Өкпенің даму ақаулары және хирургиялық аурулары Ұрыққа әр түрлі тератогенді факторлардың әсерінің нәтижесінде өкпенің эмбриогенез үрдісі бұзылып, өкпеде әртүрлі даму ақаулары дамиды. Тұқымның бронх-өкпе жүйесінің өсуінің ерте сатыларында (4 апта) тоқтауы бір немесе екі өкпенің агенезиясына, 5 аптада – аплазия немесе терең гипоплазияға, 5-6 аптада – бөліктердің агенезия, аплазия немесе гипоплазиясына әкеледі. Осылайша, тератогендік әсер …
Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтары Тұқым қуалаушылықтың заңдылықтарын чех ғалымы Г. Мендель ашты. Ол 1856 жылдан бастап ас бұршағына тәжірибе жүргізіп, жеке белгілердің ұрпақтан ұрпаққа қалай берілетінін зерттеді. Г.Мендельдің 1865 жылы басылып шыққан тәжірибе қорытындыларына сол кезде назар аударылмады. Тек 1900 жылы үш елдің ғалымдарының өз беттерінше зерттеулері нәтижесінде Мендель ашқан заңдылықтарға сәйкес қорытынды алынғандығы белгілі …
Бронхоэктазия ауруы Бронхоэктазия (бронхтардың кеңеюі) – бронхтардың патологиялық кеңеюімен қоса жүретін өкпенің созылмалы ауруы. Бронхэктаздарда міндетті түрде іріңді үрдіс орын алады. Өкпенің паренхимасында пневмосклероз дамиды. Бронхоэктазиялардың балаларда таралу жиілігі 0,5-1,7%. Қазіргі уақытта бронхоэктазия сирек кездеседі. Бронхоэктазия көптеген себептердің әсерінен дамиды, олар келесі топторға бөлінген: туа біткен бронхоэктазия; тыныс ағзаларының қабыну аурулары; бронхтардың бөгде заттары. Туа …
Кеуденің даму ақаулары Көкірек қуысының туа біткен даму ақаулары шамамен туған 1000 баланың 1-інде кездеседі. 90% жағдайда «воронка» тәрізді деформациясы кездеседі. Сирек кездесетін деформациялар ішінде «киль» тәрізді түрін бөлуге болады. Жоғарыда аталған ақауларының даму себептері толық зерттелмеген. Көбінесе олар шеміршек тінінің, кейде кеуде клеткасының сүйектік бөлігінің туа біткен дисплазиясы немесе аплазиясы кезінде кездеседі. Шеміршек тінінің …
Балалар хирургиясының ерекшеліктері Біздің отандас және шетел педиатрларының, физиологтарының, топограф-анатомдарының еңбектерінде балалар мен ересек адамдардың арасыңдағы физиологиялық және анатомиялық өздеріне тән ерекшеліктеріне мән берілген (А.П.Гундобин, АА.Ки-сель, Ф.И.Валькер). Эмбриогенезді және жан-жануарлардың, адамның перенатальдық, постнатальдық даму заңдылықтарын түсінуде П.К.Анохиннің системогенез деген ғылыми кағидасы үлкен роль атқарады. Белгілі бір функцияны орындау үшін ағзаның әрбір жеке морфологиялык құрылымдары өзіне …
Жасушаның тұқым қуалау апараты. Хромосомалар Жасушаның бөлінуі кезіндегі хромосома жағдайларын алғаш 1870 жылдардың соңында сипаттап жазғандар Флемминг, Страсбургер және т.б. болды. 1875 жылы Гертвиг ұрықтану кезінде гаметалардағы екі ядроның қосылуына байланысты хромосомалар санының екі еселенетінін көрсетті. Сәл кейінірек 1883 жылы Ван Бенненден хромосомалардың ата- аналардан ұрпақтарына бірдей берілетіні жайлы айтты. Тірі жасушаларды фиксациялап, соңынан боялған …
Көбею жолдары Көбеюдің әдістері мен формалары. Көбеюге қабілеттілік — тірі организмдерге тән негізгі қасиеттердің бірі. Көбеюге байланысты генетикалық материалдың ата-аналарынан ұрпақтарына берілетіні айтылады. Бұл кезде сол түр особьтарына тэн белгілер ғана емес, сондай-ақ тек ата-аналарының өздеріне тэн айқын белгілер де жарыққа шығады. Көбеюдің үлкен биологиялық мәні бар. Ол белгілі бір организм түрінің ұрпақ алмастыруын жүзеге …
Митоз фазасы. Клетканың бөліну жолдары Жасуша өзінің тіршілігі барысында зат, энергия жэне ақпарат ағымдарына байланысты ұдайы өзгерісте болады. Бұл өзгерістер кей жағдайда көбеюмен сипатталады. Көбею нәтижесінде тұқым қуалау ақпараты ұрпақтарға беріледі. Сондай-ақ жасушаның көбеюіне немесе пролиферациясына байланысты организмнің өсуі жэне құрылым компоненттерінің жаңаруы жүреді. Жасушаның көбеюі бөліну арқылы іске асырылады. Бөліну нәтижесінде пайда болған жас …
Организмдердің жасушалық құрылымы. Жасушалық теория, оның қағидалары Барлық тірі организмдердің құрылысы мен тіршілік әрекетінің негізі — жасуша. Тірі организмдерге тән: өсу мен көбею, зат алмасу, тыныс алу, тітіркену т.б. тіршілік әрекетінің жүзеге асырылуы және ұрпақтан ұрпаққа берілу тек жасушамен байланыста жүреді. Олай болса, тірі материяға тән барлық қасеттер жасушаға да тән. Жасуша тіршіліктің элементарлық, құрылымдық …
Тіршілік деңгейлері Тіршіліктің құрылым деңгейлері. Тіршіліктің мынадай құрылым деңгейлерін ажыратады: модекулалық, жасушалық, организмдік, популяциялық – түрлік,биогеоценоздық және биосфералық деңгейлер. Молекулалық деңгей. Тіршіліктің бұл алғашқы құрылым деңгейі жасушада болатын нуклеин қышқылдары, көмірсулар, майлар және стероид молекулаларымен сипатталады. Осы аталған қосылыстардың қатынасымен жасушада аса маңызды тіршілік процестері жүріп жатады. Ол процесстер тұқым қуалау ақпаратының кодталуымен жүзеге асырылуы, тыныс …
