Ерте жастағы балаларға патронаж

Ерте жастағы балаларға патронаж жүргізу ережелері

Жалпы жағдайлары

  1. Ерте жастағы балалардың патронаждың профилактикалық бақылауын медициналық жұмыскер ( дәрігер, орта дәрежелі медициналық жұмыскер) біріншілік медико- санитарлық көмек жүргізеді және баланың денсаулығын күшейту,нығайту мақсатында,оның ары қарай интеллектуальды өсіп даму жанұясындағы күтуіне тығыз байланысты.
  2. Жанұядағы күтімге- оптимальды тамақтандыру,қоршаған ортаны байланыстыру, баланың өсіп жетілуінің және инфекциялық аурудан сақтандыру немесе ата- анасының білімін және дағдыларын жақсарту.
  3. Ерте жастағы балалардың патронаждық бақылауы медициналық қызметкермен жүргізілуі керек,қарау жиілігі арнайы таблицаға сай болуы керек.ТАБЛИЦА 1

Медициналық қызметкердің алғашқы 3 жастағы баланың бақылау жиілігі

ЖасыНәретелік кезең
Қабылдауға келу саны
Дәрігер фельдшерМедициналық медбике
Босану үйінен шыққаннан алғашқы 3 күн1- дәрігер мен медициналық медбикемен бірлесіп қарау үйде
7 күніүйге
14 күні1 -үйге
21 күніүйге
28 күніүйге
1ай1-үйге
Барлық қарау34
7

 

Бірінші жарты жылдық (6 айға дейін)
ЖасыҚабылдауға келу саны
Дәрігер фельдшерМедициналық медбике
2ай1- қабылдауға1-үйге
3ай1-қабылдауға1-үйге
4ай1-қабылдауға1-үйге
5ай1-қабылдауға1-үйге
6ай1-қабылдауға1-үйге
Барлық қарау55
10

 

 Екінші жарты жылдық (6 айдан 12 айға дейін)
ЖасыҚабылдауға келу саны
Дәрігер фельдшерМедициналық медбике
7ай1- қабылдауға1-үйге
8ай1-қабылдауға1-үйге
9ай1-қабылдауға1-үйге
10ай1-қабылдауға1-үйге
11ай1-қабылдауға1-үйге
12ай1-қабылдауға1-үйге
Барлық қарау66
12

 

 Өмірінің екінші  жылы (12-24 айға дейін)
ЖасыҚабылдауға келу саны
Дәрігер фельдшерМедициналық медбике
1 жас 3ай1- қабылдауға1-үйге
1 жас 6 ай1-қабылдауға1-үйге
1 жас 9 ай1-қабылдауға1-үйге
2 жас1-қабылдауға1-үйге
Барлық қарау44
8

 

 Өмірінің үшінші  жылы (24-36 айға дейін)
ЖасыҚабылдауға келу саны
Дәрігер фельдшерМедициналық медбике
2 жас 3ай1- қабылдауға1-үйге
3жас1-қабылдауға1-үйге
Барлық қарау22
4

4 .Ерте жастағы балалардың патронаждық бақылау жүргізу мақсаты- үйрету,кеңес беру және анасын қолдау,балаларды күтетін адамдарға тамақтандыру туралы сұраққа және толық өсу үшін күтімге,өсуге,аурудан сақтандыру  және ескерту болып табылады

Патронаж жүргізу қазақша

5 .Ерте жастағы балалардың патронаждық бақылауының негізгі міндеттері:

