауырсыну байќалады. Кїйіктіѕ алаѕы мен дјрежесін аныќтаѕыз. Диагноз ќойыѕыз.

• +Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі, иыќ алды, ќолдардыѕ химиялыќ кїйігі (алаѕы 28% кїйік). Кїйіктік шок.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі, иыќ алды, ќолдардыѕ химиялыќ кїйігі (алаѕы 18% кїйік). Кїйіктік шок.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі, иыќ алды, ќолдардыѕ терминалдыќ кїйігі (алаѕы 38% кїйік). Кїйіктік шок.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі, иыќ алды, ќолдардыѕ терминалдыќ кїйігі (алаѕы 28% кїйік). Кїйіктік шок.

4. Сіз- жедел жјрдемніѕ дјрігерісіз, 30минут бўрын їстіне ќазандаєы ќайнаєан суды ќўйып алєан 5 жастаєы баладан шаќыру тїсті. Бала бозарыѕќы, айќайлап жатыр, ќалтырауда, акроцианоз, бірреттік ќўсу болды. Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ терісі ашылып ќызарєан. Жараќаттанєан бґлігі аќшылданєан. Сіз ќандай диагноз ќоясыз? Сіздіѕ іс-јрекетіѕіз?

• +Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ IIIБ дјрежелі терминалдыќ кїйігі. Кїйіктік шок. Баланы шўєыл реанимациялыќ бґлімге жатќызу керек, мїмкіндік болєан жаєдайда кїйік орталыєына.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ I-IIБ дјрежелі терминалдыќ кїйігі. Кїйіктік шок. Баланы шўєыл реанимациялыќ бґлімге жатќызу керек, мїмкіндік болєан жаєдайда кїйік орталыєына.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ IIIБ дјрежелі терминалдыќ кїйігі. Амбулаториялыќ емдеу.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ IIIБ дјрежелі химиялыќ кїйігі. Баланы шўєыл реанимациялыќ бґлімге жатќызу керек.
• Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ IIIБ дјрежелі химиялыќ кїйігі. Амбулаториялыќ емдеу.

5. Фельдшерге оѕ ќолыныѕ ауырсынуымен науќас келіп ќаралды, 20 минут бўрын ќайнаєан су ќўйылып кеткен. Тексеру кезінде: науќас ауырсынудан мазасыздану, ыѕырсиды. Терініѕ беткейі мен оѕ ќолдыѕ алаќаныныѕ жартысы дереу ќызарєан. Кїйіктіѕ дјрежесі мен алаѕы аныќтау.

• +I дјрежелі терминалдыќ кїйік. Кїйіктіѕ беткейлік алаѕы 1,5%.
• I дјрежелі терминалдыќ кїйік. Кїйіктіѕ беткейлік алаѕы 3%.
• IIIБ дјрежелі терминалдыќ кїйік. Кїйіктіѕ беткейлік алаѕы 1,5%.
• Химиялыќ кїйік. Кїйіктіѕ беткейлік алаѕы 1,5%.
• I-II-III дјрежелі терминалдыќ кїйік. Кїйіктіѕ беткейлік алаѕы 5%.

6. Палатаєа интенсивті терапия жјне реанимациядан кїйіктік шокпен науќас тїсті. Тері беткейініѕ 50% алаѕы заќымдалєан. Науќастыѕ салмаєы 80кг. Сіз- палаталыќ дјрігер. Науќасќа бірінші кїні шокќа ќарсы инфузиялыќ терапияда кґктамырєа коллоидты жјне кристалды ерітінділердіѕ ќанша кґлемін таєайындайсыз? Ќандай жылдамдыќпен ерітінді енгізіледі?

• +Алєашќы кїндері 4л коллоидты жјне кристалды ерітіндіні енгізу керек. Бірінші 6 саєатта тјуліктік дозаныѕ 50%-ын, ќалєан уаќытта 50% енгізеді.
• Алєашќы кїндері 2л коллоидты жјне кристалды ерітіндіні енгізу керек. Бірінші 6 саєатта тјуліктік дозаныѕ 50%-ын, ќалєан уаќытта 50% енгізеді.
• Алєашќы кїндері 5л коллоидты жјне кристалды ерітіндіні енгізу керек. Бірінші 6 саєатта тјуліктік дозаныѕ 50%-ын, ќалєан уаќытта 50% енгізеді.
• Алєашќы кїндері 8л коллоидты жјне кристалды ерітіндіні енгізу керек. Енгізу жылдамдыєы 100мл/м.
• Алєашќы кїндері 5л коллоидты жјне кристалды ерітіндіні енгізу керек. Бірінші 6 саєатта тјуліктік дозаныѕ 80%-ын, ќалєан уаќытта ќалєан дозасын енгізеді.

7. Сіз- жедел жјрдем дјрігерісіз, 30минут бўрын їстіне ќазандаєы ќайнаєан суды ќўйып алєан 5 жастаєы баладан шаќыру тїсті. Бала бозарыѕќы, айќайлап жатыр, ќалтырауда, акроцианоз, бірреттік ќўсу болды. Кеуденіѕ алдыѕєы бґлігі мен бас бґлігініѕ терісі ашылып ќызарєан. Жараќаттанєан бґлігі аќшылданєан. Сіз ќандай диагноз ќоясыз? Сіздіѕ іс-јрекетіѕіз?

• +Кїйіктік ауру, кїйіктік шок кезеѕі. Ауырсынуды басу, жылы сўйыќтыќ ішу, хирургиялыќ станционардаєы балаєа новокаинмен асептикалыќ таѕєыш таєайындайды (жедел жјрдемніѕ кґлігінде инфузды терапияны бастау керек).
• II дјрежелі терминалдыќ кїйік. . Ауырсынуды басу, жылы сўйыќтыќ ішу, хирургиялыќ станционардаєы балаєа новокаинмен асептикалыќ таѕєыш таєайындайды (жедел жјрдемніѕ кґлігінде инфузды терапияны бастау керек).
• Кїйіктік ауру, кїйіктік шок кезеѕі. Ауырсынуды басу, жылы сўйыќтыќ ішу, хирургиялыќ станционардаєы балаєа новокаинмен асептикалыќ таѕєыш таєайындайды.
• Кїйіктік шок. Ауырсынуды басу, жылы сўйыќтыќ ішу, хирургиялыќ станционардаєы балаєа новокаинмен асептикалыќ таѕєыш таєайындайды (жедел жјрдемніѕ кґлігінде инфузды терапияны бастау керек).
• Кїйіктік шок. Ауырсынуды басу, жылы сўйыќтыќ ішу, хирургиялыќ станционардаєы балаєа новокаинмен асептикалыќ таѕєыш таєайындайды.