Мишық қызметін тексеру
Ромберг кейпі: науқасты тұрғызып, екі аяғын бірге қойып, қолын алға созуы қажет. Басы сәл жоғары көтерілулі, алғашқыда көзін ашып тұрады, кейіннен көзін жұмып тұрғызып бақылау керек (егер көзін жұмған кезде науқас теңселсе, ол сенситивтік атаксияға тән
Жүрісті тексеру:
- науқасты бөлме ішіндегі тура сызық бойымен алға, артқа жүргізу қажет;
- фланг жүріс – науқасты оңға немесе солға адымдап жүргізу қажет (көзін ашып және жұмып тексереміз)
Асинергия сынамасы:
- Стюарта-Холмстың кейін итеру сынамасы: ауру өзінің қолын шынтағынан бүгеді де, горизонталдық деңгейде ұстап тұрады. Дәрігер аурудың қолын жазуға тырысады және тез арада босатады.
- Бабинский сынамасы – ауру шалқасынан, екі қолын кеудесіне айқастырып жатуы қажет. Аяқтары бір-бірінен алшақ орналасады, бұдан кейін дәрігер науқасқа қол- аяқтарын қозғамай отыруды сұрайды.
Еттердің тонусын тексеру – дәрігер науқастың қол- аяқтарын бүгіп, жазып бұлшық еттердің қарсыласуын анықтауға тырысады
Мұрын-саусак сынамасы– сырқат көзін ашып, одан кейін жұмып, сұқ саусағының ұшымен мұрнының ұшын табуы керек. Мишығы зақымданған адамда мына төмендегідей симптомдар пайда болады:
- сырқат саусағын мұрнының ұшына дәл тигізе алмай, мишығының зақымданған жағына қарай ауытқып иегіне, ерніне т.б. тигізуі мүмкін:
- қолы дірілдеп, саусағы мұрнынын ұшына таяған сайын ол діріл күшейе түседі (интенциялык діріл);
- саусағын мұрнының ұшына жеткізе алмайды (гипометрия) немесе саусағы одан әлдеқайда ауытқиды (гиперметрия).
Өкше мен тізе арқылы тексеру. Сырқат бір аяғының өкшесімен екінші аяғының тізесін тауып, төмен қарай жіліншік бойымен аяғының ұшына дейін, одан жоғары тізесіне дейін жылжыту керек. Мишығы зақымданған адам өкшесімен тізесін тауып, оған жеткізе алмайды.
Мишықтың жарты шары зақымданса, сол зақымданған жағында аты аталған белгілер көрініс береді.
Диадохокинез сыны (әдісі). Сырқат екі қолын алға созып, саусақтарының арасын кезекпе-кезек жылдамырақ темппен супинация және пронация қимылдарын жасайды. Мишық зақымданса бұл қимылдар бытыраңқы, баяу, қолайсыз болып білінеді (адиадохокинез). Мишықтың зақымданған жағында аталған құбылыстар басым болады.
Алып, қайта қою (дисметрия) сынамасы-бір затты тұрған жерінен алып, қайтадан орнына дәл қою қабілеті. Сырқат столда жатқан нәрсені (қарындаш, кітап т.б.) алып, қайтадан орнына коюы керек. Мишығы зақымданған адам тапсырманы дұрыс орындай алмайды, зақымданған жарты ; шар жағына ауытқи береді.
Нистагм — көз алмасының дірілдеуі. Дәрігер сырқаттьң көз алдына неврологиялық балғаны ұстап оңға, солға, жоғары, темен қозғап, көз алмасын осы бағыттарда; қимылдатуын өтінеді. Мишық зақымданғанда сырқаттың ; көз алмасы екі жағына кезекпен-кезек ырғақты түрде тітіркенгендей болып дірілдейді (көздің өзіндік ; интенциалды дірілі) — көлденең нистагм.
Жазуын тексеру. Дәрігер сырқаттан оның жазуы, қол ітаңбасы өзгерді ме, жоқ па, соны сұрастырады. Жазу жазғызып тексеріп көреді. Мишық зақымданганда ; сырқаттың жазуы бұзылып, түзу шықпайды, иректеліп, эріптері мүлде ірі болып келеді (мегалография).
Сөзін (сөйлеу қабілетін) тексеру. Сырқат бірнеше сөзді немесе сөз тіркестерін, атап айтқанда, қиын айтылатын күрделі сөздерді (қанағаттандыру, ұйымдастырылмағандықтан, қауіпсіздендіру т.с.с.) дәрігермен бірге қайталауға тиіс. Егер мишық зақымданған болса сөздер бұзылып, созылып, буын- буынға бөгелініп, іркіліп-іркіліп айтылады (мәнерлеп сөйлеу).
Ұқсас материалдарды қарай кетіңіз:
- Үшкіл нервті тексеру әдістері
- Бет нервісін тексеру әдістері
- Сезімталдықтың күрделі түрлерін зерттеу
- Неврологиядағы терең сезімталдықты тексеру
- Неврологиядағы ауырсынуды созу әдісімен анықтау