  • Анасының денсаулық жағдайын бағалау жүргізу (лактостаз\мастит, босанудан кейінгі депрессия )
  • Емізу техникасын және лактация жағдайын (дұрыс жатқызу және омырауға дұрыс салу), омыраумен емізудің артықшылығын бағалау.
  • ҚР ДСҰ 25 қыркүйек 2006 ж қабылданған арнайы методикалық нұсқаумен сәйкес қосымша тамақтандыру “ерте жастағы балалардың тамақтануы”
  • Нәрестелердің денсаулық жағдайын бағалау, ерте анықталған анық ақаудың дамуы.
  • Нәрестелерлің күтімін бағалау және үшбұрышының жағдайлары (нәрете төсегі, ойыншықтары, күтім заттары, киімдері)
  • Әлеуметтік және психомоторлы дамуын бағалау (ойынмен нәрестеге көңіл бөлу және қарым қатынас арқылы)
  • Микронутриенді жетіспеушіліктің алдын алу (темір, витамин А, цинк)
  • Рахиттің алдын алуы: бейспецификалық (серуендеу кезінде инсоляция болуы жеткілікті ) және арнайы алдын алу көрсеткіш бойынша Витамин Д
  • Санитарлы жағдайдан және қоршаған ортадан  нәрестені қауіпсіздендіру:тұратын жердің гигиенасы( төсек, төсек жабдықтары,ойын орындары), киім, ойыншықтар,ыдыстар және күтім заттары.
  • Ерте жастағы балаларды және нәрестелерді күту туралы үйрету
  • Ұлттық егу  күнтізбесімен сай балаларды вакцинасиялау.
  • Нәресте ауырғанда атаа анасының дұрыс өз өзін ұстауын үйрету
  • Нәресте жарақаттануын,күштеуін,жағымсыз қарым қатынасын және жанұясында жоғары және орташа  қауіпі барынын көрінуі
  • Ерте жастағы балаларды сабаққа нұсқау,комплексті гимнастика және жалпы массажды үйрету
  • Бүкіл жанұяға нәрестелерді күту туралы, үлгілі жанұя туындауына және денсаулықты күшейтуді үйрету
  • Анасының нұсқаудағы барлық жазбаны орындауды бақылау.

Қауіп – қатер топтағы балаларды бақылау

6.Жанұяда ерте жастағы балаларды  күту сапасын  қамтамасыз етуде келесі жағдайлардың әсерлері маңызды,оны медициналық  қызметкер патронаж жүргізген кезде көңіл аудару міндетті:

1.Әлеуметтік анамнез

  • Анасының жасы 18 жастан төмен ( анасы жасөспірім)
  • өте нашар тұратындар, келімсектер
  • ата анасының тәрбиесіне көз қарасы ( қаламаған нәресте немесе ұқыпсыз қарау, өте жақсы күтім)
  • жанұясында алкоголге және нашақорға бейім жәнепсихикалық ауытқуы бар адамдар
  • асыранды балалар

2.Медициналық анамнез

  • аз салмақты балалар
  • жасанды тамақтандыру
  • АИТВ позитивті аналар, туберкулезбен ауыратын аналар
  • Тамақтандыруға қиындық тудыратын нәрестелердің жағдайлары: қатты, жұмсақ таңдайдың бітіспеуі

7. Жанұясында қауіп –қатер тобы анықталса негізгі көңіл бөлуді  қажет етеді. Қауіп- қатер тобының нақты анықталуы дәрігер фельшерге жүктеледі және осы балаға индивидуальды график құралады.

  1. Ерте жастағы балаларға қатаң қарым- қатынас немесе зорлық зомбылық белгілерін көрсетуін анықтау:
  • Қайталанатын жарақат
  • Жарақаттар,жасына сай емес ( мысалы:баланың бас ми соққысы басын көтере алмайтындай)
  • Ұрғанның белгісі
  • Емдік мекемеге ата- анасының  кешігіп көмек сұрауы

9.Баланы тексеру кезіндегі  белгілері:

  • Таяқпен соққы алғанда сызықты қан ұюы
  • Қан ұю ілмек тәрізді – белдік, сым,жіптен соққы алғандай
  • Жіппен және белдікпен байланғанның іздері
  • Темекімен басқандай
  • Көз торшасына қан құйылуы  бас ми шайқалу кезінде
  • Субдуральды гематома

10.Зорлы зомбылыққа күтіктенгенде:

  • Балаларды қорғау органдарына хабарлау
  • Баланы қорғау негізінде ауруханға жатқызу,емдік – диагностика шаралар жүргізу және психолог кеңесін жүргізу.

Дені сау балалардың өмірінің алғашқы 3 жылындағы патронаждық бақылау схемасы

Карау уақытыНегізгі міндеттеріНұсқауы
Перзетханадан шыққаннан кейін алғашқы 3ші күні,  дәрігер менмейірбикенің бірлесіп  қарау

 

1. Нәресте денсаулығын бағалау, тума ақауларынның бағалау.

2. Жағдайына қауіп төндіруден сақтану(сұйықтық іше алмау, омырау алмайды, әрбір сұйықтық ішкеннен немесе тамақтанғаннан кейін құсу, тырысу)

3. Ана денсаулығының жағдайын бағалау(лактасаз, мастит, босанудан кейінгі депрессия)

4. Омырауға салуға үйрету, тексеру технологиясы (лактация тек омвраумен тамақтандыру)

5.  Нәресте күтімін бағалау, нәресте бұрышының жағдайын бағалау.(нәресте төсегі, ойыншықтар, күтім жабдықтары)

1.Омыраумен тамақтандырудың артықшылығы.

2.Тек омыраумен тамақтандыруды қамтамасыз ету.

3. Анасының оптимальды тамақтануы.

4. Анасының жеке бас гигиенасы.

5. Нәресте бөлмесімен, құрал жабдықтарының қарау талаптары.

6. Қауіпсіз орта (киім таңдау, нәресте ойыншықтарымен, күтім жабдықтарына талаптары) ата анасының оқыс жағдймен травматизмнің алдын алу тәртібі.

7. Нәресте күтімі, серуендеу тіртібі және гигиеналық ванна.

8. Нәресте сырқаттанғаннан кезде күтімнің тәртіптік ережелері.(қауіп белгілер)

9. Медицинна орталықтарының координаттарымен дәрігердің жұмыс істеу кестесінің анасының ақпараттануы.

10. Әкесін күтімге тарту(мысалы: жуындыру, киіндіру)

 

 

 

Басудан кейінгі депрессия белгілері: (әрбір кездесу кезіндегі көңіл бөлу)

1. Қорқыныш, мазасыздану

2. Терең кайғы

3. Жиі жылау

4. Баланы күте алмау сезімі

5. Кінәлау сезімі

6. Қорқыныш сезімі

7. Стресс және тітіркену

8.     Күш қуат жетіспеушілігі және шаршау

9. Көңіл бөлу жеткіліксіздігі

10. Ұйқы бұзылысы

11. Тәбет бұзылысы

12.                       Жыныстық қатынасқа қызығушылықтың бұзылуы

13. Үмітсіздік сезімі

14. Балаға антипатиясы

 

 

 

 

 

Басудан кейінгі депрессияға кеңес:

1. Басқа жұмыстарын тастап, балаға қарау.

2. Жанұя мүшелеріне өзінің жағдайын айту.

3. Тек балаға назар аударатын жағдай туғызу.

4. Балаға жиі жақындау.

5. Бала жайлы ойлау

6. Далаға жиі шығып, қозғалу.

7. Жақсы тамақтану.

8. Өз-өзін күту.

9. Күнделік жүргізу.

10. Егер осылардың барлығы көмектеспесе арнайы маманға қаралу.

Мейірбикемен (7,21,28) үйде қаралу патронажы1. Нәрестені қарау, қауіпсіздік белгілерін анықтау

2. Тамақтандыруды бағалау: лактация жағдайы, омыраумен тамақтандыру техникасы, тәртібі

3. Психоәлеуметтік дамуды бағалау

4. Нәресте күтімін бағалау

5. Омыраумен тамақтандыратын ананың ұйқысын, дем алу тәртәбін, тамақтануын бағалау

6. Балаға қатаң қараудың көрінісінің анықталуы(физико-эмоционалды жалғызсырау)

7. Баланын өміріне қауып жағдай негізінде анасына медициналық қызметкелерге жүгінуге қажеттілін түсіндіру

Бала сырқаттанған кезде күту ережелері (қауыпті көріністері, тамақтану, сұйықтық ішу)

1. Тек омыраумен тамақтану

2. Психоәлеуметтік дамудың стимуляциясы. Нәрестені күту, серуендеу тәртібі

3. Қауіпсіз орта (киім таңдау, киім, нірестені күтузаттарын және ойыншықтарын таңдау талаптары) және жарақаттану, оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата-анасының әрекеті

4.Микронутриентті жетіспеушіліктің алдын алу(вит А, fe, иод, цинк)

5. Анасының жеке гигиенасы 1 айда дәрігерге қаралуға шықыру

15 күн дәрігердің үйде қарауы1. Нәрестенің денсаулық жағдайын бағалау

2. Анасының  денсаулық жағдайын бағалау.

3. Омыраумен тамақтандыру техникасы( лактация жағдайы)

4. Әлеуметтік психологияны бағалау

5. Нәресте күтімін бағалау

6. Балаға қатыгездікпен қарауы

7. Баланың қауіпті ауруларының көрініс кезінде анасының білімін тексеру

 

1. Тек омыраумен тамақтану

2.  омыраумен тамақтандыратын ананы ұтымды тамақтану және ұйқы дем алу режимі

3. Психоәлеуметтік дамудың стимуляциясы.

4. Қауіпсіз орта (киім таңдау, киім, нірестені күтузаттарын және ойыншықтарын таңдау талаптары) және жарақаттану, оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата-анасының әрекеті

5. Бала сырқаттанған кезде күту ережелері(қауыпті көріністері, тамақтану, сұйықтық ішу режимі)

6. Бала қауіпті белгілер болғанда анасы дәрігерге қаралу:

– Омырау еме алмайды немесе сұйықтық іше алмайды

– Әрбір тамақ немесе сұйықтық ішкеннен кейін құсу

– Тырысу

–  Летальділік немесе есінен тану

Арнайы көмек қажет ететін үрей белгілері:

1. Бала омыраудан бас тартады немесе әлсіз емеді

2. Қол және аяқ қозғалысының болмауы немесе әлсіз болуы

3.Қатты дыбысқа немесе жарыққа реакциясы жоқ немесе төмендеген

4.Айқын көрініссіз ұзақ жылауы

5.Құсу мен сұйық дірет сусыздануға әкелуі мумкін

1-5 ай, ай сайын дәрігерге мейірбикеге қаралуға бару1.Дені сау баланың жағдайын бағалау

2.Нұсқауды орындаудың тексеру және бағалау:

– Тамақтану

-Физикалық және психоәлеуметтік дамуы

– Баланы көтеру

3. Ұлттық егу кестесіне сәйкес баланың вакцинациясы және ата- анасына реакциялармен және асқынуын ақпараттандыру

4.1-3 айында шеткері лимфа түйіндерінің жаңдайын БЦЖ тыртық дамуының динамикасын бағалау

5. Рахиттің алдын алуы: арнайы емес ( серуендеу кезінде жеткілікті изоляциясы) және арнайы Вит Д көрсеткіш бойынша

6. Арнайы мамандар консультациясын және көрсеткіш бойынша лабораторлы зерттеулерді дайындау

7. Гимнастика кешені және массажды оқыту

8. Бала сырқаттанған кезде күту ережелерін оқыту(қауіпті белгілер, тамақтану ережелері)

9. Балаға қатаң қараудың көрінісін анықтау (физикалық күштеу, физикалық әлеуметтік жалғызсырау)

10.                       Жанұя құру сқұрақтары бойынша кеңес

Үрей белгілері анықталған кезде медицина қызметкер тактикасы:

-Арнайы қызметті қамтамасыз ету және таңдау үшін педиатр көмегі.

1. Тек омыраумен тамақтандыру практикасы

2. Ананың ұтымды тамақтануы

3. Жасын сәйкес психоәлеуметтік және моторлы дамуы

4.  Жасына сәйкес гимнастика және массаж

5. Күнделікті серуендеу, жеткілікті инсоляция

6. Бала сырқаттанған кезде күту ережелері(қауыпті көріністері, тамақтану, сұйықтық ішу)

7. Вакцинациясы (уақытында өткізу, егуге реакцияның болуы, ата-ана әрекеті )

8. Жарақаттану және оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата ана әрекеті және қауіпсіз орта

9. Бала дамуы үшін күтімге әкекнің белсенді араласуы ай сайын дәрігердің қарауында болу

6 ай М.О дәрігер қарауы мейірбике 1 рет үйде қарауы 

1. Нәрестенің денсаулық жағдайын бағалау

2. Баға беру:

– Тамақтану

– Физикалық және психоәлеуметтік дамуы

– Баланы көтеру

3.БЦЖ тыртығымен перифериялық лимфа түйіндерін бағалау.

