Қазақша медицина – Страница 153

Гистология және цитология даму тарихы

Гистология (грекше histes — ұлпа, logos — ілім, ғылым) жануарлар ұлпаларының құрылысын, қызметін, дамуын зерттейтін ғылым. Жалпы организмді ұлпаларға бөлу жөніндегі алғашқы пайымдаулар Аристотельдің, Галеннің, Ибн Синаның, Везалийдің, Фаллопийдің, тағы басқа ғалымдардың еңбектерінде кездеседі. Гистология ұлпаларды зерттейтін ғылым саласы ретінде микроскопты зерттеулердің негізінде әр түрлі ұлпалар мен құрылымдарды бір топқа топтастырып қарау қате еді. Бұл …

Холера

Холера ауруы. Холера қоздырғышы. Тырысқ жайлы қазақша ұғым Холера (тырысқақ) – Vibrio cholerae қоздырғышымен шақырылатын, экзотоксиннің әсерінен сулы-электролитті диареямен және оның нәтижесінде туатын сусыздану синдромымен жедел өтетін аса қауіпті ішек антропонозды инфекциясы. Холера жайлы тарихи мәліметтер 1817 ж-ға дейін холера тек қана Оңтүстік-шығыс Азияда, көбінесе Индияда тараған ауру болған. 1817-1936 жж – Азияттық холераның 6 …

Адамның иммундық жүйесі. Антигендер

Қазіргі иммунология және оның мақсаттары. Иммундық жүйе жайлы түсінік, оның ұйымдастырылуы мен қызмет атқаруының негізгі принциптері. Антигендер жайлы ұғым Қазіргі уақытта иммунология негіздерін білу барлық саладағы дәрігерлер дайындаудағы керекті құрам бөлігі болып табылады. Казіргі кезде иммунология клиникалық медицинадағы көптеген сұрақтарды шешуге мүмкіндік беретін ғылымдар қатарына шықты. Иммунологияның жетістіктері – жаңа, тиімділігі жоғары диагностикалық және емдік препараттардың …

Адам генетикасын зерттеу әдістері

Адам генетикасы Адам генетикасының ерекшеліктері Генетика ғылымы қарастыратын тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің барлық заңдылықтары адамға да тән болып есептеледі. Себебі ол да тіршіліктің бір түріне (Homo Sapіens) жатады. Тұқым қуалаушылығы мен өзгергіштігі жағынан адамның басқа жануарлардан айтарлықтай өзгешелігі жоқ. Бәрінде де тұқым қуалайтын қасиет ұрпақтан-ұрпаққа хромосома құрамында болатын гендер арқылы беріліп отырады. Адамның жануарлардан айырмашылығы …

Аурухана ішілік инфекция

Аурухана ішілік инфекция (немесе нозокомиальды, госпитальды) – дегеніміз бұл науқастың ауруханада емделуі барысында өз сырқатынан басқа сырқатты жұқтырып алуы. Көбінесе үш тәуліктен аса мерзімде дамыса немесе ауруханадан шыққан соңғы үш тәулік бойында байқалса бұл ауруханаішілік инфекция ретінде қарастырылады.. Медициналық қызметкері жұмыс істеу барысында қадай да бір жұқпалы аурумен ауырып қалуы (кәсібіне байланысты) да осы топқа …

Жұқпалы аурулар

Жұқпалы аурулар (латын сөзі infection – жұқтыру)- бір топ патогенді қоздырғыштармен шақырылатын; жоғары жұғуымен, цикл түрінде өтуімен сипатталатын, арнайы иммунитет құратын, кең таралған аурулар. Жұқпалы аурулардың әлеуметтік- экономикалық маңыздылығы. Әлеуметтік- экономикалық мағынасы 2 фактордан құралады Сырқаттану деңгейі Өлім көрсеткіші деңгейі Адам патологиясының ішінде үлес салмағы 60-70 % ( ДДҰ жүрек тамыр және онкологиялық аурулардан кейін …

Сәулелі диагностика әдістері

Сәулелі диагностика – қалыпты және патологиялық өзгерген адам ағзалары мен жүйелерінің құрылымы мен қызметін зерттеу, ауруларды тану және алдын алу үшін сәулені қолдану туралы ғылым. Сурет деп оптикалық диапазонда түзілген кез келген сәулелену түрінің таралуын көзбен қабылдай алуды түсінеміз. Рентгендік кескінді алу негізі: Рентген сәулелері науқастың денесі арқылы өтіп, тіндердің тығыздықтарына байланысты жұтылады. Рентгенограммада көлеңкелі кескін туындайды. Көлеңкелердің …

Терінің жасқа сай ерекшеліктері

Тері (cutis)- ағзаны сыртынан жауып жатқан жабынды. Ересек адамда көлемі 1,5-2м 2, ал балаларда 2,5 есе артық. Тері эпидермис (эпителий тіні) пен дермадан (дәнекер тіні) тұрады. Бұлардың астында терінің май қабаты тері астындағы клечатка немесе гиподермасы бар. Адам денесінің әр бөліктерінде терінің қалыңдығы әр түрлі, алақанда және табанда қалың тері, ал дененің басқа жерлерінде жұқа …

Эндокринді семіру

Семіру -майдың артық мөлшерде жиналуымен көрінеді.Бұл энергетикалық баланыстың ұзақ уақыт бойы бұзылуы нәтижесінде дамиды.Бұл кезде тағаммен түсетін энергия мөлшері оның шығынына қарағанда жоғары,мысалы,физикалық жүктеме жеткіліксіз болады.Семіруге ықпал ететін маңызды факторларға тағамдық рационда майдың мөлшерінің қалыптан жоғары болуы және гиподинамия жатады. Дененің артық салмағына генетикалық бейімділіктіде ескерген жөн.Сонымен қатар,психикалық және нейроэндокринды факторлар,жасы маңызды рөл атқарады. Семіру …

Анальгетиктер

Анальгетиктер – ауырсыну сезімін таңдамалы басатын, сезімталдықтың басқа түрлеріне маңызды әсер етпейтін және есте қалу қабілетін бұзбайтын заттар. Анальгетиктердің әсері орналасуына байланысты жіктелуі I) Көбінесе орта әсер ететін заттар: есірткілік (наркотикалық) анальгетиктер (морфин және т.б.) анальгетикалық әсерге ие бейапиынды (наркотикалық емес) дәрілер (клофеллин, димедрол, кетамин) аралас әсер ететін анальгетиктер (бейапиынды+ апиынды): трамадол II) Көбінесе шеткі әсер …