Қазақша медицина – Страница 66

Балалардағы бронхоэктазия ауруы

Бронхоэктазия ауруы Бронхоэктазия (бронхтардың кеңеюі) – бронхтардың патологиялық кеңеюімен қоса жүретін өкпенің созылмалы ауруы. Бронхэктаздарда міндетті түрде іріңді үрдіс орын алады. Өкпенің паренхимасында пневмосклероз дамиды. Бронхоэктазиялардың балаларда таралу жиілігі 0,5-1,7%. Қазіргі уақытта бронхоэктазия сирек кездеседі. Бронхоэктазия көптеген себептердің әсерінен дамиды, олар келесі топторға бөлінген: туа біткен бронхоэктазия; тыныс ағзаларының қабыну аурулары; бронхтардың бөгде заттары. Туа …

Балалардағы көкірек қуысының даму ақаулары

Кеуденің даму ақаулары Көкірек қуысының туа біткен даму ақаулары шамамен туған 1000 баланың 1-інде кездеседі. 90% жағдайда «воронка» тәрізді деформациясы кездеседі. Сирек кездесетін деформациялар ішінде «киль» тәрізді түрін бөлуге болады. Жоғарыда аталған ақауларының даму себептері толық зерттелмеген. Көбінесе олар шеміршек тінінің, кейде кеуде клеткасының сүйектік бөлігінің туа біткен дисплазиясы немесе аплазиясы кезінде кездеседі. Шеміршек тінінің …

Балалар хирургиясының ерекшелігі

Балалар хирургиясының ерекшеліктері Біздің отандас және шетел педиатрларының, физиологтарының, топограф-анатомдарының еңбектерінде балалар мен ересек адамдардың арасыңдағы физиологиялық және анатомиялық өздеріне тән ерекшеліктеріне мән берілген (А.П.Гундобин, АА.Ки-сель, Ф.И.Валькер). Эмбриогенезді және жан-жануарлардың, адамның перенатальдық, постнатальдық даму заңдылықтарын түсінуде П.К.Анохиннің системогенез деген ғылыми кағидасы үлкен роль атқарады. Белгілі бір функцияны орындау үшін ағзаның әрбір жеке морфологиялык құрылымдары өзіне …

Генетика пәні, зерттеу жолдары

Генетика пәні, мақсаты және міндеттері Генетика ғылымы қазіргі заманғы биологияның негізі. Ол организмдерге тән бір – бірінен бөлінбейтін екі қасиетті – тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейді. Бұл екі қасиеттің диалектикалық бірлігі тірі организмдердің барлық құрылым деңгейлерінде бірдей байқалады. Организмдердің жаңа белгілері өзгергіштікке байланысты қалыптасқандықтан өзгергіштік тұқым қуалау үшін материал даярлайды, ал тұқым қуалаушылық сол жаңа …

Жасушаның тұқым қуалау апараты. Хромосомалар

Жасушаның тұқым қуалау апараты. Хромосомалар Жасушаның бөлінуі кезіндегі хромосома жағдайларын алғаш 1870 жылдардың соңында сипаттап жазғандар Флемминг, Страсбургер және т.б. болды. 1875 жылы Гертвиг ұрықтану кезінде гаметалардағы екі ядроның қосылуына байланысты хромосомалар санының екі еселенетінін көрсетті. Сәл кейінірек 1883 жылы Ван Бенненден хромосомалардың ата- аналардан ұрпақтарына бірдей берілетіні жайлы айтты. Тірі жасушаларды фиксациялап, соңынан боялған …

Көбею жолдары

Көбею жолдары Көбеюдің әдістері мен формалары. Көбеюге қабілеттілік — тірі организмдерге тән негізгі қасиеттердің бірі. Көбеюге байланысты генетикалық материалдың ата-аналарынан ұрпақтарына берілетіні айтылады. Бұл кезде сол түр особьтарына тэн белгілер ғана емес, сондай-ақ тек ата-аналарының өздеріне тэн айқын белгілер де жарыққа шығады. Көбеюдің үлкен биологиялық мәні бар. Ол белгілі бір организм түрінің ұрпақ алмастыруын жүзеге …

Жасуша бөлінуі. Митоз және мейоз

Митоз фазасы. Клетканың бөліну жолдары Жасуша өзінің тіршілігі барысында зат, энергия жэне ақпарат ағымдарына байланысты ұдайы өзгерісте болады. Бұл өзгерістер кей жағдайда көбеюмен сипатталады. Көбею нәтижесінде тұқым қуалау ақпараты ұрпақтарға беріледі. Сондай-ақ жасушаның көбеюіне немесе пролиферациясына байланысты организмнің өсуі жэне құрылым компоненттерінің жаңаруы жүреді. Жасушаның көбеюі бөліну арқылы іске асырылады. Бөліну нәтижесінде пайда болған жас …

Жасуша биологиясы

Организмдердің жасушалық құрылымы. Жасушалық теория, оның қағидалары Барлық тірі организмдердің құрылысы мен тіршілік әрекетінің негізі — жасуша. Тірі организмдерге тән: өсу мен көбею, зат алмасу, тыныс алу, тітіркену т.б. тіршілік әрекетінің жүзеге асырылуы және ұрпақтан ұрпаққа берілу тек жасушамен байланыста жүреді. Олай болса, тірі материяға тән барлық қасеттер жасушаға да тән. Жасуша тіршіліктің элементарлық, құрылымдық …

Тіршіліктің құрылымдық деңгейлері

Тіршілік деңгейлері Тіршіліктің құрылым деңгейлері. Тіршіліктің мынадай құрылым деңгейлерін ажыратады: модекулалық, жасушалық, организмдік, популяциялық – түрлік,биогеоценоздық және биосфералық деңгейлер. Молекулалық деңгей. Тіршіліктің бұл алғашқы құрылым деңгейі жасушада болатын нуклеин қышқылдары, көмірсулар, майлар және стероид молекулаларымен сипатталады. Осы аталған қосылыстардың қатынасымен жасушада аса маңызды тіршілік процестері жүріп жатады. Ол процесстер тұқым қуалау ақпаратының кодталуымен жүзеге асырылуы, тыныс …

Медициналық және молекулалық биология

Медициналық және молекулалық биология пәні Биология өте ертеректе қалыптасқанымен ғылымның бұл саласын белгілеу мақсатында «биология» деген терминді алғаш 1797 жылы неміс профессоры анатом Т. Руз ұсынған. Сәл кейінірек 1800 жылы бұл терминді Дерпт университетінің профессоры К.Бурдах,1802 жылы Ж.Б.Ламарк және Л.Тревиранус өз еңбектерінде пайдаланған. Қазіргі биология ғылымы адамзат үшін маңызы зор түрлі салалардың, әсіресе медицина, агрономия …