4. Қосымша тамақтандыру енгізу  ерте жастағы баланың тамақтануы методикасымен МЗРК 25 қыркүйек 2006 ж бекітілген

5.Рахиттің алдын алуы: арнайы емес                     ( серуендеу кезінде жеткілікті изоляциясы) және арнайы Вит Д көрсеткіш бойынша

6.     Жалпы массажбен гимнастика үйрету.

7. Бала сырқатған кезде өзін өзі ұстауы мен күтімі жайында үйрету.(қауіпті белгілер, тамақтану ережелері)

8. Балаға қатыгездікпен қарау көрінісін анықтау(физикалық күштеу, физикалық

әлеуметтік жалғызсырау)

9. Жанұя құру сқұрақтары бойынша кеңес)

 

–  Арнай маманданған көмек талап ететін үрей белгілер:

– Аяқ –қол бұлшық ет гипертонусын қарап шектеу.

– Жиі басты қозғалту (құлақ ауруы нәтижесі тәрізді) егерде уақытында емдемесе кереңдікке әкеледі.

– Омырау берген кезде таныс адамдарға реакция болмау немесе төмендеу.

– Омыраудан немесе тамақтан бас тарту.

– Қосымша тамақ: – Қосымша тамақтануды енгізу ережелері, азық түлікті дұрыс тағайындау жіне дайындау, сақтау, гигиеналық ережелерді, тамақтану құнарлығы.

– Анасының ұтымды тамақтануы

– Жасына сай психоәлеуметтік жағдайдың дамуы

– Гимнастика және массаж жасына сай болуы.

-Күнделікті серуендеу жеткілікті инсоляция

– Бала сырқаттанған кезде бала күтімі(қауыпті белгілер, қажет жағдайда көмек сұрауы, тамақтану жіне сқйықтық ішу тәртібі)

-Жарақаттану және оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата ана әрекеті және қауіпсіз орта

– Бала дамуы үшін күтімге әкекнің белсенді араласуы.

– Ай сайын дәрігерге қаралу.

– 1 медицина қызметкерінің үрей белгілері кезіндегі тактикасы

– Арнайы күтімді таңдау және қамтамасыз ету үшін педиатр кеңесі.

 Үйінде 1рет дәрігер қарауы мейірбике  қарауы1.  Дені сау баланың жағдайын бағалау

2.  бағалау:

-Тамақтану: тамақтану практикасы және қосымша тамақтануды енгізу

-Физикалық және психоәлеуметтік дамуы

Баланы күту

3. Рахиттің алдын алуы: арнайы емес (серуендеу кезінде жеткілікті изоляциясы) және арнайы көрсеткіш бойынша Вит Д

4. Отбасын жоспарлау сұрақтары бойынша кеңес

5. Бала сырқаттанған кезде күту ережелерін оқыту(қауіпті белгілер, тамақтану ережелері)

6. Балаға қатал қарым-қатынас белгілері болуы

 

-Омыраудан немесе тамақтан бас тарту.

– Қосымша тамақ:  – Қосымша тамақтануды енгізу ережелері, азық түлікті дұрыс тағайындау жіне дайындау, сақтау, гигиеналық ережелерді, тамақтану құнарлығы.

-Анасының ұтымды тамақтануы

– Жасына сай психоәлеуметтік жағдайдың дамуы

– Гимнастика және массаж жасына сай болуы.

– Бала сырқаттанған кезде бала күтімі(қауыпті белгілер, қажет жағдайда көмек сұрауы, тамақтану жіне сқйықтық ішу тәртібі)

– Жарақаттану және оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата ана әрекеті және қауіпсіз орта

– Бала дамуы үшін күтімге әкекнің белсенді араласуы.

– Ай сайын дәрігерге қаралу.

