Category «Эндокринология»

Инсулин гормоны Инсулин (лат. insula — аралша) ақуызды – пептидті гормон, ұйқы безінің Лангерганс аралшаларының β-клеткаларынан бөлінеді. Физиологиялық жағдайларда  β-клеткаларда инсулин препроинсулиннан өндіріледі, ол  110 аминқышқылды қалдықтардан тұратын бір тізбекті ақуыз. 24 аминқышқылдан тұратын сигналды пептид препроинсулиннен бөлінгеннен соң  проинсулин түзіледі. Проинсулиннің ұзын тізбегі  Гольджи аппаратында гранулаға еніп, нәтижесінде гидролиз жүріп төрт басты аминқышқылының қалдығы …

Read more

Жыныстық ажыратылу физиологиясы және жыныс бездері функциясының жас ерекшелігіне қатысты өзгерістері. Жыныс бездері жыныс гормондарын бөліп шығарады. Оларға әйел жыныс гормондары, оның ішінде эстрогендер, прогестиндер кіреді. Ерлер жыныс гормондары- андрогендер. Бұлардың барлығы табиғаты стероидты болып келетін алғы шарт – холестериннен түзіледі. Жыныс гормондарының қатарына оларды реттеуге қатысатын жыныстық факторларды да жатқызу керек – гонадолиберин, фоллитропин, …

Read more

Эндокринді жүйе ауруларына шалдыққан науқастарды сұрастыру әдістері Шағымдарын анықтау: Эндокринды жүйесі ауырған науқастардың шағымдары басым жағдайда жалпылама болып келеді: жүрек соғуы, қағуы, ашуланшақтық, қалтырау, ыстықтау, терлегіштік, тоңғақтық,терінің қышуы, бастың ысуын сезіну, айқын жүдеулік, іш өтуі, әлсіздік, бас ауруы, құлақ шуылы, бұлшықет қимылсыздығы, назарының төмендеуі, ұйқышылдық және жадының нашарлауы, шөлдегіштік, тәбетінің жоғарлауы, шашының түсуі, дене дамуының бұзылысы. …

Read more

Эндокриндік жүйесінің ауруларын қарап тексеру Науқасты жалпы қарап тексеруді: науқастың жалпы хәлі (қанағаттанарлық, орташа ауырлықта, ауыр, өте ауыр, өлім хәлінде); есі (сақталған, өзгерген); төсектегі кейпі (белсенді, сұлық түсіп жату, мәжбүрлі, ретсіз қимылдар, көп сөйлеу, көңіл – күйінің тез өзгерісі). Терісі мен оның қосалқылары, кілегей қабаттары (түсі, құрғақтығы, түлеуі; шаш өзгерістері – түсуі, жұқалануы). Мойын аймағын …

Read more

Гиперлактацидемиялық кома. Гиперлактацидемиялық кома метаболизмдік ацидоз салдарынан қант диабетпен ауыратын адам ағзасында сүт қышқылының жиналу есебінен дамиды. Бұл кома негізінен егде жастағы адамдарда кездеседі. Кома дамуы науқаста гипоксия болуымен (жүрек, өкпе, бауыр аурулары, созылмалы алкоголизм) сипатталады. Әсер етуші факторларға: физикалық жүктеме, жедел инфекция, анемия, интоксикация, қант диабетін бигуанидпен емдеуден улану, бүйрек жетіспеушілігі жатады. Сүтқышқылды команың …

Read more

Диабеттік кетоацидозды кома  – дұрыс емес инсулин терапиясы немесе абсолюттік немесе салыстырмалы айқын инсулин жеткіліксіздігінен туындаған аурудың спецификалық жедел асқынуы. Жоғарғы гипергликемия (14 ммоль/л жоғары), гиперкетонемия, жүйелі ацидоз, электролитті алмасу бұзылысымен және сусызданумен, контринсулярлы гормон жоғарылауымен өтетін клинико – биохимиялық синдром. Осы команың кездесу жиілігі стационарға түскен науқастар арасында 10-11%, ал өлім-жітімі 5-15%, 60 жастан …

Read more

Жедел бүйрек үсті безі қыртысының жеткіліксіздігі – бүйрек үсті безі қыртысының функциясының толық жойылуынан немесе жедел төмендеуінен туындайтын синдром. Этиологиясы жəне патогенезі. Жедел бүйрек үсті безі қыртысының жеткіліксіздігі біріншілік немесе екіншілік созылмалы жеткіліксіздіктің асқынуы болуы мүмкін (адекватты емес орынбасушы терапия, глюкокортикостероидтардың дозасының төмендеуі немесе қолданбау, стрессті жағдайлар, инфекция, жарақат, ота). Біріншілік жедел бүйрекүсті безі қыртысының …

Read more

Тиреотоксикалық криз Тиреоэктомия (дұрыс дайындықсыз), радиоактивті иодты емдік түрде қабылдаған, тиреотоксикалық зобдың ауыр жағдайларындағы науқастарда туындайтын жағдай. Инфекция, хирургиялық шаралар, атитиреоидты препараттардан бірден бас тарту, психикалық жарақаттар кризді тудыртуы мүмкін. Қосу тетігі болып қанда тиреоидты гормондардың күрт деңгейінің артуы болып табылады. Себептері: Қалқанша безіне операция жасағанда Психикалық жарақат Қалқанша безін сипалап басуды дөрекі жүргізу Екіқабат …

Read more

Йод тапшылықты ауру (Эндемиялық  жемсау) Йод жетіспеушілік ауру йод тұтынудың азаюы нәтижесінде қалқанша без функциясының бұзылысы пайда болатын патологиялық жағдай. Бүкіл жер шарында 650 млн адам осы дертке шалдыққан. Жиі бұл аурулар тобына йод жетіспейтін аймақтарда тұратын тұрғындарда  йод тапшылығы әсерінен болатын және  қалқанша безінің  қабыну немесе қан кетумен байланыссыз ұлғаюы, оған  эндемиялық немесе йод …

Read more