Фосфорорганикалық заттармен улану
Фосфорорганикалық заттарға дихлофос, тиофос, хлорофос, карбофос жатады. Олардың психотропты, нейротоксикалық әсері бар. Карбофос немесе хлорофосты ішке қабылдағанда өлімге әкелетін мөлшері – 5 г, олар ағзаға түскен соң, өте улы метоболиттер құрайды.
Бұл токсикалық метоболиттердің антихолинэстераздық әсері күштірек. Уланулар аталған заттардың асқазанға, тыныс жолдары мен тері жамылғылары арқылы түскенде дамиды. Клиникалық көріністері 3 сатыдан тұрады:
- сатысы : психомоторлы қозу, миоз, кеуденің қысылуы, ентігу, өкпеде ылғалды сырылдар естіледі, тершеңдік, қан қысымының көтерілуі.
- сатысы: клонико – тоникалық тырысулар, хореялық гиперкинездер, кеуде клеткасының кернелуі, бронхорреяның өрши түсуінен, тыныстың бұзылуы, брадикардия. Еріксіз үлкен дәретке шығу, жалған дәретке отыру (тенезмдер), зәр шығарудың жиіленуі, комалық күйге ену.
- сатысы: Тыныс алуға көмектесетін бұлшықеттерінің әлсізденуі мен тыныс орталығының тежелуі әсерінен тыныс тоқтап қалады. Аяқ-қол бұлшықеттері салданып, қан қысымы төмендейді. Жүрек ырғағы мен өткізгіштігінің бұзылыстары (брадикардия, блокадалар, фибрилляциялар) байқалады.
Жедел жәрдем шаралары :
- Асқазанды жуу;
- 1 сатысында: 1 % 2-3 мл атропин ерітіндісін т/а, тәулік бойы ауызы құрғағанша салуға болады. 2.5 % 2 мл аминазин және 25 %10 мл магний сульфат ерітіндісі бұлшықетке енгізіледі;
- 2 сатысында: 0.1 % 3 мл атропинді 5% глюкоза ерітісіндісіне ерітіп көк тамырға (25-30 мл 0.1 % атропин еріт) қайталай отырып, бронхоррея тоқтағанша және кілегей қабықтары құрғағанша енгізеді.
- Егер кеңеттен қан қысымы көтеріліп, тырысулар болса -2.5 % 1 мл бензогексоний, 25% 10 мл магний сульфат ерітіндісі, 5 – 10 мг седуксен к/т енгізіледі. Холинэстераз реактиваторлары.
- Токсикалық шокты емдеу. Гидрокортизон 300 мг б/е;
- Науқасты аурухананың токсикология бөліміне жеткізу;