12 ай үйінде 1рет дәрігер қарауы мейірбике  қарауы1. Дені сау баланың жағдайын бағалау

2. бағалау:

3. Ұлттық егу кестесіне сәйкес баланың вакцинациясы және ата- анасына реакциялармен және асқынуын ақпараттандыру

4.шеткері лимфа түйіндерінің жаңдайын БЦЖ тыртық дамуының динамикасын бағалау

5. Рахиттің алдын алуы: арнайы емес ( серуендеу кезінде жеткілікті изоляциясы) және арнайы Вит Д көрсеткіш бойынша

6.Балаға қатал қарым-қатынас белгілері болуы7.     Бала сырқаттанған кезде күту ережелерін

8. ЖҚА, ЖЗА, нәжісті құрт жұмыртқаға тексеру

9. хирург, лор, невролог, офтольмолог мамандарының кеңесі

– Омыраудан немесе тамақтан бас тарту.

– Қосымша тамақ:  – Қосымша тамақтануды енгізу ережелері, азық түлікті дұрыс тағайындау жіне дайындау, сақтау, гигиеналық ережелерді, тамақтану құнарлығы.

– Анасының ұтымды тамақтануы

-Жасына сай психоәлеуметтік жағдайдың дамуы

-Гимнастика және массаж жасына сай болуы.

– Бала сырқаттанған кезде бала күтімі(қауыпті белгілер, қажет жағдайда көмек сұрауы, тамақтану жіне сқйықтық ішу тәртібі)

-Жарақаттану және оқыс жағдайдың алдын алу үшін ата ана әрекеті және қауіпсіз орта

-Бала дамуы үшін күтімге әкекнің белсенді араласуы.

– Ай сайын дәрігерге қаралу.

24 айға дейін тоқсанына 1 рет дәрігер қарауында болуы

 

13-36 айАрнйы көмек қажет ететін үрей белгілері:

– Қарым қатынасқа түспеуі және мән бермеуі

– Қозғалыс заттарға мән бермейді

– Селқос, күтушіге реакция жоқ

– Тәбеті төмендеген, тамақтан бас тартады

-Ұлттық егу кестесіне сәйкес баланың вакцинациясы және ата- анасына реакциялармен және асқынуын ақпараттандыру

4. шеткері лимфа түйіндерінің жаңдайын БЦЖ тыртық дамуының динамикасын бағалау

5. Рахиттің алдын алуы: арнайы емес ( серуендеу кезінде жеткілікті изоляциясы) және арнайы Вит Д көрсеткіш бойынша

6. Балаға қатал қарым-қатынас белгілері болуы

7. Бала сырқаттанған кезде күту ережелерін

-Лабораторлы зерттеу 24,36 ай

-Мамандар кеңесі 24,36 ай

Үрей белгілері анықталған кезде медицина қызметкер тактикасы:

– Арнайы қызметті қамтамасыз ету және таңдау үшін педиатр көмегі. (психолог, логопед)

– 24 айға дейін тоқсанына 1 рет  және 24,36 ай жарты жылда 1 рет дәрігер қарауында болуы

2 жасАрнай мамандандырылған көмек қажет ететін үрей белгілері:

-Қарым қатынасқа түспеуі және мән бермеуі

Жүру кезінде тепе-теңдікті ұстамауы

– Бала тәртібіндегі түсініксіз белгілер көптеген физикалық күштеу іздері

( егерде бала біреудің қарауында болса)

 

-Тәбеті төмендеген, тамақтан бас тартады

 

Үрей белгілері анықталған кезде медицина қызметкер тактикасы:

– Арнайы қызметті қамтамасыз ету және таңдау үшін педиатр көмегі. (психолог, логопед)

– 24 айға дейін тоқсанына 1 рет  және 24,36 ай жарты жылда 1 рет дәрігер қарауында болуы

3 жасАрнай мамандандырылған  көмек қажет ететін үрей белгілері:

-Қарым қатынасқа түспеуі және мән бермеуі

-ойнауға қызығушылық жоқ

-жиі құлау

-ұсақ заттарды басқара алмауы

Қарапайым сөйлемдерді байланыстыра алмауы

Тәбеті төмендеген, тамақтан бас тартады

 

Үрей белгілері анықталған кезде медицина қызметкер тактикасы:

-Арнайы қызметті қамтамасыз ету және таңдау үшін педиатр көмегі. (психолог, логопед)

 

 

 

 

Пікір үстеу

Сайттағы материалды алғыңыз келе ме?

ОСЫНДА БАСЫҢЫЗ

Бұл терезе 3 рет ашылған соң кетеді. Қолайсыздық үшін кешірім сұраймыз!