Жұлын физиологиясы, ерекшеліктері, атқаратын қызметі Жұлын – ОЖЖ ең көне бөлігін құрайды. Ол омыртқа жотасының өзегінде орналасқан, өткізгіш және рефлексті қызмет атқаратын ОЖЖ бөлімі. Ерекшелік белгісі: оның сегменттік құрылысы. Адам жұлыны Адамның жұлыны 31-33 сегменттен тұрады: 8 мойын ( СІ-СҮІІІ), 12 кеуде (ТІ-ТХІІ), 5 бел (JІ-JҮ), 5 сегізкөз (SІ-SҮ) және 1-3 құймышақ ( СоІ-СоІІІ). Жұлынның әрбір …
Өт жайлы түсінік. Өт қызметі, түзілуі Өт – сары түсті сұйық сұйықтық. Өттің құрамамындағы компоненттер суда орналасқан. Өт – гепатоциттердің және өт өзегінің эпителий жасушаларының секреторлық қызметі нәтижесі. Өт – ішек және асқазанның пилорикалық бөлімінің моторикасын күшейтетін қоздырғыш болып келеді, энтериттердің пролиферациясын үдетіп, ішек микрофлорасының дамуын тежейді, тоқ ішектегі шіру процесстерін алдын алады. Өтті бауырдан …
Краниометрия. Бассүйектің милық және бет сүйектің индекстерін анықтау Краниометрия (грекше craniometria,краниум – бас; метрия – өлшеймін ), яғни басты өлшеймін дегенді білдіреді. Бастың пішінін, оның көлемін зерттейтін ілім – антропология, оның бір саласы краниология. Бұл көбінесе соттық медициналық экспертизада қолданылады. Бассүйегі, жақсы сақталатындықтан, құрып кеткен нәсілдер туралы соған сүйеніп қорытынды жасауға болатын қазба материал болып …
Ферменттер. Медицинада қолданылуы Тірі организмдегі химиялық реакциялардың жүруіне қатысатын ерекше белоктарды фермент немесе энзим деп атайды. Ферменттердің құрылысын, қасиетін, қызметін зерттейтін ғылымды энзимология деп атайды. Ферменттер барлық ұлпада, жасушада, субжасушалық құрылымдарда кездеседі. Кейбір ферменттер жасуша ішінде синтезделіп, өзінің әсерін жасушадан тыс жүргізеді. Мысалы пепсин, трипсин, липаза сияқты ас қорыту ферменттері. Олар асқазанның кілегейлі қабаттарында кездеседі. …
Кеуде қуысының сүйектері. Қабырғалар. Төс сүйек Қабырғалар, costae, жалпақтау және жіңішкелеу келіп, кеуде қуысына қарай иіліп, симметриялық жағдайда орналасқан 12-жұп қабырғалардан тұрады. Қабырғалар: ұзындау келген артқы сүйектік бөліктен және қысқалау келген алдыңғы шеміршектік бөліктен тұрады. Сүйектік бөлігі: омыртқалық және қабырғалық ұшынан және денесінен тұрады. Қабырғаның төмпешігі, tuberculum costae, жоғарғы 10- қабырғаның маңында орналасқан. Қызметі: төмпешіктердің …
Омыртқа бағанасы, жотасы Омыртқа бағанасы, columna vertebralis, бір-бірімен өзара can түзеп тізбектеліп, орналасқан 33-34 омыртқалардан тұрады. Омыртқалар жайлы ілімді бастамас бұрын жалпы адам қанқасының құрылысымен танысып алу керек. Омыртқа бағанасы 7-мойын омыртқасынан, vertebrae cervicales, 12-кеуде омыртқасынан, vertebrae thoracicae, 5-бел омыртқасынан, vertebrae lumbales, сегізкөз сүйегінен, os sacrum, және құйымшақ сүйегінен, os coccygis, тұрады. Ересек адамдарда омыртқа …
СҮЙЕКТЕР ТУРАЛЫ ІЛІМ -OSTEOLOGIA Адам денесінің сүйектері, ossa, тірек-қимыл мүшелерінің ішіндегі жұмсақ тіндердің тірегі және бұлшықеттердің қозуы кезінде рычаг қызметін атқаратын маңызды құрылым. Адамның денесіндегі 200-ден астам тақ және жұп сүйек-тер адамның қаңқасын немесе скелетін құрайды. Қаңқаны құраушы сүйектер тобы, systema skeletale, топографиялық орналасуына және эмбриондық дамуына және атқаратын қызметіне байланысты: біліктік қаңқаға, skeleton axiale, …
Тоқ ішек пен жіңішке ішек айырмашылығы Тоқ ішек, intestinum crassum, асқорыту жүйесінің соңғы бөлігі. Мұнда, асқорыту процесі аяқталып, нәжіске айналдырылып, тік ішектің анальді тесігіне қарай бағытталады. Тоқ ішек іш қуысы мен жамбас астау қуысының аралығында ор¬наласкан, ұзындығы 1 м-ден 1,65 м-дей. Тоқ ішектің өту жолының көлденең ені 5-8 см, тік ішекте 4 см-дей. Тоқ ішектің …
Дәрігерлердің қоғамдағы алатын орнына байланысты өзіндік қасиеттермен ерекшеленеді. Дәрігерлердің ең басты міндеті ауру адамның өмірден үмітін үзбеу, аурудан айығып кететініне күмәнсіз сендіру деп көрсетілген. Бұлай болуы заңды да. Себебі қай уақытта, жер шарының қай түпкірінде болмасын адам жанының арашалары болатын емшілерге қоғам мүшелерінің немқұрайлы қарауы мүмкін емес құбылыс. Ондай жандарға өзінің мұқтаж, зардапқа ұшыраған қандас бауырларына …
Дұрыс тамақтану Дұрыс тамақтану принциптері, жасқа байланысты ерекшеліктері. Әртүрлі патологиялық жағдайда емдәммен емдеу тәсілдері. Парентеральды және жасанды тамақтануға арналған көрсетілімдер мен арнайы қоспалары (препараттар) Дұрыс тамақтану принципі халықты әртүрлі топтарға, соның ішінде маңыздысы – мамандыққа және жасқа бөлуге негізделген. Жеке балалардағы (пайдалы заттардың мол қорымен) және қарттардағы (калориясы төмен) тамақтану ережелері бөлінген. Дұрыс тамақтану әртүрлі …
