Өт шығару жолдарының дискинезиясы
Өт шығару жолдарының дискинезиясы кезінде бауырдан өт қабына немесе түтіктер бойынша өт ағысының бұзылысы. Аурудың ерекшелігі – бауыр мен өт қабындағы патологиялық өзгерістердің болмауы. Тексеру кезінде өт қабынының екі түрлі қызметінің бұзылысы анықталады – оның тым тез немесе тым баяу жиырылуы. Статистика бойынша өт жолдарының дискинезиясы әйелдерге қарағанда, ерлерде 10 рет жиі кездеседі.
Өт қабының жиырылу деңгейіне байланысты дискенезия түрі анықталады:
- гипермоторлы – ағзаның жиырылуы жиі және тез. Бұл жағдай жас адамдарда жиі кездеседі.
- гипомоторлы – жиырылу түрі баяу, ағзаның белсендігі төмен. Статистика бойынша бұл жағдай қырықтан асқан адамдарда, невроз немесе психозы бар науқастарда жиі кездеседі.
Даму механизміне байланысты патология екі түрлі болады:
- біріншілік дискинезия – туа пайда болған өт жолдарының аномалиясымен байланысты
- екіншілік дискенезия – асқазан – ішек жолдарының немесе басқа ағзалардағы өзгерістерге байланысты өмір сүру барысында пайда болатын патология
Этиология:
Біріншілік түрінің себептері:
- Өт қабынының тарылуы
- Өт қабы мен түтіктерінің екі еселенуі
- Өт қабы аумағында қақпақтың болуы
Екіншілік түрінің себептері:
- гастрит
- асқазан – жара ауруы
- холецистит
- панкреатит
- дуоденит
- вирусты этиологиялы гепатит
- гипотериоз
- неврозы
Салыстырмалы әсер ететін себептер:
- генетикалық тұқымқуалаушылық
- инфекциялық этиологиялы ішек аурулары
- глистты инвазия
- вегето-тамырлы дистония
- аз қозғалмалы өмір салты
- артық салмақ
- ауыр физикалық жұмыс
Клиникасы:
- Оң жақ қабырға астындағы ауырсыну, түріне байланысты әртүрлі болады:
Өт қабынының жиырылғыштығының жоғарылауы кезінде– жедел, ұстама тәрізді, жауырын және оң жақ иыққа иррадиациялы ауырсыну. Ауыр физикалық жүктемеден соң немесе майлы тағамнан соң пайда болады.
Өт қабы жиырылғыштығының төмендеуі кезінде ауырсыну – тұйық, қақсамалы, үнемі, науқастар оң жақ қабырға астындағы жыртылғандай ауырсыну сезімін айтады.
Өттік колика – әрқашан жедел, кенеттен, интенсивті түрде пайда болады және жүрек қағуымен жүреді. Ауырсыну өте қатты болғандықтан, науқас қорқыныш және өлім қаупін сезінеді.
Холестатикалық синдром (өт жолдары және бауыр патологиясы):
- сарғаю
- бауыр ұлғаюы
- нәжіс түсінің өзгерістері
- зәр түсінің өзгерістері
- тері қабатының қышуы
Асқазан – ішек жолы жүйесінің бұзылысы:
- Іштің кебуі
- Тәбеттің төмендеуі
- Жүрек айну, құсу
- Ауыздан сасық иістің шығуы
- Ауыздағы ащы дәм
- Ауыз қуысының құрғақтығы
Невроз:
- Күйгелектік және ұйқысыздық
- Терлегіштік
- Созылмалы шаршау синдромы
- Бас ауруы
Диагностика:
- Науқасты сұрастыру
- Анамнез жинау
- Физикалық қарау
- Лабораторлы зерттеу
- УДЗ (аш қарынға, кейін майлы тағамнан соң 40 минуттан кейін)
- Дуоденальды зондтау (өт үлгісін тексеру)
- ФЭГДС (фиброэзогастродуоденоскопия)
- Пероральды холецистография
- Эндоскопиялық ретроградты холангиопанкреатиграфия
- Гепатобилиарлы сцинтиграфия
Емі:
Күн тәртібін дұрыс құрау:
- Еңбек пен демалысты дұрыс қалыптастыру
- Таза ауада жиі серуендеу
- Отырмалы жұмыс кезінде, әрбір екі сағат сайын жаттығулар жасау
Қатаң диета:
- Майлы, қақталған, ащы тағамдарды шектеу
- Тұзды тағамдарды шектеу
- Үнемі минералды сусындар пайдалану
- Тағамды аздаған порцияда, жиілігі күніне 6 – 4 рет болу қажет
Дәрілік препараттар:
- Өт айдағыш препараттар – холеретиктер
- Ферментты препараттар
- Холеспазмолитиктер
- Өт қабына тюбаж (тазарту) – оң жақ бүйіріне жатып, өт айдағыш препараттарды қабылдау және оң жақ қабырға астына, анатомиялық бауыр және өт қабы орналасқан аймаққа грелка орналастыру
- Үнемі дуоденальды зондтау
- Электрофорез
- Инемен ем
- Нүктелік массаж
- Гирудотерапия
Ұқсас материалдарды қарай кетіңіз:
